TRUNG TÂM ĐIỀU DƯỠNG VÀ CAI NGHIỆN MA TÚY THANH ĐA
Cơ Sở 1 : 245 Bình Quới (1051 Xô Viết Nghệ Tĩnh), Phường 28, Bình Thạnh, Tp.HCM
Cơ Sở 2 : 978 Nguyễn Duy Trinh, P. Phú Hữu - Tp.Thủ Đức, Tp.HCM
Điện thoại: (028) 6270 0119 - (028) 3898 6513 - 0982 120 908 THỜI GIAN LÀM VIỆC 24/24
Uống rượu thường xuyên với nồng độ cao sẽ làm tổn thương gan, thần kinh, dễ làm xơ hóa các cấu trúc vật hang và vật xốp nơi là cấu trúc cơ bản của hoạt động cương vì thế sẽ gây nên tình trạng yếu sinh lý, bất lực, giảm trí nhớ, giảm hưng phấn, giảm khoái cảm tình dục nặng hơn nữa là xơ gan
Theo nhiều nghiên cứu, chất cồn khi vào cơ thể, nếu vượt quá mức cho phép, dù chỉ rất ít cũng sẽ gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe thể chất và tâm thần. Trước tiên, nó tác động trực tiếp đến tâm lý: Làm giãn các mạch máu, đặc biệt là các mạch máu bên ngoài. Điều đó lý giải vì sao sau khi dùng đồ uống có cồn chúng ta lại có cảm giác ấm lên. Sau khi uống rượu, việc điều chỉnh nhiệt lượng tự nhiên của cơ thể không còn hiệu lực nữa, do cồn còn có tác dụng gây mê, nên cảm giác lạnh không còn cảm nhận được. Do đó uống rượu trong mùa Đông có thể dẫn đến lạnh cóng cho đến chết. Chất cồn tác động rất lớn đến bộ não. Ngay khi chỉ uống một lượng vừa phải (0,2 phần ngàn cồn trong máu, tương đương với 0,3 lít bia, hoặc 100ml rượu vang), tùy theo cân nặng và cấu tạo của cơ thể, cồn đã có tác động đến hệ thống thần kinh và đặc biệt là lên não: góc nhìn bị thu hẹp lại và thời gian phản ứng chậm đi. Các nghiên cứu của Đại học Stockholm đã tìm thấy rằng, uống 50g cồn hàng ngày sẽ để lại tác hại vĩnh viễn. Ước lượng vào khoảng 100.000 tế bào não sẽ bị giết chết khi uống một ly bia. Trong một cơn say rượu, con số tế bào não chết đi có thể lên đến 10.000.000.
Cồn cũng ảnh hưởng đến tình dục và khả năng có con. Cồn làm giảm tính tự kiềm chế và vì thế tăng hưng phấn tình dục. Cồn thuộc vào các chất có tác dụng độc hại đến tinh hoàn và tinh trùng. Nữ giới uống rượu trước khi sinh hoạt tình dục chẳng những làm tăng khả năng sảy thai mà còn có thể ảnh hưởng đến việc phát triển của đứa con sinh ra. Người mẹ uống rượu trong thời gian mang thai dễ sinh ra các đứa trẻ có khuyết tật về trí tuệ.
Chứng nghiện rượu ngoài ra còn ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Việc dùng vũ lực đối với người chung sống, hay con cái có thể là áp lực rất lớn lên cuộc sống gia đình. Thường hay dẫn đến ly dị, hoặc chia tay. Con cái của những người nghiện rượu sau này thường hay có những hành vi nhất định và đặc biệt là có nhiều nguy hiểm trở thành nghiện hay gắn bó với một người nghiện rượu.
Nhiều nghiên cứu về tác dụng tốt của rượu đối với sức khỏe cho thấy, mỗi ngày nam giới uống khoảng 20 - 40ml rượu và ở nữ giới khoảng 10 - 20ml có thể làm tăng tuổi thọ. Bên cạnh đó, nếu dùng khoảng 1 - 2 ly rượu vang đỏ mỗi ngày, qua một thời gian dài có thể bảo vệ chống lại bệnh về động mạch vành của tim. Tuy nhiên, nếu lượng rượu vượt quá mức độ trên thì các tác dụng tốt sẽ bị quay ngược lại.
Những người nghiện rượu nặng nên đến các trung tâm cai nghiện để có kết quả điều trị ở mức tốt nhất. Để cai được rượu thì cần phải từ bỏ một cách đột ngột. Trong quá trình cai rượu có thể xuất hiện những phản ứng rất mạnh, hoặc nguy hiểm đến tính mạng, nên người bệnh cần được điều trị trong bệnh viện. Thời gian điều trị trong bệnh viện kéo dài từ 8 - 14 ngày. Trong thời gian này thường xuất hiện những triệu chứng, như buồn nôn, bị xúc động, rối loạn trong giấc ngủ, bực tức và trầm uất. Nếu như cơ thể đã bị lệ thuộc nhiều vào rượu thì thêm vào đó là run rẩy và trong những trường hợp rất nặng là co giật và ảo giác.
Việc điều trị có thành công hay không thường phụ thuộc vào sức mạnh ý chí của người bệnh nhiều hơn là vào cách thức và thời gian điều trị. Chữa trị chứng nghiện rượu càng sớm thì triển vọng thành công càng nhiều.
Những hệ lụy do rượu mang lại khiến cho nhiều người nghiện nặng khó lòng thoát khỏi "lưỡi hái tử thần". Nhưng điều nguy hiểm hơn, người nghiện rượu có thể mất khả năng duy trì giống nòi và thậm chí là… tuyệt tự.
Nhiễm độc rượu, tim to gấp 1,5 lần
Theo BS. Nguyễn Văn Dũng- viện Tâm thần quốc gia- (bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội), những người nghiện rượu sẽ phải đối mặt với hàng loạt căn bệnh nguy hiểm… Ảnh hưởng của rượu, bia đến quá trình hoạt động của hệ thần kinh trung ương, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến não và các cơ quan thần kinh chức năng của cơ thể.
Đây có thể là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới các rối loạn tâm thần do lạm dụng rượu, bia. Nghiện rượu, bia thường dẫn tới sự biến đổi về nhân cách, hành vi và cảm xúc. Sử dụng rượu, bia ngày càng tăng dẫn tới sự suy nhược về cơ thể cũng như các biến chứng cơ thể như đường tiêu hóa, xơ gan cổ trướng, suy thận, to tim, teo tinh hoàn… từ đó ảnh hưởng đến các chức năng tâm thần như nhận thức, tư duy, cảm xúc và dẫn tới các rối loạn tâm thần.
Trong quá trình tìm hiểu thông tin về những người nghiện rượu và những mối nguy cơ đe dọa đối với sức khỏe người sử dụng, chúng tôi được BSCKII Vũ Đức Chung- Trưởng khoa Nội Tiêu hóa (bệnh viện 354) đưa ra hàng loạt những ca bệnh điển hình, trong đó có trường hợp bệnh nhân tim to như quả bầu.
BS. Chung cho biết, cách đây không lâu, hồi tháng 9/2012, bệnh nhân Lưu Văn H. (48 tuổi, Ngọc Hà, Hà Nội) phải nhập viện điều trị loạn thần do rượu. Không chỉ dừng lại ở loạn thần, bệnh nhân này còn phải điều trị viêm gan, đặc biệt anh còn có một quả tim to gấp 1,5 lần so với bình thường. Bệnh nhân H. bị bệnh viêm cơ tim, có biểu hiện suy tim và nguyên nhân là do rượu gây ra.
BS. Chung vẫn nhớ như in, ngày bệnh nhân Nguyễn Văn H. nhập viện, khuôn mặt tái xanh tái xám, chân tay run, đầu óc thiếu minh mẫn. Bệnh nhân này nhập viện với triệu chứng loạn thần do cai rượu. Khi kiểm tra thăm khám và xét nghiệm, các bác sỹ chẩn đoán, anh H. còn bị xơ gan và đặc biệt khi chụp X-quang phát hiện tim bệnh nhân to như trái bầu, to gấp 1,5 lần so với bình thường. Bệnh xơ gan và suy tim của bệnh nhân H. đều có nguyên nhân từ rượu.
"Mọi người thường nghĩ rượu làm hỏng gan nhưng thực tế tác hại từ rượu đến tim cũng rất lớn, đặc biệt là những người uống nhiều rượu trong một lần hay nghiện rượu dễ dẫn tới suy tim và viêm cơ tim cấp", BS. Chung nói.
Bác sỹ thăm khám cho bệnh nhân H.
Theo hồ sơ bệnh án, bệnh nhân H. uống rượu từ năm 1991 và trước khi phải nhập viện điều trị, trong vòng một năm, ngày nào anh cũng uống khoảng 0,5 lít rượu và bỏ ngoài tai những lời khuyên can của người thân.
Do nghiện rượu đã lâu, đến khi anh H. thấy cơ thể không bình thường, mệt mỏi, anh bèn đi bắt mạch để cắt thuốc nam, thầy thuốc bảo bệnh anh nặng rồi phải bỏ rượu. Anh H. bỏ rượu được vỏn vẹn ba ngày thì phải nhập viện.
BS. Chung cho biết: "Rượu gây ra thiếu B1 làm cho người bệnh cảm thấy mệt mỏi, gầy sút, khó thở, phù, tím tái, giảm khả năng gắng sức dần dần dẫn tới suy tim. Nhiễm độc rượu lâu dài dẫn tới viêm cơ tim cấp, gây nguy cơ tử vong cao".
Lâu nay những người sử dụng rượu, bia luôn coi nhẹ hậu quả mà thứ "ma men" này có thể gây ra. Điều mà ít người lưu ý cũng chính là mức độ nguy hiểm của rượu đối với tim mạch như thế nào. Và, trường hợp bệnh nhân H. không phải là hy hữu, tại bệnh viện Tim mạch quốc gia đã có không ít bệnh nhân điều trị do nghiện rượu nặng.
BS. Phạm Mạnh Hùng- viện Tim mạch quốc gia nhận định, bệnh viêm cơ tim do rượu đang trở thành một vấn đề đáng quan tâm vì ngày càng có nhiều người mắc phải do uống rượu. Tổng số lượng rượu mà bệnh nhân uống có vai trò quan trọng gây ra bệnh cơ tim.
Bởi rượu hay các chất chuyển hóa của rượu không chỉ gây độc trực tiếp lên tế bào cơ tim mà còn gây độc trực tiếp lên cơ vân. Các nghiên cứu trong giai đoạn cấp cho thấy rượu và các chất chuyển hoá của rượu làm cản trở các chức năng của tế bào và màng tế bào.
Theo các bác sỹ tim mạch, nghiện rượu là một nguyên nhân quan trọng gây ra bệnh cơ tim giãn thứ phát không do thiếu máu cục bộ cơ tim và chiếm tới 1/3 các bệnh nhân bị bệnh giãn cơ tim. Nghiện rượu nặng có thể gây bệnh cơ tim với những triệu chứng như loạn nhịp tim, giãn các buồng tim, giảm sự co bóp cơ tim và cuối cùng là suy tim.
Mất khả năng duy trì giống nòi
Không chỉ gây ra bệnh suy tim, xơ gan cổ trướng, viên thận…, nghiện rượu có thể khiến các "quý ông" teo tinh hoàn, loạn thần, dẫn đến hoang tưởng. BS. Bùi Quang Huy- khoa Tâm thần (bệnh viện Quân Y 103) cho biết, không ít bệnh nhân nhập viện mắc chứng loạn thần do rượu.
Theo BS. Huy, khi uống rượu, chất andehit có trong rượu sẽ tích tụ trong máu, ứ đọng và tác động đến hệ thần kinh trung ương nếu không đào thải kịp, gây ngộ độc chuyển hóa. Quá trình này sẽ hủy hoại, làm suy giảm chức năng gan, thận, ảnh hưởng vùng cảm xúc, trí nhớ trên não và khả năng điều khiển hành vi. Người bị rối loạn tâm thần do rượu dễ có các hoang tưởng, ảo giác, ảo thanh xui khiến.
BS. Huy kể cho chúng tôi nghe về trường hợp bệnh nhân Nguyễn Hữu T. (57 tuổi, Hà Đông, Hà Nội)- cai rượu tự nguyện. Bệnh nhân này nghiện rượu 13 năm, bình quân mỗi ngày ông T. nạp vào người từ 1- 2 lít rượu. Mỗi khi uống rượu say, ông lại lên cơn cuồng ghen, la hét chửi bới, đuổi đánh vợ con và chạy quanh nhà.
Bức xúc trước những hành vi điên loạn của ông T., vợ ông tìm đến khoa Tâm thần nhờ cai rượu cho chồng. May mắn là ông T. cũng đồng ý vào viện để cai rượu. Khi vào nhập viện, ông bị suy dinh dưỡng, người chỉ còn da bọc xương. Kết quả thăm khám, ông T. đã mất chức năng đàn ông, bị teo tinh hoàn.
BS. Huy nhớ lại, ngay đêm đầu tiên, ông T. đã liên tục đập đầu vào tường đến mức máu chảy vì lên cơn "vật", thèm rượu không thể ngủ được. Đêm thứ hai, bệnh nhân hốt hoảng đập phòng bác sĩ kêu có ma quỷ truy đuổi.
Ông ta chỉ các bóng ma lẫn khuất, trong khi cả buồng bệnh không ai nhìn thấy điều gì bất thường. Đêm hôm sau, bệnh nhân trần như nhộng chạy ra khỏi phòng vì nghĩ có người cầm dao đuổi theo mình...
Cứ như thế, các ảo giác liên tục xuất hiện trong đầu bệnh nhân này khiến ông ta mất khả năng nhận thức, điều khiển hành vi. "Các y bác sĩ điều trị ca bệnh này lúc đó hầu như không đêm nào chợp mắt và còn phải chạy đi lùng bệnh nhân đưa về phòng", BS. Huy ngao ngán.
Được biết, sau khi điều trị ổn định ra viện, bệnh nhân T. phải uống thuốc chống tái nghiện liên tục trong vòng hai năm.
BS. Huy cho hay, những người uống rượu đều đặn, nhất là với những người trẻ, việc nạp rượu quá nhiều trong một thời gian dài, những độc tố có trong rượu tích tụ lâu ngày ở cơ thể, thì tác hại còn nhiều hơn nữa. Các rối loạn tâm thần ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của chính người nghiện rượu. Dù là bệnh nhân nam hay nữ, khi nghiện rượu sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giống nòi.
Phụ nữ uống rượu ít nhất 6 ly một ngày và ít nhất 1 lần/tuần hầu như phải chịu những rối loạn tiền mãn kinh như đau bụng kinh, rong kinh và những khó chịu tiền kinh nguyệt. Họ cũng có thể trải qua những thay đổi hóc - môn sau khi uống rượu. Những thay đổi này có thể tạo nên sự ức chế thành lập nang noãn. Hậu quả là không rụng trứng và thiểu năng rụng trứng. Những phụ nữ uống nhiều hơn sẽ làm tăng tỉ lệ sẩy thai và ảnh hưởng xấu đến thai kỳ.
Sử dụng rượu có thể gây rối loạn hạ đồi, bao gồm thay đổi cấu trúc tinh hoàn, thiểu năng tinh hoàn và giảm nồng độ cholesterol trong huyết thanh ở nam giới. Hơn thế nữa, rượu và những chất chuyển hoá của nó gây ức chế đáp ứng enzyme cho sự thành lập hóc -môn giới tính. Sự giảm nồng độ tinh dịch và giảm phần trăm hình dạng tình trùng bình thường có thể tìm thấy ở những người nghiện rượu và thuốc lá mãn tính.
Nhũn não, liệt, tàn phế vì rượu
Tại Việt Nam, theo các số liệu thống kê chung thì có khoảng 5 - 7% người đến khám tại các cơ sở điều trị tâm thần là loạn thần do lạm dụng rượu, bia. Những người bị loạn thần do rượu dẫn đến không thể kiểm soát hành vi được các bác sỹ chuyên khoa tâm thần sử dụng ngôn từ hình ảnh đó là- "nhũn não". Bởi thực tế trong điều trị, hầu hết những bệnh nhân nghiện rượu nặng không còn kiểm soát được hành vi của mình. Khi nghiện rượu nặng bệnh nhân có nguy cơ đột qụy thiếu máu não gây ra nhồi máu (ứ nghẽn mạch máu), nhồi máu gây chết phần não được mạch máu đó nuôi dưỡng và hậu quả là "nhũn não". Đột quỵ thiếu máu não gây ra các triệu chứng thần kinh rất đột ngột. Người bị bệnh đột ngột liệt nửa người (phải hoặc trái), nói đớ hoặc không nói được, có thể lơ mơ, hoặc đột ngột mù một bên mắt. Nhiều người sẽ bị tàn phế.
Sáng ngủ dậy là anh ta đưa tay vớ lấy chai rượu để trên đầu giường nhấp ngay một ngụm súc miệng. Chìm trong men rượu, anh ta cứ lè nhè tối ngày. Cả ngày anh ta không làm bất kể việc gì, đã thế còn luôn miệng quát nại đánh đuổi vợ con.
Có ngàn lẻ lý do khiến cho “tổ ấm gia đình” bị đổ vỡ, và một trong những nguyên nhân ấy là do rượu gây ra. Khi người chồng nghiện rượu thì không chỉ có “lời nói” bay ra mà còn kèm theo đó là cả những cú đấm “thượng cẳng chân hạ cẳng tay” và những tai hoạ khó lường.
Địa ngục trần gan
Trường hợp của chị Nguyễn Thị V. phường Long Biên là một điển hình. Chị V đã khóc rất nhiều khi bắt đầu chia sẻ "chuyện nhà mình" Anh Phúc, chồng chị là một người nghiện rượu rất nặng. 10 năm qua, chai rượu đã là vật bất ly thân của chồng. Sáng ngủ dậy là anh ta đưa tay vớ lấy chai rượu để trên đầu giường nhấp ngay một ngụm súc miệng. Chìm trong men rượu, anh ta cứ lè nhè tối ngày. Cả ngày anh ta không làm bất kể việc gì, đã thế còn luôn miệng quát nại đánh đuổi vợ con. Có nhiều bận 3 mẹ con vui vẻ ngồi ăn cơm tối thì anh ta đi từ đâu về loạng choạng bước vào nhà đập vỡ chai rượu đã uống hết rồi chửi bới om sòm khiến 2 đứa con sợ hãi. Anh ta lại thường hay ghen bóng ghen gió, nghĩ vợ mình chạy chợ sớm tối là để quan hệ lăng nhằng với ông này, ông kia. Thời gian gần đây, không khí gia đình lúc nào cũng căng như dây đàn, cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt, rồi đứa con lớn phải bỏ học giữa chừng vì xấu hổ bố nghiện rượu.
Còn hai mẹ con chị Đào Thanh B. phường Đức Giang thì phải hứng chịu những cơn rượu say của chồng mang tính "cha truyền con nối". Bởi cả chị B. và cô con dâu của chị đều là nạn nhân của rượu. Chị B sụt sùi: "Có nhiều hôm, ông ấy chẳng biết đi đâu về say khướt rồi cứ thế chửi bới. Chửi bới mẹ con tôi chưa đủ, lão quay sang lôi cả tông ty họ hàng bên nhà mẹ đẻ tôi ra chửi. Chửi chán thì vác dao ra dọa giết tôi. Nhiều lần ông ấy đánh tôi tím tái cả mặt mày. Có lần tôi phải nằm viện điều trị cả tuần vì tôi không tránh được nhát dao sượt qua chân. Đã có nhiều lúc tôi muốn bỏ đi nhưng vì gia đình vì các con các cháu nên đành ngậm đắng nuốt cay. Còn cô con dâu chị B thì bị chồng hành hạ tàn nhẫn hơn. Cứ nhằm lúc rượu say là anh ta đòi quan hệ vào bất kể giờ giấc nào. Rồi có những hôm con dâu chị B bị trói chân tay nhốt trong phòng cả ngày, chồng cấm các con mang cơm cho mẹ, đứa nào không nghe lời thì anh ta dọa sẽ chém chết hết cả nhà. Bọn trẻ thương mẹ nhưng chúng cũng chỉ biết ngồi ngoài cửa mà khóc thôi!
Tài sản “đội nón ra đi” vì rượu
Đối với những gia đình có chồng nghiện rượu nặng thì gánh nặng gia đình lại đè nặng lên vai chị em phụ nữ. Chị M xã Liên Hà, huyện Đông Anh tâm sự: "Từ khi chồng nghiện rượu nặng thì thóc gạo, tiền bạc trong nhà cứ đội nón ra đi. Bao nhiêu tiền dành dụm cho các con ăn học cũng không cánh mà bay. Chị M lấy anh Quyết là người cùng xã. Nhà anh Quyết đông anh em, nhà cửa lại chật chội nên tổ chức đám cưới xong xuôi anh Quyết về ở rể bên nhà vợ. Bố mẹ chị M đã để cho hai vợ chồng mảnh đất hơn 80m2 đồng thời hỗ trợ tiền xây dựng căn nhà 1 tầng khép kín khang trang. Trước khi cưới chị M biết anh Quyết vẫn có sở thích uống rượu khi ngồi ăn cơm nhưng cũng chỉ là một vài chén nhỏ cho vui. Nhưng từ khi chị M sinh đứa con gái thứ ba anh Quyết bắt đầu đắm mình vào ma men và những cuộc nhậu nhẹt say xỉn tối ngày.
Anh Quyết là thợ xây dựng tự do. Buổi chiều đi làm về lại la cà quan bia ở đầu phố đến tối mịt. Anh Quyết trở về nhà cũng là lúc cơ thể đã mềm nhũn hoặc là "dơ toàn tập". Có bận anh đi công trình ở tỉnh lân cận 3-4 tháng mới về nhưng cũng chẳng đưa một đồng nào cho vợ. Nghiện rượu, lười biếng anh Quyết bị mất việc. Hết tiền, nhưng vẫn thèm rượu anh ta "tranh thủ lúc cả nhà đi vắng mang thóc gạo đi bán dần lấy tiền mua rượu rồi còn đem tiền bo cho một bóng hồng bên ngoài để "săn cho bằng được thằng con trai". Kết quả, sau gần 10 năm làm bạn với rượu, anh ta đã sinh bệnh vì rượu. Các bác sỹ thông báo anh Quyết bị mắc bệnh viêm gan do rượu phải nhập viện ngay để điều trị nếu không sẽ nguy đến tính mạng. Kinh tế gia đình chị M vốn đã khó khăn nay lại lao đao vì phải lo tiền thuốc thang để chạy chữa và điều trị bệnh cho chồng.
Loạn thần vì rượu
Trường hợp của chị Đỗ Thị T ở Thạch Thất còn bi đát hơn. Dù nhiều lần chị T hết khuyên nhủ tìm đủ mọi biện pháp cai rượu cho chồng nhưng cũng chỉ như muối bỏ bể vì anh Nam, chồng chị đã không thể "nói lời chia tay" với ma men. Tháng trước, chị T có nghe mọi người mách về một cách điều trị bệnh nghiện rượu quyết liệt hơn là chị nên đưa chồng vào điều trị tại bệnh viện tâm thần Trung ương. Mãi đền tận bây giờ chị T vẫn chưa thể quên được những cảm giác rùng rợn, nỗi sợ hãi mà anh Nam đã gây ra cho chị chỉ vì rượu. 15 năm ăn ở với nhau và đã có 2 đứa con một gái, một trai khôn lớn, nhưng tình cảm và hạnh phúc của cả gia đình chị lúc nào cũng trong trạng thái báo động đỏ vì rượu.
Một lần uống rượu với đám bạn nhậu, giữa trưa nắng gắt rồi lái xe máy đâm vào cột điên giữa đường, anh Nam ngã lăn xuống ruộng. Những người đi đường trông thấy kéo anh lên bên lề đường. Tỉnh lại sau cơn say anh bắt đầu thấy sợ. Và anh Nam đã quyết tâm tự mình cai rượu (mua thuốc cai rượu về uống). Nhưng 2 ngày trước khi đưa chồng đến bệnh viện, chị T bỗng dưng thấy chồng đột nhiên bỏ rượu hoàn toàn! Chưa kịp mừng thì chị T lại phải chứng kiến cảnh tượng hãi hùng, buổi tối lúc ăn cơm thì chồng nôn thóc nôn tháo, mặt mày xanh xao và lả đi. Vừa đặt chồng nằm yên được một lúc thì bỗng nhiên như có ai dựng dậy, anh T chạy khắp nhà, bước hụt ở bậc thềm, rồi té ngã mấy lần. Chị T cùng cả gia đình chặn lại và đưa đến bệnh viện. Đến viện các bác sĩ cho biết anh Nam bị loạn thần, đó là triệu chứng đỉnh điểm của việc nghiện rượu. Sau gần 1 năm đưa chồng đi cai rượu đến giờ chị vẫn thấy hãi!
Theo thống kê, cứ 100 bệnh nhân đến khám tại phòng điều trị tâm thần và nghiện chất Viện Sức Khỏe và Tâm thần Bệnh Viện Bạch Mai thì có khoảng 10 trường hợp là nghiện rượu. Độ tuồi thường gặp là từ 28-45 và phần lớn các bệnh nhân đền đây khi tình trạng nghiện đã nặng và cơ thể đã bị ảnh hưởng nặng bởi rượu. Nghiện rượu nặng còn có thể dẫn đến tử vong.
Đang trong quá trình giải quyết đơn ly hôn, nhưng Tuấn vẫn thường xuyên về nhà gây sự với vợ. Sau khi uống rượu say, Tuấn đã rút xăng từ xe máy đổ lên người vợ rồi nhẫn tâm châm lửa thiêu sống người bao năm đầu ấp tay gối.
Mới đây, cơ quan CSĐT Công an thành phố Thái Bình đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trần Văn Tuấn về tội giết người.
Trước đó, vào khoảng 14 giờ 30 phút ngày 20/4, tại tổ 36, phường Hoàng Diệu, thành phố Thái Bình, Trần Văn Tuấn (36 tuổi) sau khi uống rượu về, thì gây sự với vợ là chị Vũ Thị Hiếu. Hai vợ chồng có lời qua tiếng lại với nhau. Bực tức Tuấn liền rút xăng trong xe máy của mình ra rồi chạy vào nhà đổ lên người chị Hiếu.
Bị chồng dùng xăng thiêu sống, chị Hiếu nhảy xuống sông để thoát nạn.
Thấy chồng trút xăng lên người mình, chị Hiếu liền bỏ chạy, nhưng bị Tuấn túm tóc giật ngược lại, rồi châm lửa đốt vào lưng áo đang bị tưới đẫm xăng của chị Hiếu. Ngọn lửa bùng lên dữ dội. Rất may ngay cạnh nhà chị Hiếu là một con sông, nên nhanh trí chị nhảy xuống để dập tắt ngọn lửa.
Chưa hết bực tức, lại thấy chị Hiếu nhảy xuống sông để dập lửa, Tuấn điên cuồng tiếp tục dùng xăng đổ xuống sông rồi châm lửa đốt để thiêu sống vợ dưới nước. Do ngọn lửa cháy quá lớn nên chị Hiếu chỉ biết cách lặn thật sâu xuống dưới sông để tránh.
Thấy mẹ bị bố dùng xăng đốt, đứa con gái đầu của chị Hiếu là em Trần Thị Tâm (16 tuổi), đã hô hoán mọi người xung quanh đến cứu. Thấy hàng xóm đến, Tuấn đã bỏ trốn khỏi hiện trường mặc cho người vợ chưa biết sống chết ra sao.
Sau khi đưa nạn nhân lên bờ mọi người đã vội đưa chị Hiếu đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình. Chị Hiếu đã bị thương tích do bỏng ở vùng mặt, cánh tay, trán, lưng, ngực…
Nhận được tin báo của quần chúng nhân dân Công an thành phố Thái Bình đã tiến hành điều tra, truy bắt đối tượng Trần Văn Tuấn. Đến 22h cùng ngày, cơ quan Công an đã bắt giữ được Tuấn khi hắn đang lẩn trốn trên địa bàn thành phố.
Được biết, Tuấn làm nghề đạp xích lô và là một kẻ nghiện rượu, sau những chầu rượu no say, Tuấn thường về nhà gây sự đánh đập vợ con. Do không chịu được tính vũ phu của chồng nên chị Hiếu đã làm đơn ra tòa đề nghị được ly dị. Tuy nhiên khi chưa được tòa giải quyết ly dị thì Tuấn về nhà và gây nên dẫn đến vụ việc đau lòng trên.
Hiện Cơ quan CSĐT Công an thành phố Thái Bình đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Trần Văn Tuấn về tội giết người.
Chống nghiện rượu - kế hoạch hàng đầu của nước Nga
Cuối năm 2009, Chính phủ Nga đưa ra kế hoạch 10 năm chống nghiện rượu. Đây hoàn toàn không phải là vấn đề mới, nhưng lại rất cần thiết và cấp bách, bởi nhà nước Nga suốt từ thế kỷ XV đến nay đã nhiều lần đưa ra chính sách chống nghiện rượu, song mức độ lạm dụng rượu vẫn ngày càng gia tăng.
Theo Kế hoạch chống nghiện rượu hiện nay, trong vòng 10 năm tới, nghĩa là đến năm 2020, nhu cầu rượu của người Nga sẽ phải giảm bớt 55%, bằng với chuẩn mực do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đề ra.
Mọi người đều thừa nhận nghiện rượu rất hại cho sức khỏe. Rượu là thứ độc hại không kém ma túy, hay thuốc lá. Ngay từ thế kỷ thứ XV, khi mà Wilyam Pokhlevkin sáng chế ra rượu vodka và được người Nga ưa dùng, thì Nhà nước Nga đã bắt đầu phải có chính sách chống nghiện rượu.
Theo số liệu thống kê từ năm 1448 đến 1474, trung bình người Nga mới chỉ uống rượu ở mức 0,83 lít/người/năm. Vào đầu những năm 90 của thế kỷ trước, chỉ số này là 5,4 lít. Thế mà trong vòng 2 thập kỷ gần đây, tửu lượng người Nga đã lên tới 18 lít/người/năm (tính bình quân theo đầu người, kể cả trẻ em vừa chào đời).
Cần phải nói thêm rằng, đây là 18 lít rượu tinh khiết, tương đương với 45 lit rượu vodka 400, nghĩa là 90 chai vodka 0,5 lít, hoặc 214 chai rượu vang 0,7 lít có độ cồn 12%, hoặc 720 chai bia có độ cồn 5%. Hiện nay hàng năm có khoảng 75 nghìn người Nga chết vì các căn bệnh do nghiện rượu. Ngoài ra, còn có khoảng 23.000 người khác chết do ngộ độc rượu (thường là rượu lậu), hoặc uống quá chén trong điều kiện khi hậu nghiệt ngã.
Theo Kế hoạch chống nghiện rượu, Thủ tướng V.Putin ký ngày 14/12/2009, giai đoạn 2 năm đầu (2011-2012) khối lượng tiêu thụ rượu (kể cả các loại nước uống khác có độ cồn) phải giảm 15%. Từ ngày 1/1/2010 giá mỗi chai rượu vodka 0,5 lit không được phép bán dưới 89 rup (tương đương hơn 3 USD). Sang giai đoạn thứ hai (2013 - 2020), Chính phủ sẽ dùng mọi biện pháp kiên quyết xóa bỏ thị trường rượu lậu.
Ai vi phạm luật sản xuất, buôn bán và tàng trữ rượu bất hợp pháp sẽ bị qui trách nhiệm hình sự. Giá rượu cũng sẽ được tăng dần, tùy thuộc vào độ cồn. Trên các phương tiện thông tin giảm dần tới mức tối đa mọi hình thức quảng cáo rượu. Kể cả hình thức quảng cáo trá hình, thể hiện trong phim ảnh những cuộc nhậu nhẹt, uống say bí tỉ. Tại các chủ thể của nước Nga (các nước cộng hòa, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương) cũng đã có những chương trình cụ thể nhằm phòng ngừa tệ nạn lạm dụng rượu, nhất là trong các dịp lễ tết, hoặc hội hè theo tập quán, truyền thống địa phương.
Theo Kế hoạch chống nghiện rượu, Thủ tướng V.Putin ký ngày 14/12/2009, giai đoạn 2 năm đầu (2011-2012) khối lượng tiêu thụ rượu (kể cả các loại nước uống khác có độ cồn) phải giảm 15%. Từ ngày 1/1/2010 giá mỗi chai rượu vodka 0,5 lit không được phép bán dưới 89 rup (tương đương hơn 3 USD). Sang giai đoạn thứ hai (2013 - 2020), Chính phủ sẽ dùng mọi biện pháp kiên quyết xóa bỏ thị trường rượu lậu.
Ngoài ra, trong giai đoạn 2 sẽ phát triển trên toàn quốc các cơ sở chữa trị và cai nghiện rượu, mở các trung tâm đào tạo chuyên gia tâm lý tư vấn về phòng chống nghiện rượu. Đây sẽ là những trung tâm phát triển phong cách sống lành mạnh, tăng cường đời sống tinh thần và các hoạt động văn hóa - thể thao cho nhân dân.
Bác sĩ trưởng vệ sinh-phòng bệnh LB Nga, ông Ghennadi Onishenko phát biểu trực tiếp trên Đài Phát thanh "Tiếng vọng Moskva" ngày 10/1 vừa qua cũng đề nghị chính phủ cho khôi phục chế độ "cai rượu cưỡng bức" đối với các "ma men". Hệ thống "trại cai rượu" là nơi vừa chữa trị "bệnh nghiện rượu", vừa kết hợp lao động chân tay (vừa mức) và rèn luyện các môn thể thao, điều đó sẽ dần dần khôi phục sức khỏe và khả năng lao động. Mặt khác, ông đề nghị khôi phục chế độ giám sát chặt chẽ việc buôn bán rượu, tuyệt đối không bán rượu cho trẻ vị thành niên, đồng thời tiến hành các biện pháp nhằm hình thành một lối sống lành mạnh, kể cả trong lĩnh vực quảng cáo xã hội.
Duma quốc gia (Quốc hội Nga) cũng đang xem xét một dự luật hết sức nghiêm khắc đối với việc bán rượu - bia cho trẻ vị thành niên. Theo dự luật này, ai bán rượu cho trẻ vị thành niên (dưới 18 tuổi) sẽ bị phạt hành chính, nếu là lần đầu. Với cá nhân sẽ bị phạt 3-5 nghìn rúp (tương đương hơn 100 - gần 200 USD), còn với pháp nhân sẽ bị phạt từ 80 đến 100 nghìn rúp (tương đương 3.000-3.500 USD), hoặc sẽ bị đình chỉ hoạt động 3 tháng. Ai bán bia cho trẻ vị thành niên sẽ bị phạt từ 1-3 nghìn rúp, còn cửa hàng (pháp nhân) sẽ bị phạt 50-80 nghìn rúp. Trường hợp tái phạm sẽ bị quy trách nhiệm hình sự, bị đưa vào trại cải tạo lao động 1-3 năm, tùy theo mức độ tái phạm nặng nhẹ.
Thậm chí Bộ Y tế và Phát triển sức khỏe Nga còn đưa ra những biện pháp quyết liệt hơn. Bộ này cho rằng, cần phải thành lập hệ thống chuyên kinh doanh rượu bia, đương nhiên số lượng những cửa hàng đó rất hạn chế. Người đến mua phải xuất trình một cuốn sổ đặc biệt, trong đó ghi rõ tên tuổi, mỗi lần đến mua, nhân viên cửa hàng ghi rõ số lượng bán rượu bia và ngày tháng. Theo đề nghị của Bộ này, người ngồi sau tay lái không được uống rượu bia trước đó 24 giờ.
Phát biểu tại phiên họp Quốc hội cuối năm 2009, Tổng thống Nga D.Medvedev cho rằng, các biện pháp hạn chế rượu ở nước Nga trong những năm gần đây chưa đem lại kết quả thiết thực. Việc siết chặt các điều kiện về sản xuất và buôn bán rượu, hạn chế quảng cáo rượu, trừng phạt mạnh tay các lái xe trong tình trạng say rượu... vẫn chưa đủ sức răn đe, làm thay đổi cục diện đấu tranh chống nghiện rượu.
Ông tuyên bố: "Rượu ở nước Nga đã mang tính chất quốc nạn". Cần phải tiến hành cuộc đấu tranh chống nghiện rượu một cách có hệ thống và trên cơ sở lâu dài. Ông kêu gọi các cơ quan hữu trách cần nghiên cứu và áp dụng kinh nghiệm đấu tranh chống nghiện rượu của các nước đã từng vấp phải tình trạng như nước Nga.
Tình trạng uống rượu say gây hậu quả nghiêm trọng cho gia đình, xã hội thì ai cũng thấy. Thế nhưng thói nghiện rượu ở nam giới tăng chóng mặt thì còn ít người quan tâm. Đây không chỉ là gánh nặng đối với xã hội khi mất đi một lượng lao động chính, mà còn gây ra những hiểm họa khó lường...
Bác sĩ Mau thăm hỏi bệnh nhân nghiện rượu đang điều trị tại Bệnh viện tâm thần Đà Nẵng
Ở Huế, khi nghe kể, chứng kiến về gia cảnh chị L. có chồng nghiện rượu, ai cũng xót xa. Trước đây, chồng chị L. chỉ thỉnh thoảng uống rượu, nhưng không hiểu sao, khoảng bảy năm trở lại đây lại trở chứng uống rượu thay... nước. Uống thì không được nhiều, nhưng suốt ngày cứ “đi vào làm ly, đi ra làm chén”, khi vợ cấm thì lẻn ra các quán ven đường uống thiếu hoặc qua hàng xóm xin vài ly, suốt ngày sống trong cảnh lè nhè, be bét. Từ một công chức, do nghiện rượu chồng chị L. bị đuổi việc. Chồng là trụ cột chính, nguồn thu nhập chính nên đời sống lao đao. Chị L. chạy chợ bán buôn đâu “gánh” đủ cả nhà, đã thế ông chồng suốt ngày say xỉn, gây vợ đánh con. Chị L. và các con không biết bao nhiêu vết sẹo trên người từ hậu quả sau những lần say xỉn mà người bố “để” lại. Hai đứa con gái chị L. được tiếng xinh đẹp, học hành giỏi giang, nhưng vì bố mà chúng cũng chán nản theo. Đang học đại học, cô chị thấy buồn chán, bỏ học, đi theo đám bạn xấu, cũng rượu chè giải sầu. Còn cô em đang học THPT sau đó cũng nối gót chị đi... bụi. Điểm cuối của hai chị em cùng đến, đó là đi làm gái mại dâm. Chồng chị L. thì sau một lần say xỉn về ngủ ngoài đường bị xe nghiền nát đôi chân. Giờ tuy đã chữa được bệnh nghiện rượu, nhưng đành phải ngồi xe lăn. Chị L. suốt ngày sống trong cảnh sầu não, hai đứa con gái giờ rày đây mai đó bán phẩm giá... nuôi thân. Chồng chị L. hối hận thì đã muộn!
Chị Nguyễn Thị Liên (48 tuổi, trú tại quận Cẩm Lệ, Đà Nẵng) đưa chồng vào cấp cứu tại Bệnh viện tâm thần (BVTT) Đà Nẵng đã năm hôm rồi, nhưng vẫn chưa quên được những cảm giác rùng rợn, sợ hãi mà chồng gây ra. Chị lấy chồng đã hơn 20 năm nay, có với nhau ba mặt con. Từ thời thanh niên, chồng chị, anh Nguyễn Hồng S. đã hay uống rượu, nhưng 5 năm trở lại đây thì nghiện nặng. Sáng chưa kịp mở mắt đã “súc miệng” bằng... rượu. Suốt ngày lè nhè, sống trong men rượu, không làm được gì lại còn đuổi đánh vợ con. Theo đó, từ khi ông chồng nghiện rượu nặng, kinh tế gia đình cũng trì trệ, đói khổ theo. Đã thế, lại thường hay ghen bóng ghen gió, suốt ngày cứ cho rằng vợ theo ông này ông kia. Không khí gia đình hết sức căng thẳng, con cái đành phải bỏ học giữa chừng...
Trước khi đến BV ba hôm, bỗng dưng chồng... bỏ rượu. Chị Liên chưa kịp mừng thì chứng kiến cảnh hãi hùng: chồng nôn thốc nôn tháo, người lừ đừ, mệt lả. Vừa nằm được một lúc thì bỗng nhiên như có ai dựng dậy chạy khắp nhà đến ra ngoài đường, vượt qua hàng rào, té mấy lần. Chị Liên và hàng xóm chặn lại để đưa đến BV. Nào ngờ, khi đến BVTT Đà Nẵng, các bác sĩ bảo anh bị loạn thần, đó là đỉnh điểm của chứng nghiện rượu. Sau khi được các y bác sĩ ở BVTT Đà Nẵng cứu chữa, anh S. dần hồi phục và đang ở lại điều trị bệnh... nghiện rượu. Anh S. nhớ lại khi gương mặt vẫn còn đờ đẫn: Lúc đó tôi cứ thấy ba người nhảy từ trên mái nhà xuống, đuổi đánh đòi bóp cổ tôi khiến tôi tìm cách thoát thân mà không sao thoát được. May được đưa đến BV kịp thời chứ không chết mất...
Bác sĩ Trần Văn Mau - Phó giám đốc BVTT Đà Nẵng - cho biết: tình trạng của anh S. cũng là một trong những chứng bệnh nghiện rượu mà BV đang điều trị cho rất nhiều người. Tại BVTT Đà Nẵng lúc nào cũng có 10 - 15 bệnh nhân đến điều trị bệnh nghiện rượu và tỉ lệ này gia tăng mạnh trong những năm gần đây.
Theo BS Mau, khi nghiện rượu, nghĩa là người đó bị lệ thuộc vào rượu, ngày nào không uống là người bủn rủn, tay chân run, giật. Nếu nặng, ngưng rượu thì bị nôn mửa, bị loạn thần do rượu. Hay còn gọi là ảo giác: như thấy ma quỷ, quái vật hay người rất lạ đuổi đánh, đòi giết mình và họ chạy bất kể chướng ngại vật nào, có thể vượt qua những rào cản mà người bình thường không thể nhảy hoặc leo trèo qua được. Trong thời điểm đó, có rất nhiều người gây án vì nghĩ cách chống đỡ chứ không nó tấn công mình. Và những hậu quả đau lòng đã xảy ra rất nhiều. Hoặc nhiều người bị TNGT hết sức nghiêm trọng. Với những trường hợp như vậy, người nhà nên kịp thời khống chế người bệnh và tức tốc đưa tới BV điều trị kịp thời, để một thời gian sẽ nguy hiểm, dẫn tới tử vong.
Theo BS Mau, ngoài chứng loạn thần (ảo giác) thì người nghiện rượu còn mắc phải chứng sảng rượu. Nó xuất hiện khi người đang uống rượu: không nhớ gì về bản thân, mù mờ về ý thức, không xác định được thời gian, không gian... Những trường hợp này cũng cần đưa kịp thời đến BV để cấp cứu nội khoa chứ để lâu cũng nguy hiểm đến tính mạng. Biểu hiện dễ thấy nhất là: huyết áp tăng, mạch nhanh, mất nước, khó thở... khi đang uống rượu.
BS Mau cho rằng, thời gian gần đây, đặc biệt khoảng 5 năm trở lại đây, tình trạng nghiện rượu ở nam giới tăng đột biến, nhất là với đối tượng lao động phổ thông. “Phải có một môi trường sống lành mạnh, hạn chế bia rượu, năng tập thể dục thể thao, tinh thần ổn định... thì mới hạn chế chứng nghiện rượu”, BS Mau khuyến cáo!
Sử dụng rượu quá nhiều trong dịp lễ Tết, đặc biệt là các loại rượu không đảm bảo chất lượng, nhiều người đã bị loạn thần, thậm chí tử vong trong những ngày Tết.
Tâm thần, tự sát vì rượu
Bác sỹ Nguyễn Văn Dũng (Viện Sức khỏe tâm thần Quốc gia – Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, bệnh nhân bị loạn thần do rượu vẫn vào viện quanh năm nhưng thời điểm giáp Tết, trong và đặc biệt là sau Tết, mật độ liên hoan nhiều nên tình trạng loạn thần vì rượu gia tăng đột biến.
Điều đáng chú ý là số bệnh nhân ngày càng trẻ hóa (ước tính sơ bộ cho thấy tỉ lệ bệnh nhân trẻ tuổi chiếm khoảng 40% các ca loạn thần do rượu).
Nhiều người tâm thần vì sử dụng rượu quá đà, bệnh càng dễ mắc trong dịp trước, trong và sau Tết - (Ảnh minh họa: Internet)
Có trường hợp bệnh nhân vừa nhập viện, có tiền sử nghiện rượu đã gần 10 năm nay.
Giáp Tết, do liên hoan nhậu nhẹt nhiều nên bệnh nhân này uống rượu triền miên. Hậu quả là người này bị ảo giác, hoang tưởng, không kiểm soát được suy nghĩ, hành động.
“Đây là trường hợp loạn thần khá nặng. Có nhiều trường hợp bị ảo giác nặng, không còn tỉnh táo nên đã tự sát”, bác sỹ Dũng cho hay.
Việc điều trị cho bệnh nhân loạn thần gặp nhiều khó khăn do bệnh nhân buộc phải nhịn rượu, do đó họ khó có thể chiến thắng những cơn nghiện rượu.
Vì thế, các bác sỹ phải cố định bệnh nhân tại giường và cho dùng thuốc điều trị tâm thần giống như cấp cứu cho bệnh nhân tâm thần.
Theo những nghiên cứu gần đây, tỉ lệ tự sát ở người nghiện rượu cao thứ ba sau bệnh tâm thần phân liệt và trầm cảm.
Bên cạnh việc gây loạn thần, rượu còn gây tổn thương nặng cho các não, thần kinh và cơ quan nội tạng khác. Thời điểm giáp Tết, trong và đặc biệt là sau Tết còn ghi nhận tình trạng bệnh nhân bị viêm tụy cấp, xuất huyết dạ dày cũng tăng đột biến do sử dụng rượu nhiều.
Tại Bệnh viện Bạch Mai, những trường hợp bệnh nhân bị viêm tụy cấp do dùng rượu không hiếm và hầu hết đều ở tình trạng nặng, phải dùng đến các loại máy móc hồi sức hiện đại để trợ giúp, nếu không được cấp cứu kịp thời sẽ nguy hiểm tới tính mạng.
Men rượu tràn lan không rõ nguồn gốc
Trong khi đó, trên thị trường hiện đang tràn lan các loại men rượu không rõ nguồn gốc, bán với giá “rẻ như bèo” nhưng có tốc độ lên men nhanh chóng.
Tại chợ Thành Công (quận Ba Đình, Hà Nội), người ta không khó để mua được men rượu với giá chỉ khoảng 500-700 đồng/viên.
Theo thông tin của các chủ ki ốt bán men rượu thì mỗi kg gạo nấu chín chỉ cần tán 3 viên men rắc lên là đủ liều lượng. Rắc từ sáng tới chiều là đã có thể hoàn thiện khâu lên men và đưa vào chưng cất để lấy rượu!
Men rượu tràn lan không rõ nguồn gốc, thành phần - (Ảnh: N.A)
Theo quan sát của phóng viên, đây là loại men có dạng bột mịn cục nhỏ, màu trắng đục và đặc biệt là được để trong các túi bóng bên ngoài không có chữ ghi nguồn gốc xuất xứ cũng như nguyên liệu, hạn sử dụng, vv …
Nếu tìm hiểu những thông tin này, người bán hàng chỉ xua tay cho biết: “Bán cho nhiều người lắm rồi, người ta mua mãi thì có nghĩa là hàng đảm bảo chất lượng!”.
Theo cơ quan quản lý thị trường, dịp cao điểm Tết nguyên đán hàng năm luôn là dịp phát hiện nhiều loại rượu giả, rượu kém chất lượng nhất.
Hầu hết các loại rượu bị phát hiện “có vấn đề” đều được chưng cất không đảm bảo hoặc được pha trộn những thành phần không rõ ràng.
Thống kê của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho thấy năm 2012, có đến 68% mẫu rượu không bảo đảm an toàn thực phẩm.
Trước tình hình này, để có một cái Tết an lành, bác sỹ Dũng khuyến cáo không nên lạm dụng rượu tràn lan, cần uống những loại rượu đảm bảo chất lượng, rõ nguồn gốc xuất xứ.
Miền Bắc đang đối mặt với tình trạng người nghiện rượu trở thành... bệnh nhân tâm thần dù người uống vẫn ung dung rằng mình dùng rượu xịn...
Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị ngộ độc rượu cấp phải chuyển đến bệnh viện tâm thần để điều trị cai nghiện - Ảnh: N.Hà
Bác sĩ Lý Trần Tình, giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, cho biết tình trạng lạm dụng rượu đang ở mức báo động với 10% dân số trưởng thành (trên 15 tuổi), trong đó tỉ lệ nghiện rượu (không uống không chịu được) chiếm 3% dân số.
Uống ít cũng bị nghiện
Trước kia hiếm hoi lắm mới có một ca bị loạn thần do rượu phải nhập viện, nhưng thời gian gần đây số bệnh nhân tăng không ngừng. Riêng hai năm 2008-2009 đã có 300-400 ca/năm cấp cứu tại viện trong tình trạng loạn thần nặng: rối loạn cảm xúc, hoang tưởng, sảng... Đây chính là lý do Bệnh viện Tâm thần Hà Nội trở thành cơ sở y tế đầu tiên thành lập khoa H chuyên điều trị các rối loạn do nghiện các chất nguy hại với 80% là bệnh nhân nghiện rượu.
Thạc sĩ Nguyễn Văn Tuấn, trưởng khoa H, cảnh báo không còn chuyện người nghiện rượu có thể dẫn đến nguy cơ loạn thần mà chính xác là: người nghiện rượu chắc chắn sẽ phải cấp cứu ít nhất một lần trong đời trong tình trạng rối loạn thần kinh!
Khảo sát tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội cho thấy đa số người loạn thần bắt đầu đến với rượu bằng lý do... giải sầu. Thi trượt đại học, tình yêu tan vỡ, cờ bạc, lô đề, thua lỗ nặng... đều chung mẫu số: tìm quên trong rượu! Song có đến hơn nửa số bệnh nhân không hình dung hết tác hại của rượu. Có người phải cấp cứu vì sảng rượu, lú lẫn, tay chân run rẩy, rối loạn nhịp tim, rối loạn nước, điện giải nặng được điều trị ổn định rồi vẫn không tin tình trạng nguy cấp ấy là do rượu: “Uống cả lít mới gọi là nghiện chứ tôi chỉ vài ba ly...”.
Khi nào cần đưa đi bệnh viện?
Theo bác sĩ Lý Trần Tình, khi phát hiện người nhà có các dấu hiệu sau cần đưa đến viện để điều trị cai nghiện: thèm muốn mạnh mẽ hoặc cảm thấy buộc phải sử dụng rượu; không tự nhớ được liều lượng, thời gian dùng rượu; xuất hiện trạng thái vật vã (hoặc cố tìm cách sử dụng chất cùng loại) khi việc sử dụng rượu bị ngừng, giảm bớt; dần xao nhãng các thú vui trước đây; tiếp tục sử dụng rượu mà không quan tâm đến những biểu hiện giảm sút sức khỏe như tác hại đối với gan, sắc khí mặt sạm đi...
Bác sĩ Tuấn cho hay mỗi người đều có tửu lượng khác nhau nên không thể định mức một lượng rượu cố định để xét một người có nghiện hay không. Song nếu ngày càng phụ thuộc nhiều vào rượu, tìm mọi cách để được uống, không có rượu không chịu được thì cần điều trị ngay.
Giới hạn sử dụng rượu an toàn là nam giới uống không quá 3 đơn vị rượu/ngày (mỗi đơn vị là 40cc), nữ giới không quá 2 đơn vị, đặc biệt mỗi tuần phải có ít nhất hai ngày... nghỉ uống, không dính dáng gì tới rượu!
Tại Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, nhiều bệnh nhân điều trị ổn định, ra viện rồi lại tiếp tục nhập viện với bệnh cảnh nặng hơn do không tuân thủ phác đồ điều trị. Anh N.T.L. (32 tuổi, Khâm Thiên, Hà Nội) nhập viện lần đầu vào năm 2007 khi thường xuyên uống rượu và cứ rượu vào lại đập phá linh tinh. Gia đình phải đưa L. vào bệnh viện tâm thần. Lần thứ hai, tháng 1-2009, L. nhập viện do cơ thể quá yếu, thần kinh suy nhược nặng. Đến tháng 2-2010, L. phải chủ động xin người nhà cho vào viện vì lúc nào cũng có cảm giác nhìn thấy ma quỷ, sợ hãi vô độ...
Theo bác sĩ Lý Trần Tình, tiến triển bệnh như L. rất thường gặp. Ban đầu người nghiện rượu bị biến đổi nhân cách, thay đổi tâm tính: vô cớ đánh vợ con, đập đồ đạc trong nhà, rồi lan dần sang phá phách hàng xóm... Tuy nhiên khi mức độ nghiện nặng hơn và có “thâm niên” hơn, người nghiện dễ bị rượu đánh gục, không còn sức để đập phá nữa. Bệnh nhân bị mụ mị, mệt mỏi, thần kinh suy nhược, cơ thể bạc nhược, không thể làm được gì.
Không thể tự cai bằng ý chí
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, sai lầm lớn trong quan niệm cai rượu khi nghĩ người bệnh chỉ cần có ý thức tránh xa rượu là xong. Thực tế việc cai rượu không thể thiếu được sự hỗ trợ của thuốc. Người đã lún sâu vào rượu không thể tự cai được ở nhà. “Bệnh nhân sẽ được điều trị giải độc khoảng một tuần tại viện, sau đó được giám sát, theo dõi ở nhà. Sử dụng các thuốc giảm thèm muốn và gây ghét sợ rượu mới giúp bệnh nhân tránh xa rượu. Tuân thủ chặt chẽ phác đồ này trong một năm, bệnh nhân mới cai được” - bác sĩ Tuấn nói.
Bệnh nhân phải nhập viện vì loạn thần do rượu ngày càng có nhiều biểu hiện đa dạng và... kỳ lạ. Không ít người nhìn thấy ma quỷ như L., một số khác trở nên lẩn thẩn, luôn tay gãi rồi huơ huơ đòi đuổi côn trùng vì cảm giác có rắn, rết bám dính trên người hay nhện giăng tơ khắp mặt, giun bò trên da... Nhiều người rơi vào trạng thái hoang tưởng (hay gặp nhất là hoang tưởng bị truy sát, hoang tưởng ghen tuông nghi vợ ngoại tình...) hay rối loạn ý thức, luôn trong tư thế phòng vệ muốn chạy trốn (hoặc tấn công), run tay chân, đi lại loạng choạng, tim đập nhanh, vã mồ hôi nhiều...
Số người nghiện rượu ở Việt Nam đang ngày càng gia tăng và nhiều người đã mang bệnh tật vì nghiện rượu. Theo lời khuyên của các bác sĩ, người nghiện rượu có thể cai rượu bằng thuốc tại bệnh viện hoặc tại nhà.
Hiện nay có các thuốc sau thường được sử dụng để cai rượu: Thuốc Naltrexone dùng để cai nghiện ma túy nhóm opioid, nhưng có tác dụng khiến người uống rượu mất dần cảm giác thèm rượu. Do vậy, khi uống thuốc này lâu ngày, người nghiện rượu và lạm dụng rượu sẽ bỏ dần rượu. Uống thuốc hằng ngày vào buổi sáng.
Thời gian dùng thuốc phải tối thiểu 2 năm. Sau 1 tháng dùng thuốc, bệnh nhân chỉ giảm được chừng 50% lượng rượu uống (bệnh nhân vẫn uống rượu trong khi uống thuốc, nhưng số lượng rượu uống hằng ngày giảm chừng một nửa). Hết tháng thứ hai dùng thuốc, bệnh nhân giảm được khoảng 70% lượng rượu uống. Hết tháng thứ ba, bệnh nhân giảm được chừng 90% lượng rượu uống. Sau đó tiếp tục cho bệnh nhân uống thuốc trong nhiều tháng (tối thiểu 2 năm).
Ưu điểm của naltrexone hầu như không gây ra phản ứng phụ, vì thế bệnh nhân không biết mình đang uống thuốc cai rượu (họ vẫn tưởng là uống thuốc chữa tăng huyết áp, mỡ máu, hạ men gan, đái tháo đường…). Khi buộc phải uống rượu, họ cũng không có phản ứng phụ gì. Có thể cai rượu ngoại trú. Nhược điểm của nhóm thuốc này là kết quả xuất hiện chậm, không cai rượu được tuyệt đối.
Thuốc Disulfiram có tác dụng ức chế quá trình chuyển hóa rượu khiến cho rượu chuyển hóa thành aldehyd. Chính nồng độ aldehyd cao trong máu đã gây ra các phản ứng phụ rất khủng khiếp, khiến bệnh nhân buộc phải ngừng rượu. Các phản ứng phụ bao gồm: Đỏ da (như da gà chọi), đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn, chóng mặt, đánh trống ngực, sợ hãi, cảm giác chết đến nơi… Cường độ và độ dài của chúng phụ thuộc lượng rượu bệnh nhân uống. Vì thế, Disulfiram chỉ được sử dụng sau khi bệnh nhân đã cai rượu hoàn toàn.
Do có nhiều phản ứng mạnh mẽ nên chúng rất thích hợp cho việc điều trị củng cố chống tái nghiện rượu. Nghĩa là sau khi bệnh nhân đã được cai rượu trong bệnh viện, trước khi ra viện 2 - 3 ngày, cần cho bệnh nhân uống thuốc này và duy trì càng lâu càng tốt (tối thiểu trong 2 năm) để tạo phản xạ sợ rượu bền vững cho bệnh nhân. Uống thuốc vào buổi sáng, uống hằng ngày trong ít nhất 2 năm. Ưu điểm của disulfiram là nếu bệnh nhân được cho uống thuốc đều thì hầu như không thể tái nghiện rượu.
Nghiện rượu là một tệ nạn xã hội rất phổ biến, số người nghiện rượu ở Việt Nam được ước tính chiếm 10% nam giới (nữ hiếm gặp). Người được coi là nghiện rượu khi thỏa mãn hai điều kiện sau: uống rượu hằng ngày trong hơn 10 năm; mỗi ngày uống trên 300ml rượu 40 độ cồn. Người uống rượu hằng ngày nhưng chưa đủ cả hai điều kiện trên được gọi là lạm dụng rượu
Hiện nay có các thuốc sau thường được sử
dụng để cai rượu:
Naltrexone (nodict, reVia)
Thuốc này dùng để cai nghiện ma túy nhóm opioid, nhưng có tác dụng khiến người uống rượu mất dần cảm giác thèm rượu. Do vậy, khi uống thuốc này lâu ngày, người nghiện rượu và lạm dụng rượu sẽ bỏ dần rượu.
Uống thuốc hằng ngày vào buổi sáng. Thời gian dùng thuốc phải tối thiểu 2 năm.
Sau 1 tháng dùng thuốc, bệnh nhân chỉ giảm được chừng 50% lượng rượu uống (bệnh nhân vẫn uống rượu trong khi uống thuốc, nhưng số lượng rượu uống hằng ngày giảm chừng một nửa).
Hết tháng thứ hai dùng thuốc, bệnh nhân giảm được khoảng 70% lượng rượu uống.
Hết tháng thứ ba dùng thuốc, bệnh nhân giảm được chừng 90% lượng rượu uống.
Sau đó tiếp tục cho bệnh nhân uống thuốc trong nhiều tháng (tối thiểu 2 năm).
Ưu điểm của naltrexone hầu như không gây ra phản ứng phụ gì, vì thế bệnh nhân không biết mình đang uống thuốc cai rượu (họ vẫn tưởng là uống thuốc chữa tăng huyết áp, mỡ máu, hạ men gan, đái tháo đường…). Khi buộc phải uống rượu, họ cũng không có phản ứng phụ gì. Có thể cai rượu ngoại trú.
Nhược điểm của nhóm thuốc này là kết quả xuất hiện chậm, không cai rượu được tuyệt đối.
Disulfiram (esperal)
Thuốc này ức chế quá trình chuyển hóa rượu khiến cho rượu chuyển hóa thành aldehyd. Chính nồng độ aldehyd cao trong máu đã gây ra các phản ứng phụ rất khủng khiếp, khiến bệnh nhân buộc phải ngừng rượu.
Các phản ứng phụ bao gồm: đỏ da (như da gà chọi), đau đầu dữ dội, buồn nôn, nôn, chóng mặt, đánh trống ngực, sợ hãi, cảm giác chết đến nơi… Cường độ và độ dài của chúng phụ thuộc lượng rượu bệnh nhân uống.
Do có nhiều phản ứng mạnh mẽ nên chúng rất thích hợp cho việc điều trị củng cố chống tái nghiện rượu. Nghĩa là sau khi bệnh nhân đã được cai rượu trong bệnh viện, trước khi ra viện 2 - 3 ngày, cần cho bệnh nhân uống thuốc này và duy trì càng lâu càng tốt (tối thiểu trong 2 năm) để tạo phản xạ sợ rượu bền vững cho bệnh nhân. Uống thuốc vào buổi sáng, uống hằng ngày trong ít nhất 2 năm.
Ưu điểm của disulfiram là nếu bệnh nhân được cho uống thuốc đều thì hầu như không thể tái nghiện rượu.
Tuy nhiên, vì phản ứng xảy ra gần như tức thì sau khi bệnh nhân uống rượu và rất mạnh mẽ, vì thế gây hoang mang cho người nhà bệnh nhân nếu như họ không được tư vấn đầy đủ và cụ thể trước đó.
Lưu ý: Khi dùng disulfiram chỉ được sử dụng thuốc này sau khi bệnh nhân đã cai rượu hoàn toàn. Nếu bệnh nhân đang uống rượu mà cho uống thuốc này sẽ dẫn đến phản tác dụng, nghĩa là bệnh nhân sẽ nôn ra thuốc và sợ thuốc (chứ không phải sợ rượu nữa).
