Tự xây phòng “biệt giam” để rời xa ma túy

Học hết cấp 3, Cường bỏ học, chơi bời lêu lổng rồi theo chúng bạn vào tận vùng rừng thiêng nước độc để đào vàng. Chỉ được vài tháng, anh bị ốm nặng và phải trở về khi đã trở thành một con nghiện nặng.

Khi biết mình nhiễm HIV, nhìn căn nhà trống huơ trống hoác vì mọi tài sản đều bay đi theo làn khói trắng, người mẹ già khóc cạn nước mắt, anh quyết tâm bằng giá nào trước khi chết cũng phải cai được ma tuý.

Vòng xoáy ma tuý

Cho đến nay, anh Nguyễn Xuân Cường (43 tuổi), trú tại phường Phan Đình Phùng, thành phố Thái Nguyên đã cai nghiện thành công gần 5 năm. Và cũng trong gần 5 năm ấy, nhóm "Vì ngày mai tươi sáng Thái Nguyên" do anh và những người bạn lập ra để giúp nhau tránh xa ma tuý đã hoạt động rất hiệu quả. Văn phòng nhóm lấy địa điểm chính là căn phòng "biệt giam" Cường đã tự nhốt mình để đoạn tuyệt với ma tuý. Bằng chính câu chuyện về cuộc đời mình, Cường và các bạn đã giúp đỡ tư vấn, hỗ trợ cho rất nhiều người cai nghiện thành công.

Sinh ra trong một gia đình có cha là liệt sĩ, trong khi các anh chị đều học giỏi và thành đạt, thì cậu con trai thứ 3 Nguyễn Xuân Cường lại là đứa trẻ nghịch ngợm, cá biệt. Không chịu chú tâm học hành, Cường suốt ngày bỏ học chơi bời, lêu lổng theo chúng bạn và khi vừa tốt nghiệp cấp 3, Cường bỏ nhà theo bạn đi đào vàng sa khoáng ở Bắc Kạn.

Hồi ấy, những Thần Sa, Na Rì, Tốc Lù… thâm sơn cùng cốc không đâu là không có dấu chân Cường. Ở cái vùng rừng thiêng nước độc cách đường lớn hàng chục km, phải đi bộ nửa ngày mới vào đến nơi, nếu không hút thuốc phiện thì chẳng biết làm gì. Trong bãi có đến mấy nghìn người. Đêm buồn và mệt mỏi, mấy anh em lại mua thuốc phiện về hút.

Phòng "biệt giam" ngày nào anh Cường dùng để cai nghiện.

Mà ngày ấy, thuốc phiện ở bãi vàng dễ kiếm như mớ rau ngoài chợ. Và thế là Cường dính vào thuốc phiện như một sự tất yếu của dân đào vàng lúc bấy giờ. Đi bãi được 3 tháng, Cường bị một cơn sốt rét rừng hành hạ phải cuốn gói về quê. Vàng chẳng có tí nào mang về, nhưng từ đó Cường không thể sống thiếu ma túy.

Trong nhà có bao nhiêu của cải, Cường đều đem đi bán, từ những đồ giá trị cho đến những thứ lặt vặt trong nhà như tivi đen trắng, xoong nồi, lúa gạo… Đến lúc trong nhà chẳng còn gì để bán, Cường đi trộm cắp của hàng xóm láng giềng. Hàng xóm có gì hở ra là Cường lấy. Để có tiền hút, chích, không ít lần Cường cùng bạn bè lập mưu đâm đầu vào ôtô ăn vạ lấy tiền.

Người đi đường gặp Cường thời điểm đó đúng là gặp họa, "bồi thường" bao nhiêu Cường cũng nhận, miễn là có tiền để đi mua "hàng". Cứ như vậy, Cường trượt sâu vào vòng xoáy của ma tuý mà không dứt ra được. Gia đình coi như Cường đã chết rồi, hàng xóm láng giềng khinh rẻ, thấy mặt Cường ở đâu là tránh xa.

Anh Nguyễn Xuân Cường.

Mỗi lần tỉnh thuốc, Cường lại thấy ăn năn, day dứt, tự dằn vặt bản thân mình. "Có lần, vì xấu hổ nhục nhã, tôi đã định nhảy cầu tự tử, nhưng khi đứng trên thành cầu lại không có gan nhảy xuống. Lại trở về nhà tự hứa với bản thân sẽ quyết tâm cai nghiện. Nói thì dễ nhưng làm mới khó, dù mình có quyết tâm đến mấy, thì đến cơn "thèm" mọi sự cũng vứt bỏ hết. Trói buộc, đánh đập... cũng chẳng có ý nghĩa gì. Cai xong về nhà, gặp bạn là lại tái nghiện như thường. Tôi đã có 40 lần "cai", rồi lại tái đấy, Cường tâm sự.

Tự làm buồng giam để cai nghiện

Với những người nghiện ma tuý, cai nghiện thành công đã khó, nhưng chống tái cai nghiện còn khó hơn gấp vạn lần, bởi dân nghiện bắt tín hiệu của nhau nhanh lắm. Cứ đi trại cai nghiện một thời gian trở về, Cường lại bị chúng bạn rủ rê, lôi kéo và lại tái nghiện. Cái vòng luẩn quẩn nghiện, cai rồi tái nghiện cứ lặp đi lặp lại không biết bao nhiêu lần. Và điều tất yếu cũng đã đến, Cường phát hiện mình bị nhiễm HIV.

Dù biết có ngày sẽ phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ ma tuý, nhưng khi biết mình nhiễm HIV, Cường thấy choáng váng, mọi thứ như sụp đổ. Những cơn ho kéo dài của bệnh lao phổi cùng sự suy nghĩ quá nhiều về bệnh tật khiến thân hình anh chỉ còn da bọc xương. "Tôi thấy cô độc ngay trong chính gia đình mình, khi bên giường bệnh chỉ còn người mẹ già còm cõi chăm con, không một đồng xu dính túi, nước mắt đã cạn khô. Lúc ấy tôi quyết tâm bằng mọi giá phải cai nghiện trước khi chết", Cường nhớ lại.

Không còn tiền để đi trại cai nghiện, Cường quyết tâm cai nghiện ở nhà với sự hỗ trợ của gia đình. Những lúc lên cơn nghiện vật vã, Cường tự nhốt mình trong "căn phòng biệt giam" kiên cố để mẹ khoá cửa bên ngoài. Khi hết cơn, Cường lại lao ra vườn nhà cày cuốc, làm việc quần quật cả ngày để quên đi sự ám ảnh về làn khói trắng. Hằng tháng trời, Cường không bước chân ra ngoài đường vì sợ bạn bè rủ rê, lôi kéo. Với việc sử dụng kiên trì thuốc chống tái nghiện, sự hỗ trợ của gia đình, lòng khao khát làm lại cuộc đời, không muốn mọi người xa lánh hắt hủi nên cuối cùng Cường đã đoạn tuyệt được với ma túy.

Bước ra khỏi bóng tối, Nguyễn Xuân Cường cùng một số bạn bè tự thành lập ra nhóm "Vì ngày mai tươi sáng Thái Nguyên" để giúp nhau tránh xa ma túy. Được sự giúp đỡ của các tổ chức, trưởng nhóm Nguyễn Xuân Cường đã cùng các thành viên thành lập văn phòng cai nghiện để tư vấn, hỗ trợ cho những người cai nghiện, xây dựng thành công một xưởng may gia công cho những người bị HIV.

Đặc biệt, Cường còn biến căn nhà của mình thành "trung tâm" cai nghiện cho tất cả những ai muốn được cai nghiện thành công như anh. Những ai đến đây sẽ phải trải qua những ngày tháng lao động cực nhọc tại chính mảnh vườn Cường đã vật vã cày cuốc để cai nghiện và phải sống trong chính căn "buồng giam" Cường đã giam mình để đoạn tuyệt với những cơn nghiện đau đớn.

Câu chuyện cuộc đời Cường và tấm gương tự cai nghiện thành công của chính anh đã thu rất nhiều con nghiện tìm đến. "Trước đây cứ thấy tôi là người ta "lủi" mất. Từ ngày thấy tôi tự cai được, tụi bạn cứ nhờ giúp. Rồi bà con cũng đến nhờ giúp cho con cái họ. Lâu dần anh em ở các tỉnh khác cũng về đây chui vào cái lồng này cắt cơn. Với con nghiện, lúc lên cơn mà không có thuốc thì không khác gì một con thú. Vật vã, gào khóc, thậm chí có thể dứt đứt dây thừng, đạp tung cửa sắt để thoát ra ngoài.

Xưởng may tại nhà là nguồn thu chính của gia đình anh Cường.

Chứng kiến những cảnh ấy mới thấy thương mẹ và các anh chị mình ngày xưa phải chịu đựng chăm sóc và giúp đứa con nghịch tử như mình cai nghiện làm lại cuộc đời. Và tôi thấy mình càng phải có trách nhiệm ở bên cạnh động viên, giúp đỡ những người nghiện vượt qua giai đoạn khó khăn này. Sau này, tự các bạn đến cai giúp nhau nên tôi cũng đỡ vất vả hơn nhiều", Cường kể lại. Toàn bộ chi phí ăn ở trong quá trình cai nghiện đều do gia đình người cai tự túc chứ Cường không thu thêm bất kỳ một chi phí nào.

Có một trường hợp đến bây giờ Cường vẫn không thể nào quên, đó là lần cai nghiện cho anh T. cũng ở trên địa bàn tỉnh. Trước đây, anh T. cũng đã cai ở nhiều nơi nhưng đều tái nghiện, khi tìm đến với phòng "biệt giam" của  Cường thì lại tỏ ra rất quyết tâm vì thấy cảnh các anh em tự cai cho nhau.

Cường vẫn ám ảnh mãi những lần anh T. vật thuốc, chửi bới và đập phá bên trong phòng một cách điên cuồng. Ở bên ngoài, Cường dùng những xô nước lạnh lớn tạt vào trong để anh T. tỉnh táo trở lại, tránh gây thương tích lên chính mình. Sau khi cai nghiện thành công, anh T. đã mời Cường đi chơi Nha Trang một chuyến.

Điều hạnh phúc hơn cả là chính trong những ngày tham giam hoạt động tư vấn cho người bị nhiễm HIV, Cường đã tìm được nửa kia của cuộc đời. Chồng cũ của chị cũng bị nghiện như anh rồi chết vì AIDS, nhưng không may căn bệnh HIV đã bị lây cho vợ. Tưởng bệnh tật và cái chết của chồng sẽ làm chị gục ngã, nhưng chị đã kiên cường đứng vững tiếp tục nuôi con khôn lớn và tham gia hoạt động trong câu lạc bộ "Hoa Hướng Dương" để tuyên truyền cho những ai bị bệnh như mình phòng tránh lây nhiễm cũng như tránh xa tác hại của ma tuý.

Anh chị tình cờ gặp nhau trong một lần đi tập huấn. Hai con người cùng cảnh ngộ, đã cảm thông cho hoàn cảnh của nhau mà quyết định đến với nhau. Mặc dù biết bố mẹ có HIV, con sinh ra vẫn khỏe mạnh bình thường trong điều kiện chăm sóc y tế hiện nay nhưng anh chị quyết định không sinh con. Cường một lòng chăm sóc cho con riêng của vợ và tập trung thời gian để làm việc xã hội, giúp đỡ những người có hoàn cảnh như mình tránh xa con đường đầy cám dỗ của ma tuý.

Chúng tôi hỏi Cường có khi nào chính anh lại tái nghiện bởi hằng ngày tiếp xúc bạn nghiện không thì anh thẳng thắn trả lời, đã tự mình cai nghiện thành công nghĩa là đã hạ quyết tâm cao độ rồi thì không bao giờ có chuyện quay trở lại. Khi người ta lên cơn nghiện, người ta không biết hết các tác hại của ma tuý, nhưng khi hết nghiện mới thấy ma tuý đáng sợ ghê gớm.

Giờ đây, hai vợ chồng Cường cùng làm việc tại Phòng truyền thông của Hội Chữ thập đỏ tỉnh Thái Nguyên, "buồng biệt giam" để cai nghiện ngày nào đã được đập bỏ và thay vào đó những người đến với nhóm "Vì ngày mai tươi sáng" sẽ được hỗ trợ để cai nghiện tại trung tâm của tỉnh khang trang, sạch sẽ.

Theo Ngọc Trâm - Lê Phong

Cảnh sát toàn cầu

TIENGCHUONG

Điều trị nghiện ma tuý tại Thái Lan - Kỳ 1: Kinh nghiệm phòng, chống ma tuý tại Thái Lan

tiengchuong

Điều trị nghiện ma tuý tại Thái Lan - Kỳ 3: Khuyến nghị cho công tác cai nghiện tại Việt Nam

Trong một cơ sở cai nghiện ma túy ở Thái Lan - Ảnh ccd.rtaf.mi.th

Hơn 10 năm trước đây, đa số người nghiện ma túy ở Thái Lan là người nghiện heroin. Khi Chính phủ Thái Lan phát động cuộc chiến chống lại ma túy với việc kiểm soát chặt chẽ sản xuất và sử dụng heroin bất hợp pháp, thị trường tiêu thụ ma túy bất hợp pháp ở Thái Lan chuyển sang các loại ma túy kích thích dạng Amphetamine với hơn 80% người nghiện ma túy tại Thái Lan hiện nay sử dụng loại ma túy này.

Xu hướng biến động về mặt dịch tễ học của sử dụng ma túy bất hợp pháp tại Thái Lan là một cảnh báo cho các cơ quan quản lý nhà nước về kiểm soát cung cũng như cầu ma túy tại Việt Nam.

Cũng tương tự như tại Thái Lan trước đây, thị trường tiêu thụ ma túy bất hợp pháp ở Việt Nam đã chuyển từ giai đoạn sử dụng thuốc phiện là loại ma túy chủ yếu sang heroin. Tuy nhiên, với việc sử dụng ma túy tổng hợp trong thanh thiếu niên và cư dân thành thị ngày càng gia tăng, đồng thời với việc Việt Nam ngày càng hòa nhập với thế giới, thu nhập của người dân tăng lên, cường độ lao động tăng theo, diện tích cây thuốc phiện ngày càng giảm... thì nguy cơ của việc bùng nổ sử dụng ma túy tổng hợp tại Việt Nam là điều cần được các cơ quan kiểm soát ma túy ở Việt Nam tính đến. Bởi vậy, song song với kiểm soát chặt chẽ nguồn cung ma túy, đặc biệt ma túy tổng hợp, các cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực cai nghiện phục hồi như Bộ Y tế, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần có các chuẩn bị kịp thời về các bài thuốc, mô hình điều trị và phục hồi có phù hợp và có hiệu quả đối với người nghiện ma túy tổng hợp.

Thái Lan đã nhấn mạnh vào công tác cai nghiện tự nguyện và trên thực tế từ năm 2012 đến nay, số lượng cai nghiện tự nguyện đã tăng lên đáng kể. Một trong những chính sách mà Thái Lan đã áp dụng để khuyến khích người nghiện tự nguyện đi cai là không ghi vào lý lịch tư pháp là người từng sử dụng ma túy nếu họ tự nguyện đi cai. Mặt khác với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền đến với người dân về quan điểm coi nghiện là một loại bệnh, bệnh kinh niên cũng đã làm giảm sự kỳ thị của cộng đồng đối với người nghiện ma túy.

Có thể thấy, ở Việt Nam hiện nay đang có sự chuyển dần từ mô hình trung tâm cai nghiện bắt buộc sang mô hình trung tâm mở, tuy nhiên, số lượng người nghiện tự nguyện đi cai là rất thấp. Do vậy, cách làm của Thái Lan cũng là một gợi ý hay cho những nhà hoạch định chính sách Việt Nam có thể nghiên cứu đưa ra chính sách phù hợp tình hình thực tế, khuyến khích người nghiện tự nguyện đi cai.

Viện cai nghiện và phục hồi cho người nghiện ma túy tổng hợp Thanyarak là cơ sở điều trị - phục hồi nghiện ma túy hàng đầu của Thái Lan. Không chỉ điều trị, Viện cũng là cơ sở đào tạo các nghiệp vụ, kỹ năng điều trị về cai nghiện phục hồi. Viện cũng đã xây dựng được phác đồ điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp và sẵn sàng chia sẻ với Việt Nam.

Việc phân loại người nghiện qua đó xác định hệ thống điều trị đối tượng trước khi tiến hành điều trị. Đối với người mới sử dụng có thể chỉ đưa ra lời khuyên tư vấn giúp họ từ bỏ ma túy sẽ không tạo cảm giác tham gia vào quá trình điều trị cũng là cách làm hết sức khoa học.

Bên cạnh đó, việc phát triển các cơ sở chuyên về phục hồi cho người nghiện ma túy sau khi đã được cắt cơn, giải độc ở các cơ sở y tế, đặc biệt việc huy động sự tham gia của các cơ sở tư nhân, tôn giáo và và cơ sở của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an vào công tác phục hồi cho người nghiện ma túy để tận dụng các điều kiện về cơ sở vật chất, con người và kỷ luật quân đội, là một kinh nghiệm cần được các cơ quan hoạch định chính sách cai nghiện phục hồi ở Việt Nam nghiên cứu, tham khảo trong việc xây dựng chính sách xã hội hóa công tác cai nghiện phục hồi. Mặt khác, quy mô các trung tâm điều trị và phục hồi cho người nghiện ma túy tại Thái Lan thường có sức chứa không quá 1.000 đối tượng. Quy mô nhỏ và vừa sẽ phù hợp với đặc điểm điều trị, quản lý đối tượng đặc thù là người nghiện ma túy, giúp cho các trung tâm, cơ sở điều trị linh hoạt hơn trong việc triển khai các mô hình điều trị - phục hồi.

Kinh nghiệm ở Thái Lan cũng như nhiều quốc gia trên thế giới cho thấy với những nhóm người nghiện ma túy khác nhau cần có các mô hình điều trị, phục hồi khác nhau. Việc điều trị hướng tới chấm dứt sử dụng ma túy hoàn toàn (tức cai nghiện) là một hướng đi truyền thống được thực hiện ở nhiều nước trên thế giới, phù hợp với những người mới nghiện ma túy và không có việc làm ổn định, thường xuyên. Mặt khác, điều trị thay thế bằng methadone là một hướng điều trị nghiện ma túy phù hợp cho người nghiện nặng các chất ma túy gốc thuốc phiện, những người mà việc từ bỏ hoàn toàn sử dụng ma túy là rất khó khăn, đồng thời có công ăn việc làm ổn định.

Ở Việt Nam, quy trình cai nghiện 5 giai đoạn theo Thông tư số 31/TTLT/BLĐTBXH-BYT ngày 20/12/1999 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Bộ Y tế ban hành, về cơ bản không lạc hậu vì đã đề cập tới những yếu tố cốt lõi của cai nghiện phục hồi gồm quản lý, y tế, tâm lý, giáo dục, hướng nghiệp, dạy nghề... Tuy nhiên, quy trình này chủ yếu mang tính định hướng, đưa ra khung hoạt động cai nghiện phục hồi, chưa đưa ra được cách làm cụ thể.

Tại Thái Lan, bên cạnh mô hình cộng đồng trị liệu (TC) thì mô hình Matrix, một mô hình đi sâu vào vào tư vấn cá nhân, tư vấn nhóm, cũng đang được áp dụng rộng rãi. Trong điều kiện hoạt động tư vấn còn là điểm yếu của công tác cai nghiện phục hồi ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt khi nguy cơ số người sử dụng ma túy tổng hợp sẽ tăng lên trong thời gian tới, Bộ Y tế và Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần khẩn trương nghiên cứu và triển khai áp dụng các mô hình phục hồi cho người nghiện như mô hình Matrix vào công tác cai nghiện phục hồi ở Viêt Nam, bên cạnh việc thúc đẩy triển khai áp dụng mô hình TC.

Mặt khác việc đưa các yếu tố tôn giáo, tâm linh vào quá trình phục hồi cho người nghiện ma túy như trong mô hình Jirasa ở Thái Lan là một cách làm hay và có thể áp dụng tại Việt Nam. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cần có các nghiên cứu sâu và có thể triển khai thí điểm mô hình này ở một số địa phương có tỷ lệ tương đối lớn người nghiện ma túy là người theo đạo Phật, đạo Thiên chúa...

Thái Lan có hiện có hàng ngàn cơ sở cai nghiện nhưng cũng không có một trường đại học hay học viện nào chuyên đào tạo cán bộ cai nghiện trong khi yêu cầu về trình độ, năng lực của người làm công tác này đòi hòi phải được đào tạo, huấn luyện bài bản. Cách làm của nước bạn là sử dụng một số bệnh viện lớn chuyên làm công tác cai nghiện hoặc có khoa về cai nghiện để vừa tổ chức cai nghiện vừa làm nhiệm vụ đào tạo, huấn luyện cán bộ cai nghiện cấp cơ sở cũng như của các ngành quân đội, công an, nội vụ... về mặt chuyên môn điều trị và phục hồi cho người nghiện ma túy. Đây là một cách làm có thể áp dụng tại Việt Nam.

Về công tác giám sát sau cai nghiện, ở Việt Nam hiện nay trách nhiệm giám sát, hỗ trợ sau cai nghiện chủ yếu thuộc chính quyền cơ sở nơi người sau cai nghiện cư trú. Tại Thái Lan, trách nhiệm này thuộc về cơ sở cai nghiện. Lý giải về vấn đề này, Thái Lan cho rằng cán bộ cơ sở cai nghiện, với chuyên môn của mình là người nắm rõ nhân thân của người sau cai nghiện, mức độ phục hồi của người nghiện, tâm tư tình cảm của người nghiện... vì thế sẽ có khả năng nắm bắt tình hình và đáp ứng nhu cầu của người sau cai nghiện tốt hơn, hiệu quả hơn. Tất nhiên, trong quá trình giám sát, hỗ trợ sau cai nghiện sẽ có sự tham gia của chính quyền cơ sở.

Lê Hiền - Ánh Tuyết

tiengchuong

Điều trị nghiện ma tuý tại Thái Lan - Kỳ 2: Kinh nghiệm và những mô hình hiệu quả

 

Mô hình Cộng đồng trị liệu cho người nghiện ma túy tại Thái Lan- Ảnh ccd.rtaf.mi.th

Hình thức cai nghiện tự nguyện là hình thức áp dụng cho những người tự nguyện đi cai nghiện trước khi bị bắt.

Hình thức cai nghiện bắt buộc là hình thức cai nghiện áp dụng cho những đối tượng bị công an bắt giữ và khi đó trong người họ đang có ma túy với khối lượng giới hạn như không quá 5 viên hoặc 500 mg Methamphetamine/Amphetamine.

Hình thức phạm tội sẽ áp dụng trong trường hợp đối tượng bị bắt giữ như hình thức cai nghiện bắt buộc lại phạm thêm tội nào đó như trộm cắp…

Thái Lan hiện có hàng ngàn cơ sở cai nghiện trên khắp cả nước, với người cai tự nguyện, họ có thể tham gia vào các khóa điều trị tại các bệnh viện tuyến trung ương, tỉnh, huyện và các trung tâm cai nghiện do Chính phủ quản lý và các cơ sở tư nhân. Có 11.464 cơ sở cai nghiện dành cho các đối tượng tự nguyện. Với người cai nghiện bắt buộc, họ sẽ được đưa vào các trung tâm cai nghiện tập trung và không tập trung. Có 1.179 trung tâm như vậy ở Thái Lan (trong đó 85 trung tâm tập trung và 1.094 trung tâm không tập trung). Với tội phạm thì các cơ sở giáo dưỡng, nhà tù sẽ là nơi quản lý và điều trị cho họ.

Nhưng dù thuộc đối tượng nào, được điều trị ở đâu thì những người nghiện vẫn sẽ được điều trị theo quy trình cai nghiện chuẩn quốc gia.

Quy trình này bao gồm 4 bước:

Bước 1: Chuẩn bị điều trị. Đây là bước sàng lọc phân loại để xác định người nghiện là người mới sử dụng, sử dụng ít, nghiện, nghiện nặng hay người nghiện không thể cai để từ đó có thể xác định hệ thống cai nghiện cho phù hợp.

Với người mới sử dụng, các cán bộ y tế, chuyên gia tâm lý trong các bệnh viện, các điểm cai nghiện trong cộng đồng sẽ đưa ra lời khuyên, tư vấn để họ thấy được tác hại của ma túy và từ bỏ. Hình thức trao đổi như vậy khiến người tham gia điều trị thấy nhẹ nhàng, không tạo cảm giác đang tham gia vào quá trình điều trị.

Với người nghiện không thể cai được thì có thể cho họ dùng Methadone thay thế.

Bước 2: Điều trị bằng thuốc; thực hiện tẩy độc (cắt cơn).

Bước 3: Phục hồi bao gồm phục hồi cả về thể chất và tinh thần; thực hiện các hoạt động dạy nghề, hướng nghiệp cho người nghiện. Đây là hình thức giúp người nghiện không tái nghiện và có thể trở về với cộng đồng.

Bước 4: Giám sát, chăm sóc sau cai.

Hiện nay có 5 mô hình phục hồi cho người nghiện ma túy cơ bản đang được triển khai tại Thái Lan, gồm: Mô hình Matrix, mô hình Jirasa, mô hình Cộng đồng trị liệu, mô hình FAST và mô hình Care.

+ Mô hình Matrix: Áp dụng theo mô hình Matrix của Hoa kỳ. Theo mô hình này, sau khi giải độc ma túy, người nghiện sẽ tham gia một chương trình phục hồi kéo dài trong 16 tuần với các khóa tư vấn cá nhân, tư vấn nhóm về các kỹ năng phục hồi cơ bản, các kỹ năng phòng ngừa tái nghiện, các buổi giáo dục tư vấn dành cho người đối ngẫu, gia đình người nghiện, các hỗ trợ về xã hội kết hợp với thử nước tiểu tìm chất ma túy. Mô hình này được thực hiện với những bệnh nhân nghiện cần sa, các loại ma túy tổng hợp, cả bệnh nhân tự nguyện và bệnh nhân bắt buộc.

+ Mô hình Jirasa: Được phát triển dựa trên các nguyên lý phục hồi về tâm lý xã hội ứng dụng cho phù hợp với đặc điểm văn hóa của Thái Lan, kết hợp với việc dạy các giáo lý đạo Phật cho người nghiện ma túy. Bên cạnh đó, các cán bộ y tế, giáo dục, các chức sắc của đạo Phật cũng được vận động và tập huấn để tham gia thực hiện việc phục hồi cho người nghiện theo mô hình này.

+ Mô hình Cộng đồng trị liệu (TC): Thực hiện theo nguyên mẫu mô hình cộng đồng trị liệu tại Hoa Kỳ, mô hình TC tại Thái Lan kéo dài 1-2 năm và thực hiện theo 3 nguyên lý: tạo môi trường gia đình giữa những người nghiện tham gia chương trình, sử dụng áp lực tích cực của bạn bè và sử dụng các gương điển hình (hình mẫu) cho người nghiện noi theo. Các hoạt động của mô hình TC được thực hiện theo 4 nhóm; đó là các hoạt động quản lý và sửa đổi hành vi, các hoạt động phục hồi về tâm lý và tình cảm, các hoạt động mang yếu tố tâm linh và các hoạt động về dạy nghề - hướng nghiệp.

+ Mô hình FAST: Đây là một mô hình TC cải biên với 4 thành phần chính, gồm Gia đình (F- Family); các hoạt động điều trị thay thế (A-Alternative Treatment Activities); Tự giúp đỡ (S - self help) và Cộng đồng trị liệu (T - Theraputic Community). Mô hình này được chia làm 3 hình thức: ngắn hạn (4-6 tháng); trung hạn (6-8 tháng) và dài hạn (8-12 tháng).

+ Mô hình Care (CARE Model): Là một mô hình cai nghiện được vận dụng từ mô hình Cộng đồng trị liệu cho phù hợp với điều kiện quản thúc phạm nhân trong nhà tù và thành lập “Nhà tình thương” để chữa trị cho các phạm nhân nữ nghiện ma túy trong nhà tù.

Với mục tiêu là thay đổi quan niệm, hành vi của người nghiện để giảm ma túy và từ bỏ, nâng cao chất lượng cuộc sống và trở về hòa nhập cộng đồng, vì vậy, mô hình này chú trọng đến các hoạt động tuyên truyền, bồi dưỡng tư tưởng đạo đức, sinh hoạt tập thể để cùng chia sẻ, dạy cho học viên các kỹ năng xã hội. Sau khi cai nghiện, học viên sẽ được hướng nghiệp, học nghề.

Hiện nay, ở Thái Lan, chi phí cai nghiện nhìn chung do nhà nước chi. Ví dụ, điều trị ngoại trú là 2.500 bath (khoảng 80 USD)/đợt, nội trú 10.000 bath (hơn 300 USD)/đợt. Thời gian mỗi đợt tối đa là 4 tháng. Các cơ sở tư nhân làm dịch vụ này được thu phí. Nếu bệnh viện làm dịch vụ thì thu phí của người cai khoảng 700-800 USD/đợt. Gia đình có thể đóng thêm tiền cho bệnh nhân ăn uống, mua thuốc chữa bệnh.

Tuy nhiên, đến nay, Thái Lan cũng chưa có hệ thống đánh giá chuẩn xác kết quả cai nghiện. Khi cần đánh giá, Ủy ban Kiểm soát ma túy Vương quốc Thái Lan (ONCB) sẽ thuê tổ chức và cán bộ khoa học ở ngoài đánh giá. Do vậy, không có con số tổng thể. Ví dụ, mỗi năm cai nghiện cho mấy trăm nghìn người nhưng chỉ đánh giá được khoảng 100.000 người và có khoảng 3% tái nghiện vào thời điểm đánh giá. Và có khoảng 30% số tái nghiện quay lại cai nghiện của các cơ sở. Hiện nay, Thái Lan cũng đang nghiên cứu thí điểm quản lý sau cai như Việt Nam.

Hiện tại, các tổ chức nhân quyền quốc tế cũng đã làm việc với ONCB về cai nghiện tập trung. Thái Lan đã giải thích cho họ quy trình cai nghiện, không quá cứng rắn, cưỡng bức lao động mà theo phác đồ của Bộ Y tế. Đồng thời, Thái Lan đang thay đổi, theo dõi sau cai nhiều hơn.

 

http://tiengchuong.vn/

Theo chân tài xế nghiện đá 24 tuổi lái xe container như điên dại

24 tuổi, 5 năm nghiện ngập
Hơn 0g ngày 6-6, chúng tôi lên xe của “Đầu Hư” trên đường Đồng Văn Cống (Q.2), đi theo hướng từ cảng Cát Lái ra xa lộ Hà Nội. Chiếc xe đầu kéo loại đầu bằng, do Mỹ sản xuất từ năm 1994, nội thất cũ nát, máy lạnh hư, các loại đồng hồ đo chỉ số trên bảng điều khiển đều ngưng hoạt động.
“Nhà” của “Đầu Hư” rất lạ, không có mùng mền, không gối hay nệm, chiếc giường phía sau trống trơn, chỉ một chiếc chiếu trúc cùng hai chiếc áo dài tay bẩn thỉu vứt vương vãi.
Thứ quý nhất có là chiếc rổ nhựa, trong đó chứa tiền, các loại giấy tờ xe, lệnh nhận - giao hàng và đặc biệt là một chiếc bình tự chế chuyên dùng để “đập đá”.
Trên giường phía sau còn có ba cái hộp quẹt, trong đó một chiếc được “độ” lại rất cẩn thận, nắp che gió được gỡ bỏ, thay vào đó là một ống nhỏ dẫn gas và một chiếc lò xo nhỏ trên đầu.
“Tôi có ngủ đâu mà cần gối mền” - “Đầu Hư” trả lời khi chúng tôi thắc mắc vì sao không có các thứ vật dụng để ngủ trên xe.
“Tôi lên thành phố từ năm 2006, khi đó 15 tuổi, đi làm lơ cho người ta. Năm 2010 thì tôi lên tài, ôm vôlăng từ đó đến giờ, qua cả chục công ty rồi”, tài xế trẻ tự giới thiệu.
Vừa lái xe vừa “đập đá”
Chiếc xe đầu kéo chở “cặp cổ” hai container 20 feet ì ạch leo lên cầu vượt Cát Lái vào xa lộ Hà Nội. Hàng nặng, máy yếu, leo dốc khó khăn khiến tài xế căng thẳng.
Xe vừa qua cầu, đi hết đoạn đường dẫn vào xa lộ Hà Nội hướng về trung tâm thành phố, “Đầu Hư” bất ngờ đạp thắng, tấp xe vào sát làn đường dành cho xe máy và tắt máy.
Chưa kịp hiểu chuyện gì xảy ra thì anh ta nhảy ngay khỏi ghế lái, cầm theo chiếc bình chuyên dùng để “đập đá” leo sang chiếc giường phía sau. Tay cầm bình, tay bật hộp quẹt và đưa ống hút lên miệng, “Đầu Hư” hút nhè nhẹ một hơi dài khoảng nửa phút.
Hút 2-3 hơi, “Đầu Hư” lại lên ghế tài xế khởi động xe chạy mà chân cứ đong đưa theo tiếng nhạc nghe qua headphone của chiếc điện thoại Trung Quốc, đầu lắc lư qua lại. Xe qua ngã tư Văn Thánh, tiếng nhạc mở hết công suất dường như không đủ làm “Đầu Hư” thỏa mãn.
Thấy một cô gái khá xinh lái xe du lịch phía sau qua gương chiếu hậu, “Đầu Hư” giật headphone ra, kéo còi hơi liên tục rồi một tay cầm vôlăng, một tay mở cửa đứng lên, nhoài người ra nhìn về phía sau, vừa hú hét vừa chửi tục.
Hơn 2g sáng, chiếc xe về tới điểm giao hàng trong KCN Tân Bình (Q.Tân Phú). Sau khi mướt mồ hôi đập, bẻ niêm chì của container, “Đầu Hư” thấm mệt, quay lên cabin hút tiếp 3-4 hơi nữa. Chỉ trong khoảng 1 giờ 30 phút chờ rút hàng trong container, “Đầu Hư” ba lần “đập đá” ngay trên cabin.
Nhóm bốc xếp bốc xong bao hàng cuối cùng, gõ cánh cửa gọi tài xế đóng cửa container. Hơn một phút sau, “Đầu Hư” mới thoát khỏi cơn mơ màng, mắt dịu xuống, hất đầu hỏi: “Chuyện gì?”.
Người bốc xếp nhỏ nhẹ: “Cho xin một xị bồi dưỡng anh em!”. “Đ.M., nửa xị thôi” - “Đầu Hư” nói rồi đưa tiền. Trên đường về cảng Cát Lái, “Đầu Hư” lại tiếp tục “đập đá” mấy lần trong khi chờ đèn đỏ.
0g ngày 9-6, chúng tôi gặp lại “Đầu Hư” tại giao lộ Hàng Xanh (Q.Bình Thạnh), khi anh ta đang kéo một container 40 feet giao hàng tại Q.11. Mấy ngày không ngủ khiến tài xế này run run, lái xe trong yên lặng, đi quá điểm rẽ vẫn không biết.
Tới kho giao hàng, sau khi mở niêm chì container, tài xế vội vàng lên cabin, chế lại dụng cụ “đập đá” một cách tỉ mỉ, sau đó lấy “bịch hai” (200.000 đồng) và đổ vào bình hút liên tiếp mấy hơi. Bốn ngày chưa ngủ, “Đầu Hư” vẫn ôm vôlăng lái xe.
Tới sáng 10-6, liên lạc qua điện thoại, “Đầu Hư” cho biết vẫn đang lái xe giúp một người bạn, vì xe của mình không có hàng. 

TP HCM chiến đấu với nỗi kinh hoàng "nghiện hút"

Năng lượng Mới số 378

Nỗi kinh hoàng nơi công cộng

Ngày 31/10/2014, tại buổi họp giao ban báo chí định kỳ do Ban Tuyên giáo Thành ủy và Sở Thông tin và Truyền thông thành phố Hồ Chí Minh (TP HCM) tổ chức, lãnh đạo Công an TP HCM báo cáo tính đến tháng 10/2014, trên địa bàn TP HCM có 19.213 người nghiện ma túy (tăng 33,55% so với cuối năm 2013), trong đó độ tuổi từ 18 trở lên chiếm 96,8%. Số có hộ khẩu từ các tỉnh, thành phố khác hoặc tại TP HCM nhưng vắng mặt thường xuyên hoặc không có nơi cư trú nhất định chiếm hơn 60%; không có việc làm hoặc công việc không ổn định chiếm 75,5%. Số tái nghiện, cai nghiện từ 2 lần trở lên là 29,19% trong tổng số người nghiện ma túy.

Việc nhiều người dân bị người nghiện ở công viên 23/9 (Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP HCM) xin đểu, dùng kim tiêm uy hiếp để có tiền mua thuốc đã tồn tại trong suốt thời gian dài. Nhiều người nghiện xem đây là nơi kiếm tiền, chích, nơi phê thuốc và là chốn cư ngụ. Cơ quan chức năng vẫn chưa có hành động quyết liệt nào để ngăn chặn các con nghiện. Với số lượng lên đến hàng chục người, những người nghiện tại công viên là nỗi ám ảnh của người dân và khách du lịch, những nạn nhân bị xin đểu.

Bốn con nghiện đang chờ người qua lại để xin đểu

Chúng tôi có mặt tại công viên 23/9 nhiều lần. Vừa ngồi vào ghế đá, một người đàn ông gầy nhẳng, ốm yếu với cánh tay toàn hình xăm và vết bỏng do tàn thuốc để lại đặt ngay chai nước ngọt vào lòng chúng tôi và nói: “Mua cho anh chai nước đi em. Có 20 ngàn thôi, anh thèm thuốc sáng giờ mà chưa đủ tiền mua. Em biết đấy, mấy thằng nghiện như anh sẵn sàng đâm chém, chích để có tiền. Không mua em không biết hậu quả thế nào đâu”. Vừa nói, gã không quên liếc xéo về hai kẻ đang phê thuốc gần đó.

Với lời lẽ đe dọa như thế, người đàn ông này tiếp tục bán nước cho nhiều người khác. 10 phút, gã đã bán được hơn 20 chai nước, gã đếm thấy đủ tiền, gã vứt cái thùng đựng nước vào một góc và chạy xiêu vẹo đi “mua hàng”.

Cách đó không xa, một du khách khác vừa đi ngang qua hai gã đang ngồi ăn cơm gọi lại: “Em ơi lại anh bảo cái này”. Du khách này bước tới thì hai gã nói: “Cho anh ít tiền mua điếu thuốc hút đi, 10.000 đồng được rồi”.

Ở đây cánh tài xế taxi, xe ôm và người buôn bán đều là nạn nhân của việc xin đểu. Anh Hoàng, một lái taxi cho hay: “Chúng tôi đậu xe ở đây đều phải cho tụi nghiện này ít chục ngàn mỗi ngày. Cho tiền mà mặt phải cười chứ không thì đừng có mong mà đứng ở đây đợi khách, chúng thường xuyên ở đây, chỉ dời khỏi đây khi mua thuốc”. Những người buôn bán vỉa hè tại đây thường xuyên phải “quyên góp” mỗi khi con nghiện lên cơn mà không có tiền. “Muốn yên ổn buôn bán, mỗi ngày tôi phải đưa cho chúng 30.000 đồng đó chú. Tưởng vỉa hè là muốn làm gì thì làm sao. May mà bọn bảo kê thấy chúng tôi nghèo chưa sờ tới chứ chắc cũng dẹp luôn chứ buôn bán gì”.

Với chiêu bài dùng số đông, thân hình gớm ghiếc và dùng cả kim tiêm, người nghiện trong công viên kiếm được khá nhiều tiền từ du khách và những người buôn bán để có tiền mua thuốc chích hút.

Xin đểu xong, một người nghiện vội vã rời công viên đi vào những con hẻm trên đường Phạm Ngũ Lão. Và trở lại khi trong tay cầm một bịch nhỏ màu đen. Thấy anh này trở về, bốn người nghiện khác vây quanh để chia nhau những bơm tiêm. Những người nghiện không cần tìm nơi kín đáo để tiêm chích mà họ sử dụng ngay trên lối đi trong công viên. Cách đó khoảng 10m là hai bảo vệ công viên ngồi trò chuyện rôm rả và không có phản ứng gì. Dường như họ “vô tâm” với những cảnh này.

Nhiều người đi ngang qua tò mò nhìn ngó thì bị người nghiện ném cho những ánh mắt hình viên đạn đe dọa khiến họ phải nhanh chân bước đi. Tiêm xong, cả 5 người tìm nơi hưởng thụ cơn phê thuốc. Chúng chọn ghế đá trong công viên và nằm ngủ một cách ngon lành. Hết cơn phê, người nghiện lại dùng số tiền còn lại mua thức ăn và rượu bày biện ngay trong công viên để nhậu.

Kim tiêm sử dụng xong, người nghiện vứt xuống hồ sen gần đó hoặc một bồn hoa, gốc cây nào đó trong công viên. Những kim tiêm này trở thành mối đe dọa rình rập du khách nếu không cẩn thận.

Tại bến xe An Sương (huyện Hóc Môn, TP HCM) tình trạng xin đểu xảy ra tương tự. Người nghiện tiêm chích ngay con lươn trên Quốc lộ 22 trước hàng ngàn ánh mắt của người dân. Việc mua bán ở đây xảy ra công khai nhưng con nghiện rất tinh vi, nhiều lần bị lực lượng chức năng khám người mà không tìm thấy được tang vật. Nhưng vắng bóng lực lượng chức năng, việc mua bán lại diễn ra bình thường. Gần đây do có sự kiểm tra thường xuyên của lực lượng chức năng, người nghiện di chuyển từ bến xe An Sương ra tụ tập dưới chân cầu vượt An Sương tiếp tục hành động khiến nhiều người đi đường lo sợ.

Cướp giật táo tợn

Cũng tại cuộc họp báo vào cuối tháng 10/2014, lãnh đạo Công an TP HCM đưa ra thống kê, từ đầu năm đến nay cho thấy thực trạng người nghiện phạm tội chiếm trên 20% (trong đó cướp giật tài sản chiếm quá nửa). Đáng chú ý xảy ra một số vụ giết người do đối tượng nghiện ma túy tổng hợp, có dấu hiệu loạn thần gây ra.

Nhiều vụ cướp giật xảy ra. Thủ đoạn của con nghiện là dùng kim tiêm dính máu đe dọa nạn nhân. Vào lúc 20 giờ ngày 27/10, chị Trần Thị Lam Giang (30 tuổi, cán bộ Trường cao đẳng Nghề Du lịch Sài Gòn) đang chạy xe về nhà trên đường Kinh Dương Vương (quận 6, TP HCM), chị Giang thấy một người đàn ông chừng ngoài 40 tuổi, ăn mặc lịch sự đi xe Air Blade biển số 67 từ phía sau vọt lên. Anh ta đi song song với chị một đoạn ngắn rồi quay sang hỏi: “Về Long An đi đường nào hả em?”. Thấy cô gái không trả lời mà rồ ga chạy nhanh hơn, người đàn ông đuổi theo, hỏi tiếp: “Hướng về An Lạc đi thẳng hả em?”.

Ông Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc Trung tâm cai nghiện Thanh Đa

Vì thấy người lạ, khả nghi chị Giang không trả lời mà chỉ gật đầu. Nhưng bất ngờ hắn áp sát vào xe chị Giang khiến chị suýt té. Định la lên thì có hai thanh niên khác trờ tới chĩa kim tiêm vào hông chị và nói: “Có bao nhiêu móc hết ra. La lên là tao tiêm cho một mũi giờ. Mày muốn bị nhiễm HIV như tao không?”. Chị Giang vội móc sạch túi đưa cho chúng tất cả hơn 2 triệu đồng. Chị chưa kịp hoàn hồn, bọn chúng đã rồ ga chạy thẳng về hướng Quốc lộ 1A. Một số người dân chứng kiến vụ việc nhưng đành bó tay vì sự táo tợn của con nghiện.

Là con nghiện lâu năm, vào chiều ngày 6/11 đối tượng Huỳnh Thanh Sang (SN 1988, ngụ quận 10) bị công an bắt quả tang đang thực hiện hành vi cướp giật điện thoại của người đi đường. Trước đó vào khoảng 13 giờ cùng ngày, anh Võ Phước Triệu (SN 1996, quê Đồng Tháp) dừng xe đạp bên đường 3/2 để nghe điện thoại. Bất ngờ Sang chạy xe máy áp sát giật điện thoại nhưng không thành. Lực lượng trinh sát phát hiện truy đuổi và tóm gọn Sang. Sang từng thụ án tù vì tội cướp giật vào năm 2005.

Mới đây, anh Thành - một bạn đọc của báo - sau khi rút tiền ở cây ATM tại ngã tư Thủ Đức vào khoảng 22 giờ ngày 11/11 ra xe chạy được một đoạn thì bị con nghiện đón đường, chặn đầu xe, giả vờ nói anh Thành gây tai nạn giao thông mà bỏ chạy. Khi anh Thành dừng lại để thanh minh thì tên nghiện dùng mũ bảo hiểm đánh tới tấp vào đầu anh Thành khiến làm anh không kịp trở tay. May mà có người dân can thiệp kịp thời nên tên nghiện không lấy được gì của anh.

Trong buổi họp báo gần đây, chính ông Lê Hoàng Quân, Chủ tịch UBND TP HCM cũng xác nhận ông từng bị người nghiện xin “đểu”. “Hôm đó tôi có công chuyện xuống quận 2. Định xuống thăm một cây cầu nhưng ngồi trên ôtô thấy một thanh niên cởi trần, xăm trổ đầy người, tay cầm ống tiêm gõ vào cửa xe. Hãi quá tôi ngồi im và bảo tài xế chạy luôn”, ông Quân kể trong cuộc họp báo mới nhất.

Ở nhiều khu dân cư, con nghiện thường xuyên phá khóa trộm xe máy và đồ dùng có giá trị khiến người dân lo sợ mỗi khi bước ra khỏi nhà. Tại hẻm số 467, đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, phường 26, quận Bình Thạnh, con nghiện từ bến xe chạy vào tiêm chích vứt đầy hẻm. Bà Lệ, một người dân cho biết: “Sáng hôm nào tôi cũng phải dậy sớm nhặt kim tiêm, có hôm nhặt được 30 kim tiêm đem vứt vào sọt rác. Nhặt kim tiêm sợ lắm nhưng không nhặt thì trẻ em nó không biết hoặc không cẩn thận dẫm chân vào thì càng khổ. Khu nhà tôi, có cái sọt rác, đôi dép cũng phải mang vào trong nhà. Để ở ngoài là chúng lấy luôn. Nói chung bất cứ cái gì bán được chúng đều trộm mà bán lấy tiền mua thuốc”.

Không chỉ dừng lại ở việc cướp giật, xin đểu. Gần đây người nghiện sau khi phê thuốc không kiềm chế được thần kinh đã gây ra nhiều vụ án giết người nghiêm trọng, thậm chí giết cả người thân của mình. Điển hình như vụ án do Phạm Duy Quý (SN 1993) sử dụng ma túy và dùng dao chém chết 4 người thân trong gia đình vào ngày 1/8/2014 tại nhà ở xã Phượng Hoàng, Thanh Hà, Hải Dương. Hay vụ án MC Nguyễn Hữu Chính (SN 1980) ngáo đá nghĩ bạn gái là con trăn khổng lồ nên dùng dao chém đến chết vào tháng 12/2013 tại Hà Nội. Mới đây nhất, Đặng Văn Tuấn sau khi sử dụng ma túy đá xảy ra mâu thuẫn giết người yêu (vừa là em dâu) rồi chặt xác phi tang.

Trước đây, TP HCM từng đưa ra phương án cai nghiện tập trung nhưng không thành vì bị phản đối vi phạm nhân quyền khi đưa người nghiện vào các trung tâm như “đi tù”. Tuy nhiên, trước những thảm án kinh hoàng liên quan tới người nghiện, buộc chính quyền TP HCM phải cân nhắc trước việc nên đặt nhân quyền của 19.213 con nghiện lên trên hay tình trạng an ninh, sự an toàn tính mạng tài sản của 9 triệu dân lên trên hết. Sắp tới, thành phố sẽ thí điểm tại Trung tâm cai nghiện Thanh Đa và quận 8.

Sẵn sàng giúp người nghiện đi cai

Với tình trạng con nghiện lộng hành gây nhiều hoang mang cho đời sống người dân. Dù số lượng con nghiện tăng nhanh nhưng do bất cập trong quy trình hoàn thành thủ tục nên trong năm 2014 chỉ có 200/200.000 người nghiện được đưa vào các trung tâm cai nghiện tập trung, con số này ở TP HCM là 45 người. Vì tính chất cần thiết, cấp bách đối với người nghiện, TP HCM mạnh dạn đề xuất phương án cai nghiệp tập trung trước Quốc hội và được chấp nhận. Tuy nhiên, phương án này được các trung tâm cai nghiện chuẩn bị từ hai năm trước.

Trao đổi với chúng tôi về việc áp dụng văn bản xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực từ ngày 1/1/2014, ông Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc Trung tâm Cai nghiện Thanh Đa (quận Bình Thạnh, TP HCM) bày tỏ: “Ngay từ khi luật xử lý vi phạm hành chính được thông qua, tôi đã nhiều lần kiến nghị với thành phố không nên áp dụng việc xử phạt hành chính với con nghiện và cai nghiện tại gia đình, cộng đồng mà cần đưa vào cai nghiện tập trung mới có hiệu quả”. Ông Khánh Duy giải thích, người nghiện thường xuất phát từ cuộc sống gia đình, cộng đồng mà ra giờ lại đưa cho gia đình, cộng đồng quản lý cắt cơn giải độc là chuyện không thể được.

Một số hoạt động của học viên tại Trung tâm cai nghiện Thanh Đa

Về lộ trình hoàn thành thủ tục đưa người nghiện đi cai nghiện gặp rất nhiều trở ngại và kéo dài nhiều ngày. “Ở công an điều tra xong, chuyển sang y tế rồi chuyển cho tòa án nhân dân cấp quận, huyện tuyên án thì mới đưa đi cai nghiện. Trong thời gian tạm giam tại công an do không sử dụng ma túy, nên nếu làm xét nghiệm sau đó 3 - 4 ngày với người nghiện ma túy tổng hợp, kết quả xét nghiệm sẽ âm tính khi đưa đến y tế và khi đó thủ tục sẽ vướng. Nếu y tế không kết luận được có nghiện hay không thì làm sao tòa án dám tuyên. Vì thế cần hoàn thành nhanh thủ tục. Các bên cùng ngồi lại với nhau xử lý ngay trong ngày thì mới có hiệu quả” - ông Khánh Duy nói.

Người nghiện cần được đưa đến các trung tâm cai nghiện tập trung cho điều trị thuốc cắt cơn giải độc trước một thời gian. Khi người nghiện không còn nhớ thuốc thì mới đưa về cho gia đình và cộng đồng quản lý tránh tái nghiện. Đối với những người cai nghiện tại nhà rất nhiều trường hợp vẫn chơi ma túy khi sắp đến ngày tái khám, nhận thuốc methadone một ngày thì dừng thuốc nên thường xét nghiệm cho âm tính. Điều này lầm tưởng người nghiện thực hiện tốt việc cai nghiện nhưng trên thực tế không hiệu quả.

Thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam, ngày 7/11, bà Phạm Thị Hải Chuyền, Bộ Trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với UBND TP HCM, Trung tâm Điều dưỡng và Cai nghiện ma túy Thanh Đa (quận Bình Thạnh) để kiểm tra công tác phòng chống AIDS, ma túy, mại dâm trên địa bàn TP HCM. Đoàn đã trực tiếp gặp gỡ những người làm công tác cai nghiện tại cộng đồng ở Thanh Đa để lắng nghe những vướng mắc trong quá trình thực tiễn họ gặp phải.

Trung tâm cai nghiện Thanh Đa do cựu thành viên điệp báo A10, Nguyễn Hữu Khánh Duy làm giám đốc hiện nay đang là trung tâm cai nghiện lớn nhất, hiện đại nhất với đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp tại TP HCM. Hoạt động từ năm 1999, trung tâm đã cai nghiện cho hơn 10.000 lượt người.

Ông Khánh Duy cho biết: “Dù chưa có văn bản chính thức nhưng năm 2012 thành phố đã có chỉ đạo lên phương án điều trị tập trung bắt buộc. Thành phố yêu cầu chúng tôi lập bảng giá điều trị thấp nhất có thể vì đa số người nghiện có hoàn cảnh rất khó khăn. Hiện chúng tôi đang thực hiện điều đó. Sau khi tính toán chúng tôi đưa ra bảng giá hồi tháng 11/2012 là 2.675.000 đồng cho 15 ngày cắt cơn giải độc. Số tiền này tính trượt giá thì nay là khoảng hơn 3 triệu nhưng tôi nghe thành phố dự tính là 4 triệu”.

Cũng nằm trong dự tính từ năm 2012, Trung tâm Thanh Đa chuẩn bị đội ngũ nhân viên sẵn sàng cho chỉ đạo của thành phố là 147 người, với đa số có trình độ đại học trở lên. Số nhân viên này hiện đang đáp ứng đủ 2 học viên/1 nhân viên. Có 4 phòng cắt cơn giải độc từ những ngày đầu.

Trong trung tâm có nhiều hoạt động giải trí như bida, bóng bàn, cầu lông, bóng chuyền... cho các học viên sử dụng miễn phí. Ngoài ra còn có phòng tập thể hình, khu hồ bơi, phòng chiếu phim 3D, karaoke phục vụ nhu cầu giải trí, rèn luyện sức khỏe cho các học viên. Chính những hoạt động thế này giúp người nghiện quên đi cảm giác thèm thuốc.

Những lớp dạy nghề như cơ khí, lớp ngoại ngữ, hội họa, thanh nhạc, mỹ thuật... đào tạo cho học viên có được một nghề khi về tái hòa nhập với cộng đồng. “Con nghiện ở đây từ 6 tháng đến 2 năm, nếu không tạo cho họ một nghề nghiệp sau này ra ngoài thì lấy gì sống. Nếu không có nghề họ trở lại làm người xấu và tái nghiện thì càng nguy hiểm. Chính vì thế trung tâm chúng tôi luôn luôn mở lớp học nghề cho học viên theo nhu cầu mà học viên mong muốn” - ông Khánh Duy nói.

Với đề án hiện tại, nhanh chóng hoàn thành thủ tục đưa người nghiện đi cai bắt buộc được ông Khánh Duy hoan nghênh. Cứ cho người nghiện đi cắt cơn giải độc trước, thủ tục có thể hoàn thành sau. “Nếu thành phố triển khai, trung tâm chúng tôi sẵn sàng đón nhiều người nghiện vào. Hiện nay ngoài việc điều trị bằng thuốc chúng tôi luôn chú trọng vào điều trị bằng tâm lý, giúp người nghiện lấy lại được niềm tin từ cuộc sống, giúp họ yêu đời hơn” ông Khánh Duy cho hay…

Phóng sự của Hoàng Phúc Lộc

 

Sự thật về thuốc cai nghiện ma túy cắt cơn chỉ trong 10 ngày

(ĐSPL) - Nhiều cơ sở cai nghiện "chui" tư vấn cho con nghiện rằng, họ chỉ mất tối đa 10 ngày để cắt cơn nghiện và sau đó cơn nghiện sẽ cai nghiện ma túy thành công. Cũng có cơ sở sử dụng các loại thuốc cai nghiện do họ tự bào chế và quảng cáo rằng có thể điều trị cai nghiện với ma túy.

PV đã có cuộc trao đổi với bác sỹ Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc trung tâm Điều dưỡng và Cai nghiện ma túy Thanh Đa (TP.HCM), để rõ hơn về phương pháp cai nghiện ma túy hiệu quả.

Bác sỹ Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc trung tâm Điều dưỡng và Cai nghiện ma túy Thanh Đa.

Những mánh khóe trục lợi

Thưa ông, hiện nay có nhiều cơ sở cai nghiện "chui" nhận con nghiện để cai nghiện cho họ và chỉ mất khoảng 10 ngày để điều trị cắt cơn và con nghiện có thể cai nghiện thành công. Ở góc nhìn của một nhà chuyên môn, ông đánh giá như thế nào về những quảng cáo dạng này?

Nhiều cơ sở cai nghiện ma túy không được cấp phép nhưng vẫn nhận các con nghiện để tiến hành cai nghiện cho họ. Tôi cũng được biết có nhiều người kiếm được cái bằng "bác sỹ" ở đâu đâu rồi quảng cáo rầm rộ trên mạng rằng mình có khả năng cai nghiện ma túy cho nhiều người trong thời gian ngắn nhất.

Nhiều cơ sở "chui" lấy của con nghiện hàng chục triệu đồng rồi nói rằng sẽ cắt cơn nghiện ma túy cho họ trong vòng 10 ngày.

Cắt cơn giải độc không phải là cai nghiện ma túy, mà đó chỉ là bước mở đầu của quá trình cai nghiện lâu dài. Sau khi cắt cơn giải độc, người nghiện cần được tư vấn về tâm lý, giáo dục nhân cách, định hướng cuộc sống.

Người nghiện cũng sẽ được giáo dục về trách nhiệm của mình đối với gia đình, với xã hội, phải cách ly bắt buộc với ma túy hay môi trường có khả năng tái nghiện trong một thời gian. Đó mới là cái gốc, là mấu chốt của cai nghiện ma túy.

Nói như vậy nghĩa là việc cai nghiện ma túy cần cả một quá trình và phải tiến hành các bước theo một trình tự khoa học nhất định, chứ không thể nói theo kiểu quảng cáo một sớm một chiều là thoát nghiện. Ông có thể mổ xẻ kỹ hơn về vấn đề này?

Bác sỹ muốn điều trị cắt cơn và tiến hành cai nghiện cho con nghiện thì trước hết họ phải hiểu được ma túy là gì? Nghiện ma túy có phải là một bệnh?; Nó ảnh hưởng đến sức khỏe cơ thể, sức khỏe tâm thần như thế nào?... thì mới điều trị cai nghiện thành công.

Người nghiện thường mắc phải các triệu chứng về tâm thần, hội chứng ám ảnh cưỡng bức, hội chứng suy nhược, rối loạn thích ứng xã hội, sự mặc cảm, tự ti... Tất cả những triệu chứng này phải được điều trị bởi những bác sỹ thật sự có chuyên môn, có tâm và có tầm thì mới cai nghiện cho con nghiện được.

Không có thuốc cai nghiện, chỉ có phương pháp cai nghiện

Thưa ông, phải chăng một số cơ sở điều trị cai nghiện "chui", một số "bác sỹ" bán thuốc tự bào chế rồi "nổ" có khả năng cai nghiện ma túy đang lừa gạt, "bóc lột" người nghiện?

Tôi khẳng định, hiện nay các con nghiện đang bị những kẻ lừa gạt cai nghiện bóc lột rất lớn. Và đó là một tội ác.

Người làm công tác cai nghiện ma túy phải có cái tâm, cái trí, cái dũng, nói chung là phải có đạo đức thì mới làm được. Những gia đình chỉ cần có một người nghiện ma túy thôi thì đó cũng chính là địa ngục rồi.

Có nhiều con nghiện gia đình rất khó khăn, khi đi cai nghiện còn bị nhiều cơ sở "chui" lừa gạt nữa thì không biết họ sẽ ra thế nào. Đó là chưa kể, việc tiến hành cai nghiện không đúng phương pháp, còn làm cho người nghiện không đoạn tuyệt được ma túy, lại còn tái nghiện.

Như vậy, họ không chỉ mất tiền mà còn mất cả tuổi trẻ, niềm tin, nghị lực sống, là mầm họa cho toàn xã hội nữa. Nếu người nghiện có ý chí cai nghiện thì nên đến các trung tâm uy tín, được Nhà nước cho phép hoạt động để cai nghiện.

Ông nghĩ sao khi nhiều cơ sở cai nghiện "chui", nhiều "bác sỹ" quảng cáo trên mạng một số loại thuốc đặc trị, có khả năng cắt cơn và uống đều có thể cai nghiện được ma túy ngay tại nhà?

Có nhiều loại thuốc mà nhiều người "bác sỹ" quảng cáo là thuốc gia truyền, thuốc đặc trị để tiến hành điều trị cho người nghiện. Tôi khẳng định, không có thuốc cai nghiện ma túy mà chỉ có phương pháp cai nghiện ma túy.

Để bào chế được một loại thuốc phải mất hàng chục năm, phải tiến hành các thử nghiệm lâm sàng, thử nghiệm trên động vật coi nó có ảnh hưởng gì hay không, có để lại các triệu chứng xấu trước mắt hay lâu dài hay không... chứ đâu có dễ như nhiều người nói.

Không thể nói thuốc bào chế từ lá cây, từ thảo dược thiên nhiên nên không có độc tố rồi đưa vào áp dụng cho người nghiện được.

Do đó, tôi khẳng định việc cai nghiện ma túy phải đúng phương pháp, đúng phác đồ, bộ Y tế cho phép, không thể áp dụng các phương pháp "trời ơi đất hỡi" được. Việc sử dụng các loại thuốc được cho là gia truyền, thuốc đặc trị tự bào chế khi chưa được bộ Y tế kiểm nghiệm, cấp phép đã đưa vào sử dụng là vi phạm pháp luật, là vô nhân đạo.

Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Ai quản lý những loại thuốc "tự bào chế" đang được quảng cáo rầm rộ? Bác sỹ Duy cho biết, thực tế, một số loại thuốc được các "bác sỹ" tự bào chế, thuốc kết hợp, thuốc "đặc trị"... vẫn được quảng cáo rầm rộ trên mạng, trên truyền hình, các cơ sở "chui" vẫn ngang nhiên hoạt động. Cơ quan chức năng biết không? Thanh tra bộ Y tế, Thanh tra bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Thanh tra tỉnh, thành phố biết không? Nếu biết thì tại sao không cấm, không chấn chỉnh, nếu không biết thì trách nhiệm quản lý Nhà nước của họ ở đâu. Câu hỏi đó, xin chờ các ngành chức năng liên quan trả lời.