TRUNG TÂM ĐIỀU DƯỠNG VÀ CAI NGHIỆN MA TÚY THANH ĐA
Cơ Sở 1 : 245 Bình Quới (1051 Xô Viết Nghệ Tĩnh), Phường 28, Bình Thạnh, Tp.HCM
Cơ Sở 2 : 978 Nguyễn Duy Trinh, P. Phú Hữu - Tp.Thủ Đức, Tp.HCM
Điện thoại: (028) 6270 0119 - (028) 3898 6513 - 0982 120 908 THỜI GIAN LÀM VIỆC 24/24
“Hãy bảo vệ thế hệ trẻ khỏi hiểm họa ma túy” là chủ đề phòng chống ma túy năm 2016, đồng thời là thông điệp của Chính phủ nhằm cảnh báo sự gia tăng tình trạng sử dụng ma túy trong giới trẻ, để từ đó cùng các cơ quan chức năng tập trung những biện pháp mạnh mẽ, liên tục và hiệu quả, đẩy lùi tệ nạn ma túy vì sự bình yên hạnh phúc nhân dân và sự phát triển bền vững của xã hội.
Từ lâu, công tác phòng chống ma túy ở TPHCM luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền, tổ chức đoàn thể và các tầng lớp nhân dân. Bằng các giải pháp đồng bộ, công tác phòng chống ma túy từng bước có chuyển biến tích cực, thiết thực và hiệu quả. Tuy nhiên so với nhiệm vụ và yêu cầu đặt ra, công tác phòng chống ma túy chưa đạt như mong muốn. 6 tháng đầu năm 2016, tình hình tội phạm ma túy và tệ nạn sử dụng trái phép các chất ma túy ở TPHCM có những diễn biến phức tạp, việc mua bán, vận chuyển và sử dụng các loại ma túy tổng hợp gia tăng. Đáng lo ngại là gần đây nhiều thanh thiếu niên sử dụng một số loại ma túy mới rất dễ nghiện và khó cai.
Theo thống kê của ngành chức năng, số người nghiện ma túy ở TP ngày càng có xu hướng trẻ hóa, lứa tuổi trung bình là 12-18. Trong 5 năm (2010 - 2014), số người nghiện tại TP tăng bình quân là 17,5%/năm, tập trung nhiều ở giới trẻ và sử dụng nhiều loại ma túy, đặc biệt là ma túy tổng hợp. Mỗi năm số người nghiện nhập cư từ các tỉnh vào TPHCM ngày càng đông, trong đó có nhiều thanh niên trốn trại, có tiền án, tiền sự, buôn bán và sử dụng ma túy từ đó làm gia tăng tội phạm tại TP. Có đến 80% - 90% tội phạm cướp, cướp giật ở TPHCM nghiện ma túy. Mỗi lần phạm tội, chúng rất liều lĩnh, thường gây thương tích nặng cho nạn nhân. Có những băng cướp có các thành viên tuổi đời còn rất nhỏ (từ 16 đến 22 tuổi). Trước mỗi lần gây án, các thành viên thường tụ tập dùng ma túy đá. Khi có hưng phấn trong người, các thanh thiếu niên này rất manh động, nhiều khi mất hết nhân tính. Giờ đây mỗi khi ra đường, nhất là vào buổi tối ở khu vực vắng vẻ, người dân TPHCM vẫn không khỏi hoang mang vì ám ảnh nạn cướp giật trên phố.
Ở TPHCM đã xuất hiện một số loại ma túy mới với những cái tên khá lạ như tem giấy, muối tắm, cỏ Mỹ và được ngụy trang trong các món đồ chơi giải trí hoặc thảo dược khô với hình thức bắt mắt, rất khó phát hiện. Các chuyên gia ngành y giải thích, tem giấy là một loại ma túy mới nổi, còn có tên là “bùa lưỡi” bởi được sử dụng bằng cách le lưỡi liếm như dán tem. Hiện nay tem giấy được bán dưới hình thức những miếng giấy nhỏ như con tem, xuất hiện ở nhiều trường học. Các loại ma túy mới trên không cho kết quả dương tính với các test nhanh phát hiện chất ma túy hiện có tại Việt Nam. Điều này đang đặt ra những thách thức mới cho lực lượng chức năng, đồng thời cho thấy cuộc chiến phòng chống ma túy còn đầy gian nan.
Vai trò của gia đình trong phòng ngừa ma túy ở thanh thiếu niên là vô cùng quan trọng. Các tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình bằng nhiều hình thức tinh vi, khó lường, làm cho gia đình dần bị suy yếu, không đảm bảo được chức năng giáo dục, quản lý con cái. Chính vì vậy, gia đình cần phải có thời gian gần gũi, quan tâm con cái, hướng con em mình vào những hoạt động vui chơi lành mạnh. Trường hợp có con em nghiện ma túy thì cần phối hợp kịp thời với các trung tâm cai nghiện để động viên đưa con em mình đến các cơ sở xã hội, tránh trường hợp bị nghiện nặng rất khó từ bỏ. Trong các cuộc tiếp xúc đại biểu Quốc hội và HĐND TP, lần nào cử tri cũng bày tỏ bức xúc về tệ nạn ma túy, yêu cầu xử lý thích đáng những kẻ mua bán, vận chuyển ma túy và kiến nghị Nhà nước, Quốc hội cần có quy định pháp luật chặt chẽ, không bỏ lọt các tội phạm ma túy. Từ ngày 1-7-2016, Bộ luật Hình sự (bổ sung, sửa đổi) có nhiều quy định mới sát với cuộc chiến phòng chống ma túy, trong đó có việc tách bạch từ một tội chung thành 4 tội riêng rẽ: “Tàng trữ trái phép chất ma túy”, “Vận chuyển trái phép chất ma túy” “Mua bán trái phép chất ma túy ” và “Chiếm đoạt chất ma túy”. Việc thay đổi này giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng xác định chính xác tội danh, từ đó áp dụng các hình thức xử phạt mạnh mẽ phù hợp với tính chất, mức độ từng loại hành vi phạm tội.
“Hãy bảo vệ thế hệ trẻ khỏi hiểm họa ma túy” đó là lời nhắc nhở mọi người đừng bao giờ mất cảnh giác với hiểm họa của loài người, luôn đấu tranh không khoan nhượng, xóa bỏ tệ nạn ma túy ra khỏi đời sống xã hội, tạo môi trường lành mạnh, bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn xã hội, vì tương lai của mỗi gia đình và các thế hệ mai sau.
Ma túy tổng hợp - “hàng đá”, đang tràn vào TPHCM với một khối lượng khủng, tăng chóng mặt so với những năm gần đây. Trong khi đó, số người nghiện ma túy tổng hợp vẫn là ẩn số, chưa được nhận diện đầy đủ; ước lượng người nghiện ma túy - chủ yếu là người “đập đá”, chưa được thống kê lên tới 10.000 người.
“Hàng đá” 9 tháng nhiều hơn… 1 năm
Chưa bao giờ TPHCM thu giữ lượng ma túy tổng hợp nhiều như hiện nay. Trong gần 106kg ma túy thu giữ trong hơn 1.200 vụ án ma túy từ đầu năm đến nay, có đến 92kg là ma túy tổng hợp (chiếm gần 87%). Số lượng “hàng đá” thu giữ trong 9 tháng đầu năm 2016 nhiều hơn cả năm 2015 đến 6% và gấp khoảng 3 lần so với trung bình các năm từ 2010 - 2014 (giai đoạn này, trung bình mỗi năm thu giữ hơn 30kg ma túy tổng hợp). Nếu như những năm từ 2005-2010, trung bình mỗi năm TP thu giữ 3kg “hàng đá” thì giờ đây, 3kg ma túy tổng hợp là số tang vật thu giữ chỉ trong 10 ngày.
Vì sao lượng ma túy tổng hợp thu giữ gia tăng chóng mặt? Vì sao tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng hoạt động? Thượng tá Võ Văn Trai, Phó trưởng phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (PC47) Công an TPHCM, phân tích: Về nguồn cung, một số nước và khu vực trên thế giới có xu hướng sản xuất “đá”. Trước đây, vùng Tam giác vàng (vùng biên giới Lào - Thái Lan - Myanmar), chỉ đơn thuần là thủ phủ sản xuất heroin, nay các đầu nậu đã chuyển hướng sản xuất ma túy tổng hợp. Còn về “cầu”, nhu cầu sử dụng “đá” ngày càng tăng cao. Đối tượng “đập đá” chủ yếu là người trẻ, thiếu sự quản lý của gia đình và xã hội, đã dấn thân vào chơi ma túy tổng hợp như thú vui thời thượng và khẳng định mình (?!). Trong khi đó, các cơ sở kinh doanh dịch vụ nhạy cảm như nhà hàng, vũ trường, khách sạn, nhà nghỉ, biệt thự cho thuê… ngày càng phổ biến, lại thiếu sự kiểm tra xử lý của các cơ quan chức năng, là điều kiện để tội phạm ma túy tổng hợp lợi dụng hoạt động, phát sinh phức tạp.
Với mẫu mã bắt mắt, mặt hàng “tem giấy” thu hút sự chú ý của giới trẻ (ảnh do PC47 CA TPHCM cung cấp)
Công an TPHCM nhận định, tội phạm mua bán ma túy tổng hợp có thủ đoạn ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Các giao dịch thường diễn ra trong nhà trọ, khách sạn, thậm chí trên taxi nên rất khó phát hiện. Ngoài ra, các đối tượng còn sử dụng hệ thống kỹ thuật số để theo dõi, phát hiện ngược lại lực lượng đấu tranh tội phạm. Các đường dây sử dụng phương tiện liên lạc, thiết bị hiện đại, như điều khiển két sắt chứa hàng “đá” từ xa bằng điện thoại thông minh... Nhằm đối phó với công an, đối tượng còn đổi số điện thoại liên tục. Khi giao dịch số lượng lớn, các đầu mối tránh tối đa giao dịch trực tiếp, mà điều hành từ xa qua nhiều khâu khép kín (các đối tượng không biết mặt nhau). Chúng ít dùng tiền mặt mà chuyển khoản dưới các hình thức chơi họ - hụi, hoặc giả mạo CMND...
Đặc biệt, sau mỗi lần tấn công mạnh và bóc gỡ đường dây cung cấp chính thì giá ma túy tổng hợp ở TPHCM có gia tăng, thậm chí tăng đột biến. Tuy vậy, chỉ sau 1 tháng, giá cả đã hồi phục. Điều này cho thấy, thị trường ma túy TPHCM nhộn nhịp, tội phạm ma túy phát triển rất nhanh và còn nhiều nguồn ma túy tiềm ẩn, luôn sẵn sàng lấp vào “chỗ trống” khi thị trường khan hiếm.
Ẩn số người nghiện
Lượng ma túy tổng hợp vào TPHCM tăng mạnh kéo theo tình trạng người nghiện ma túy trở nên phức tạp. Từ cuối năm 2014 đến đầu năm 2016, sau khi đưa hơn 8.000 người nghiện ma túy không có nơi cư trú ổn định vào cơ sở xã hội, tình trạng sử dụng ma túy công khai, ở nơi công cộng đã giảm hẳn. Tuy nhiên, giờ đây, việc sử dụng ma túy công khai đã tái bùng phát. Đầu tháng 9-2016, phóng viên Báo SGGP ghi nhận, trong hẻm 266 Tôn Đản (quận 4), hàng ngày từ 18 giờ trở đi, một số thanh niên thường tụ tập hút chích. Các đối tượng vừa chích, vừa thay nhau cảnh giới, đề phòng lực lượng chức năng phát hiện. Tại quận 8, không ít người nghiện ma túy vẫn ra vào hẻm 1678 Phạm Thế Hiển, khu vực ngã tư quốc tế... kiếm “hàng”, thậm chí “phê” ngay trong hẻm. Đặc biệt, có nhiều người nghiện ma túy thường chích ma túy công khai trên cầu bộ hành số 6, số 7 (đường Võ Văn Kiệt).
Không những vậy, người nghiện ma túy tổng hợp thường có “bãi đáp” là các nhà nghỉ, khách sạn, phòng trọ; rất khó xác định số lượng những người tới “đập đá”. Những người “đập đá” có niềm tin lệch lạc là ma túy tổng hợp không gây nghiện; tình trạng nghiện của họ chỉ được phát hiện sau một thời gian sử dụng, khi lên cơn “ngáo đá”. Người nghiện không thừa nhận mình đã nghiện, cơ quan chức năng không thống kê được đầy đủ số người sử dụng ma túy tổng hợp, đây chính là ẩn số, là “tảng băng chìm” trong việc xác định chính xác quy mô người nghiện ma túy trên địa bàn TPHCM hiện nay. Theo thống kê, TPHCM có hơn 22.400 người nghiện ma túy. Tuy nhiên, Công an TPHCM đánh giá, tỷ lệ sót lọt người nghiện ma túy khoảng 50% - 60%, tương đương với còn hơn 10.000 người nghiện ma túy chưa được nhận diện trong cộng đồng.
Trong bối cảnh lượng ma túy tổng hợp như cơn bão đang tràn vào TPHCM theo cấp độ tăng dần, “ẩn số” người nghiện ma túy chắc chắn không dừng lại ở con số 10.000 mà sẽ tỷ lệ thuận, ngày càng tăng về quy mô. Thế nhưng, hiện nay, việc xác định người “đập đá” có nghiện hay không cũng rất khó khăn (phải mất 3 - 5 ngày để xác định tình trạng nghiện); ngoài ra phác đồ điều trị người nghiện ma túy tổng hợp đến nay vẫn chưa có.
Đến khi nào việc chống “bão đá”, nhận diện và điều trị cho người nghiện ma túy tổng hợp mới được cơ quan chức năng ứng phó, xử lý chu đáo?
Không có việc bán ma túy “tem thư” công khai trước cổng trường
Đó là khẳng định của Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy (PC47) Công an TPHCM. Theo PC47, tuyệt đối không có việc chào hàng ma túy “tem thư” công khai, phổ biến trước cổng trường học hay nơi công cộng trên địa bàn TPHCM.
Gần đây, trên thị trường xuất hiện loại ma túy mới có tên gọi là “tem giấy”, “tem thư”, “bùa lưỡi”, “kẹo dán”, “trip”; tên khoa học là Lysergic Acid Diethylamide (LSD). Đây là một trong những chất bị xếp vào danh mục các chất ma túy tuyệt đối cấm sử dụng trong y học và đời sống xã hội. Ngoài dạng viên nhộng, viên nén, chất lỏng, LSD tồn tại phổ biến nhất dưới dạng giấy thấm như chiếc tem thư. Những chiếc “tem thư” in hình vui nhộn, nhiều màu sắc, phủ ni lông và tan trong nước, kích thước 1,5cm x 1,5cm và có tẩm LSD. “Tem thư” được rao bán trên internet với giá từ 150.000 - 200.000 đồng/miếng. Giống như ma túy tổng hợp, LSD gây ảo giác cao, kích thích mạnh tới bộ não nên có thể gây bệnh tim, đau cơ kéo dài, sợ hãi, hoảng loạn, có thể bị sốc dẫn tới tử vong...
LSD manh nha xuất hiện ở Việt Nam thông qua đường xách tay từ nước ngoài. Đến nay, TPHCM chưa phát hiện vụ án ma túy nào liên quan đến LSD. PC47 khẳng định: tuyệt đối không có việc chào hàng “tem thư” công khai, phổ biến trước cổng trường học hay nơi công cộng trên địa bàn TPHCM. Tuy nhiên, cơ quan chức năng đã có thông tin về việc chất cấm này bắt đầu lén lút đưa về Việt Nam; các đối tượng sử dụng trong quán bar, khách sạn, nhà nghỉ. Công an TPHCM tiếp tục thu thập thông tin, đấu tranh làm rõ.
Tội phạm ma túy có “hàng nóng” tăng đột biến
Sự cấu kết giữa các đối tượng hình sự và đối tượng ma túy ngày càng rõ nét. Chỉ riêng các vụ án ma túy từ đầu năm đến nay, PC47 đã thu giữ 30 khẩu súng, 680 viên đạn. “Hàng nóng” xuất hiện trong các vụ án ma túy tăng đột biến, tăng hơn 87% so với cùng kỳ 2015 (tăng 14 khẩu súng). Qua đó cho thấy, tính chất nguy hiểm của loại tội phạm này ngày càng tăng, không riêng ở các tỉnh giáp ranh biên giới mà diễn ra ngay ở TPHCM. Mới đây, PC47 khám phá chuyên án do Phan Anh Tuấn cầm đầu, khởi tố 8 đối tượng với hơn 10kg “hàng đá”, 3 khẩu súng. Còn vụ án bắt giữ 4 đối tượng trong đường dây buôn bán ma túy từ các tỉnh phía Bắc vào TPHCM có tang vật là hơn 2kg ma túy tổng hợp và 1 khẩu súng.
Đề xuất tăng mức hỗ trợ học nghề cho học viên cai nghiện
Ông Trần Ngọc Du, Chi cục trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội TPHCM, cho biết vừa đề xuất TPHCM tăng mức hỗ trợ học nghề cho học viên cai nghiện ma túy, từ 2 triệu đồng/học viên/khóa học 3 tháng lên 3 triệu đồng/học viên/khóa học 3 tháng.
Việc dạy nghề cho học viên cũng có bước chuyển đổi. Trước đây, từ năm 2009-2015, học viên ở các trung tâm được đưa về Trung tâm Giáo dục lao động xã hội Phước Bình, thuộc Sở LĐTB-XH TPHCM để học nghề. Đây là đầu mối tổ chức dạy nghề cho học viên trước khi hồi gia, tái hòa nhập cộng đồng. Giờ đây, khi thực hiện theo Luật Xử lý vi phạm hành chính, việc quyết định đưa người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc là do tòa án thực hiện, thay cho UBND quận, huyện; Sở LĐTB-XH TPHCM không còn ban hành quyết định điều chuyển học viên từ các trung tâm khác về trung tâm Phước Bình để học nghề. Vì vậy, các trung tâm cai nghiện khác đang khôi phục việc dạy nghề (như thời kỳ 2003-2008 thực hiện Nghị quyết 16).
Ông Trần Ngọc Du cho biết, nhiều trang thiết bị dạy nghề đã cũ, lạc hậu nên cần đầu tư, bổ sung. Ví dụ, với nghề sửa Honda, trước đây học viên chủ yếu học sửa xe số, nên bây giờ cần có thêm trang thiết bị dạy sửa Honda tay ga. Cùng với đó, nhiều nghề cũng được chuyển đổi, nâng chất như nghề nông nghiệp. Sở LĐTB-XH TPHCM đang phối hợp với các sở, ngành chuyên môn tổ chức cho học viên có nhu cầu học nghề nông nghiệp công nghệ cao, phù hợp với nhu cầu sản xuất của một đô thị như TPHCM.
Philippines tiêu diệt 2.400 nghi phạm ma túy, Indonesia khôi phục án tử hình với loại tội phạm này, nhưng các biện pháp mạnh tay chưa thể triệt phá tận gốc vấn nạn ma túy.
Chiến dịch 'hành quyết không cần xét xử' ở Philippines: Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ không nương tay cho đến khi tên trùm ma túy cuối cùng đầu hàng, bất chấp những cáo buộc vi phạm nhân quyền khi “hành quyết không cần xét xử".
Việc lén lút sử dụng "hàng đá" hay methamphetamine, một loại ma túy giá rẻ nhưng khả năng gây nghiện cao, ngày càng phổ biến ở châu Á khiến các chính phủ quyết định áp dụng chính sách cứng rắn chống ma túy. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng điều này chỉ khiến tình hình tồi tệ hơn.
Geoff Monaghan, nhà điều tra của Sở Cảnh sát London với thâm niên 30 năm truy lùng các băng đảng buôn ma túy, tin rằng chiến dịch chống ma túy đẫm máu của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte chỉ khiến cho tình hình bạo lực thêm trầm trọng, thay vì triệt phá tận gốc các băng đảng buôn lậu.
Một người nghiện đang chích ma túy ở Myanmar. Ảnh: Reuters
Nguồn lợi lớn từ ma túy đá
Cơ quan Phòng chống Ma túy và Tội phạm của Liên Hợp Quốc (UNODC) ước tính số lượng ma túy đá tịch thu qua các chiến dịch ở Đông Á và Đông Nam Á đã tăng gấp 4 lần trong 4 năm, từ 11 tấn của năm 2009 đến 42 tấn vào năm 2013.
Theo UNODC, ma túy đá chính là mối lo ngại chính của nhiều quốc gia châu Á, như Indonesia, Philippines, Thái Lan, Nhật Bản và Hàn Quốc... Đây là ngành kinh doanh xuyên quốc gia với lợi nhuận rất lớn. Việc bán ma túy đá chỉ riêng ở lục địa Đông Nam Á đã thu về khoảng 15 tỷ USD.
Phần lớn việc sản xuất diễn ra ở các khu vực mà luật pháp lỏng lẻo như miền tây Myanmar. Các thành phần bào chế được vận chuyển trái phép qua các cửa khẩu từ Ấn Độ hoặc Trung Quốc.
Lào và Thái Lan là những tuyến đường buôn ma túy trọng điểm. Thành phẩm cuối cùng sẽ đi dọc theo các tuyến ven sông Mekong, từ đó phân phối khắp Đông Nam Á và Trung Quốc.
Nhiều chuyên gia khẳng định chiến dịch kiểm soát ma túy ở nhiều nước là mạnh tay khi hình sự hóa cả hành vi của người sử dụng, nhưng không triệt hạ được các đường dây hay bắt được những kẻ cầm đầu
Chỉ bắt được chuột
Trong các chiến dịch lớn ở mỗi nước, những người nghiện nhỏ lẻ và một số tay buôn lậu hứng chịu hậu quả trước tiên. Kể từ khi phát động chiến dịch trong 2 tháng, cảnh sát Philippines thông báo 2.400 người đã thiệt mạng. Trong khi đó, tỷ lệ ủng hộ dành cho Tổng thống Duterte đã tăng đến mức kỷ lục là 91%.
Con nghiện công khai sử dụng ma túy ở bang Shan, miền bắc Myanmar. Ảnh: Reuters
Chiến dịch này gợi nhớ đến cuộc chiến chống ma túy hồi năm 2003 của Thái Lan. Nó kéo dài 3 tháng. Các nhà hoạt động nói khoảng 2.800 người đã thiệt mạng, trong khi ủy ban điều tra của chính phủ thì giảm con số trên đi một nửa.
Điều đáng chú ý là chiến dịch không gây ra tác động lâu dài đến nguồn cung hay lượng cầu ma túy đá ở nước này. "Thế giới đã thất bại trong cuộc chiến chống ma túy chứ không riêng gì ở Thái Lan", Bộ trưởng Tư pháp Thái Lan Paiboon Koomchaya nói với Reuters.
Liên Hợp Quốc cũng khuyến cáo các nước cần phối hợp để xây dựng chiến dịch tổng thể cấp khu vực chứ không thể hành động đơn lẻ.
"Những băng đảng ẩn mình rất kỹ trong các phi vụ, chúng như chơi trò đuổi bắt với cơ quan chức năng. Chúng ta cần tính toán đến sự hợp tác toàn khu vực ở cấp cao nhất. Tôi không thể nhớ nổi lần cuối cùng một tên trùm ma túy bị sa lưới là khi nào", giám đốc UNODC châu Á, Jeremy Douglas, nói.
Không trị tận gốc
Nhiều chuyên gia cũng chỉ ra rằng các chính phủ cần cân bằng, tập trung vào biện pháp chính là phải nỗ lực làm giảm nhu cầu sử dụng ma túy, tăng cường đầu tư cho các chương trình cai nghiện và phục hồi.
Theo UNODC, chưa tới 1% người nghiện phụ thuộc ở Indonesia được điều trị thích hợp vào năm 2014. Do thiếu thốn thuốc men nên những người này chỉ biết sử dụng thảo dược, các bài kinh Hồi giáo và những biện pháp chưa được khẳng định hiệu quả.
Cá biệt, "hồi phục" ở một số nước có nghĩa là bị giam lỏng ở các cơ sở của nhà nước. Tại Thái Lan, hàng nghìn người nghiện bị đưa vào các trại quân đội trong 4 tháng. Tỷ lệ tái nghiện sau khi ra trại đến 60-90%.
Trong khi đó, các nghiên cứu cho thấy biện pháp điều trị hiệu quả nhất dựa trên tinh thần tự nguyện và sự chung sức của cộng đồng. Một khảo sát thực hiện năm 2015 ở Malaysia cho thấy một nửa những người bị đưa vào các trại cai nghiện bắt buộc đã tái nghiện chỉ sau 32 ngày được thả ra. Trong khi đó, con số này là 429 ngày với những người tự nguyện cai nghiện.
Sự quyết liệt của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và con số người chết gia tăng chóng mặt khiến người dân nước này không cảm thấy sẵn sàng để nói về cuộc chiến chống ma túy.
Tổng thống Philippines nổi danh với những phát ngôn để đời, đặc biệt là những phát ngôn về đấu tranh với tội phạm về ma túy. Nhiều người ủng hộ, nhiều người chê và nhiều người lên án.
Kể từ khi Duterte lên làm Thổng thống Philippines, đã có 1800 kẻ buôn bán ma túy hoặc dính dáng đến buôn bán ma túy bị bắn chết. Đó là những cái chết trực tiếp từ "chiến trường" mà không thông qua xét xử.
Đầu tháng 8/2016, báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc, anh Agnes Callamard đã lên án những chỉ thị của Duterte trong việc cho phép bắn hạ ngay mà không cần thông qua xét xử bởi Tòa án đối với tội phạm về ma túy là "kích động bạo lực và giết chóc mà theo luật quốc tế là một tội ác".
Duterte đã khẳng định, chiến dịch chống tội phạm ma túy đẫm máu khiến hơn 1.800 người thiệt mạng không phải là hành động diệt chủng.
Thực tế, việc truy quét tội phạm ma túy ở xứ sở này thường tổ chức thành các chiến dịch lớn. Các băng đảng buôn bán ma túy ở đây thường tổ chức chặt chẽ quy mô lớn, mạng lưới rộng khắp và gắn với vũ trang quân sự. Do đó, tấn công và các băng đảng này cũng giống như giao tranh trong chiến tranh, và việc tiêu diệt các phần tử vũ trang của đối phương là cần thiết và không cần xét xử.
Tổng thống Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ không nương tay cho đến khi tên trùm ma túy cuối cùng đầu hàng, bất chấp những cáo buộc vi phạm nhân quyền khi "hành quyết không cần xét xử" và ông sẵn sàng vào tù để bảo vệ cảnh sát trước những vụ kiện tụng.
"Diệt chủng ư? Tôi đã giết ai? Tôi không giết đứa trẻ nào. Tôi cũng không dội bom như Assad. Tôi đang đấu tranh chống tội phạm", ông Duterte phát biểu trước các cựu chiến binh, quan chức cấp cao và đoàn ngoại giao nước ngoài.
Nói về lực lượng IS, ông Duterte gọi đây là những phần tử "ngu xuẩn". "Tôi không ra lệnh thiêu sống phụ nữ vì họ không chịu quan hệ".
Philippines có ít nhất 3,7 triệu người nghiện loại ma túy methamphetamines. Sau khi chiến dịch trấn áp tội phạm ma túy do Duterte phát động từ hồi tháng 5, đã có khoảng 750 người bị cảnh sát tiêu diệt; hơn 1.000 vụ tử vong chưa rõ thủ phạm; 600.000 tên buôn lậu và người nghiện ra đầu thú trước chính quyền.
Rõ ràng, quyết tâm hành động của Tổng thống Duterte đã mang lại hiệu quả cho dù nó có thể chưa được nhân văn cho lắm.
Doãn Trung Dũng khai xin ngủ nhờ ở nhà nạn nhân và sau khi sử dụng ma tuý đã gây án liên tiếp với 4 bà cháu.
Công an nhân dân đưa tin, trong lời khai đầu tiên, Doãn Trung Dũng cho biết đến chơi nhà chị Vũ Thị Thanh (phường Phương Nam, thành phố Uông Bí, Quảng Ninh) hôm 23/9. Ngồi đến tối muộn, thấy chị Thanh chưa đi làm về, trong nhà chỉ có bà Nguyễn Thị Hát (61 tuổi, mẹ đẻ chị Thanh) cùng 3 đứa trẻ nên hắn xin ngủ nhờ. Vì là cháu họ, đề nghị này của Dũng được bà Hát đồng ý.
Tối hôm đó chờ lúc mọi người đi ngủ, Dũng lấy ma túy đá ra sử dụng. Hắn khai trong cơn phê ma túy nghe có tiếng động cửa và khi thấy bà Hát đã lao tới dùng dao khống chế. Tiếp đó, nghi can xuống tay với ba đứa trẻ.
Theo kết quả giám định, trên người 4 nạn nhân có nhiều thương tích. Xác bà Hát cùng hai đứa trẻ ở trong bếp. Em bé còn lại chết trên giường tại tầng 2. Trong nhà máu loang khắp nơi, kéo từ tầng 2 xuống tầng 1, ra nhà bếp.
Tối 26/9, Dũng bị cảnh sát hình sự Hải Phòng phát hiện tại khu vực cầu Bính nên tổ chức vây bắt. 23h, nghi can bị đưa lên xe ôtô di lý về Quảng Ninh.
Thi thể ba bà cháu được phát hiện tại căn bếp.
Vụ thảm án gây chấn động Quảng Ninh được phát hiện vào sáng sớm 24/9 khi chị Thanh làm ca đêm về, thấy xác mẹ đẻ cùng hai con 8-9 tuổi và đứa cháu 3 tuổi ở trong phòng ngủ và bếp.
Xác định đây là vụ án giết người, cướp tài sản, trong ngày 24/9 Công an tỉnh Quảng Ninh khởi tố điều tra. Trưa 26/9, lệnh truy nã Dũng được phát ra. Trước đó, hàng trăm người đã truy tìm Dũng tại cánh rừng ngập mặn gần nhà hắn ở tổ 7, khu 1, phường Trưng Vương, thành phố Uông Bí.
Dũng có 2 tiền án, thường chơi bời lêu lổng. Khi thảm án được phát hiện, anh ta vẫn chơi đánh bạc tại nhà, nhưng hay tin công an đang có mặt ở khu vực này đã vội vượt tường rào bỏ chạy.
Không quyết liệt ngăn chặn, việc dùng "bùa lưỡi" sẽ lan mạnh
Bác sĩ Nguyễn Hữu Khánh Duy cho biết, trước thông tin về tình trạng học sinh ngậm “bùa lưỡi”, tức “tem giấy”, Trung tâm Cai nghiện ma túy Thanh Đa cũng đã tính đến phương án chuẩn bị đón bệnh nhân nghiện “bùa lưỡi”.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Khánh Duy, Giám đốc Trung tâm điều dưỡng và cai nghiện ma túy Thanh Đa cho biết, trước thông tin về tình trạng học sinh ngậm “bùa lưỡi”, tức “tem giấy”, Trung tâm (TT) Cai nghiện ma túy Thanh Đa cũng đã tính đến phương án chuẩn bị đón bệnh nhân nghiện “bùa lưỡi”, thực chất là một loại ma túy.
* Phóng viên: Thưa bác sĩ, TT đón nhận thông tin về “bùa lưỡi” như thế nào?
Bác sĩ Nguyễn Hữu Khánh Duy: Chúng tôi đã tính đến phương án đón bệnh nhân nghiện “bùa lưỡi” - LSD. Nếu các cơ quan khác không có biện pháp quyết liệt, hiện tượng sử dụng “bùa lưỡi” sẽ lan nhanh, rất đáng báo động.
"Bùa lưỡi" được dân chơi ngậm trong miệng
Đơn cử, năm 2005, chúng tôi nhận được thông tin xuất hiện phong trào chơi ma túy đá, liền chuẩn bị phương án để đón đầu vì sợ trở tay không kịp. Đúng như dự đoán, con số người nghiện ma túy đá tăng rất nhanh.
Năm 2005 chỉ có bốn trường hợp vào TT nhưng năm 2015 đã có đến 548 trường hợp, chiếm gần 50% số học viên. Tôi nhấn mạnh rằng, thanh thiếu niên thường có xu hướng thử cái lạ, nếu toàn gia đình và xã hội không quyết liệt ngăn chặn, khả năng lan rộng của việc “ngậm bùa lưỡi” là rất cao.
* Bác sĩ có thể cho biết một số biểu hiện của người sử dụng LSD?
- Thường thì LSD bắt đầu phát tác sau 90 phút. Triệu chứng cụ thể là dãn đồng tử, thay đổi thân nhiệt, huyết áp, nhịp tim; cũng có thể xảy ra việc đổ mồ hôi nhiều và cảm thấy lạnh. Đồng thời, người sử dụng LSD cũng sẽ mất vị giác, khó ngủ, run rẩy, tâm trạng thay đổi thất thường. Thị giác của họ cũng sẽ nhạy cảm hơn đối với một số màu sắc. LSD gây ảo giác rất mạnh, cảm giác như mình ở một thế giới khác và dễ bị kích động.
Người dùng LSD có thể có ảo giác về độ cao (ví dụ, đang đứng ở lầu 10 nhìn xuống tầng trệt, tưởng mình đang đứng sát mặt đất; nhìn một vật thành nhiều vật; hình dạng sự vật bị méo mó…). Đặc biệt, người dùng LSD ít nhận ra nguy cơ, không nhận biết được tình huống nguy hiểm nên rất dễ gặp tai nạn. Sau khi dùng chất kích thích này khoảng 20-30 phút, người sử dụng cảm thấy khoan khoái, thay đổi nhận thức và xuất hiện ảo giác. Cảm giác khoan khoái thường chuyển nhanh qua cảm giác khó chịu.
Ngoài ảo giác, người dùng còn bị các tác dụng nguy hại như: bực bội, lo âu, sợ hãi, hoang tưởng, trầm cảm hay cuồng loạn; rối loạn nhận thức, xuất hiện các cơn hồi phát hậu ảo giác; rối loạn hoang tưởng, người sử dụng tin rằng những suy nghĩ khi sử dụng chất gây ảo giác đều là sự thật. Người nghiện LSD kéo dài sẽ dẫn đến bị bệnh tâm thần.
* Thưa bác sĩ, nếu bị nghiện LSD, bệnh nhân được điều trị thế nào?
- Việc cai nghiện LSD rất công phu, vất vả, và hiện vẫn chưa có thuốc đặc trị. Phương pháp chủ yếu là điều trị tâm lý, đó là quá trình điều trị kết hợp giáo dục, nhằm gọt giũa, điều chỉnh, phục hồi nhận thức, hành vi, nhân cách. Tùy vào mức độ, liều lượng sử dụng ma túy của bệnh nhân mà các bác sĩ đưa ra phương án phù hợp.
Bố mẹ lưu ý, trẻ dễ loạn thần do ngậm 'tem' giấy được bán trước cổng trường
“Tem giấy” khiến người chơi bị ảo thị. Tức thấy những hình ảnh kỳ lạ như mẹ là quỷ dữ, đứng trên lầu mà thấy mình đứng dưới đất hay thấy mình là siêu nhân, chim đang bay lượn trên trời,…
Được tẩm vào miếng giấy nhỏ, in hình ngộ nghĩnh, nhân vật nổi tiếng. Rẻ, dễ tiếp cận, nhiều thanh niên và thậm chí học sinh cấp 2 có thể bị loạn thần bởi loại ma túy được gọi là “tem giấy” hay “bùa lưỡi” này.
"Tem giấy” - chất ma túy gây ảo giác mạnh nhất
Bệnh nhân N.T.D. (13 tuổi) được mẹ dẫn đến khám khi thấy con có những triệu chứng bất thường, hết sức kỳ lạ. Vẻ mặt bé ngây dại, nhìn mẹ sợ hãi. Khi mẹ đến gần thì la hét, bỏ trốn.
“Ban đầu, gia đình tưởng bé bị trầm cảm hay khủng hoảng tuổi dậy thì nên đưa đi khám. Tuy nhiên, sau khi được khám riêng, nói chuyện với bác sĩ, bé mới khai nhận đã ngậm 5-10 miếng “tem giấy” mỗi ngày. Bé bị hoang tưởng, loạn thần do dùng LSD”, bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thanh Hiển, Trưởng khoa T3, Bệnh viện Tâm thần TP.HCM nói.
Dưới tác dụng của chất kích thích này, cậu bé 13 tuổi thấy mẹ mọc hai răng nanh, giống ác quỷ. Vì vậy, bé luôn sợ hãi, la hét và bỏ trốn khi nhìn thấy mẹ.
Theo bác sĩ Hiển: LSD (lysergic acid diethylamide) là chất bán tổng hợp từ nấm cựa gà. LSD được tổng hợp tại Thụy Sĩ vào năm 1938. Tuy nhiên, sau một thời gian dài (từ cuối thập niên 1970) “thế giới ngầm” ngưng sản xuất thì chất ma túy này đã xuất hiện lại thời gian gần đây.
Nó được “tung ra” dưới hình thức được tẩm vào những miếng giấy nhỏ (như con tem, kích thước 1,5x1,5cm), in hình ngộ nghĩnh, nhân vật nổi tiếng. Giá bán khá rẻ. Được sử dụng bằng cách le lưỡi liếm như dán tem hoặc ngậm đầu lưỡi. Vì vậy, được gọi là “tem giấy” hay “bùa lưỡi”.
Bác sĩ Hiển cho biết, sau khi liếm, ngậm “tem”, chất LSD sẽ đi vào cơ thể và có thời gian gây tác động kéo dài đến 12 giờ. Chỉ cần sử dụng 1 microgram/kg cân nặng sẽ gây ảo giác, loạn thần kéo dài đến vài ngày.
Tức, người có cân nặng thông thường (khoảng 50-60kg) thì chỉ cần dùng lượng nhỏ LSD bằng khoảng 1/3 hạt muối ăn là đã bị ảo giác.
“Tem giấy” là loại ma túy mới. Là chất gây ảo giác mạnh nhất và là 1 trong 2 chất ma túy nguy hiểm nhất hiện nay. 100% người sử dụng tới liều đều bị ảo giác, loạn thần”, bác sĩ Hiển dẫn đánh giá khoa học.
Mua rẻ, dễ như mua… tem
Điều nguy hiểm và đáng báo động hiện nay là “tem giấy” được bán rẻ, dễ mua. Thế nên, giới trẻ, thậm chí có cả học sinh cấp 2 dễ tiếp cận.
“Đặc biệt nguy hiểm là hiện các test nhanh không phát hiện (dương tính) chất này khi đối tượng sử dụng bị kiểm tra”, bác sĩ Hiển nói.
Để tìm hiểu về thực trạng mua bán “tem giấy” ở TP.HCM, chúng tôi đã liên hệ một đầu mối chuyên cung cấp loại ma túy này.
Gọi vào số điện thoại 0937xxx, chỉ qua vài ba câu nói, chúng tôi được H., một đầu mối bán “tem giấy” ở Q.Gò Vấp (TP.HCM) đồng ý giao dịch.
"Tem giấy" được rao bán trên mạng xã hội (trái) và thực tế (phải) - Ảnh: Trác Rin
Hẹn gặp H. ở một quán nước trên đường Phạm Hùng (Q.8), H. phóng xe chiếc xe Dream “độ” đến rồi thở hổn hển: “Đuối quá, tui từ dưới Gò Vấp lên nên hơi xa. Lên giao cho ông sẵn giao cho mấy khách khác gần chỗ này luôn”.
Chúng tôi ra vẻ tò mò, mới non nớt tập chơi “tem giấy” nên H. ra sức chỉ dẫn. “Ông “chíp” (ngậm “tem”) khoảng 8 tiếng. Cái loại lấy bên Nga, giá 300.000 đồng, dùng chỉ thấy người ảo ảo thôi. Còn loại lấy từ Thụy Sĩ về, giá 500.000 đồng thì sướng khỏi chê luôn. Ông cứ tưởng tượng nhìn một thứ mà suy nghĩ được đủ thứ khác hết là biết”, H. mô tả.
Theo ghi nhận, một miếng "tem giấy" lớn gồm nhiều miếng nhỏ, có giá khoảng 300.000-500.000 đồng, nếu giá sỉ thì khoảng 250.000-300.000 đồng. Tính ra, mỗi miếng nhỏ chỉ khoảng 20.000 đồng.
“Ngậm suốt 8 tiếng vậy sao ăn uống, rồi lỡ nuốt thì coi như toi”, chúng tôi lo lắng. H. cười khoái chí và lập tức trấn an: “Cái này thì yên tâm. Tui đảm bảo ông mà “chíp” thì không bao giờ thấy đói. Còn nếu lỡ nuốt thì cũng không sao, nó chỉ là miếng giấy thôi chứ có gì mà sợ”.
Hiện nay, việc trao đổi, mua bán tem giấy diễn ra rất dễ dàng và công khai. Thậm chí, chỉ cần vào mạng xã hội cũng có thể tìm được những “mối” bán. Từ đó, “hàng” cũng dễ dàng tuồn đến tay người dùng, đặc biệt là giới trẻ.
N.V.Đ. (21 tuổi, ngụ Q.3) bật mí: “Chơi mấy loại này chủ yếu do… ham vui thôi. Cần sa hay tem giấy chơi cũng đều có cảm giác riêng. Tuy hút cần sa đang nổi cộm nhưng tem giấy cũng ngày càng được nhiều người tìm đến. Ngậm trong miệng, vừa đơn giản vừa thuận tiện”.
Loạn thần – nguy hiểm giết người, giết mình
Theo bác sĩ Hiển, do có tác động trên hệ thần kinh nên ma túy có thể gây ra: mất ngủ sau khi sử dụng đối với nhóm kích thích thần kinh và gây ngủ bù sau thời gian mất ngủ; các triệu chứng loạn thần: ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi; sử dụng lâu ngày gây có thể gây biến đổi nhân cách và phát sinh nhiều hệ quả xã hội khác.
Bác sĩ Hiển cho biết, các chất kích thích, ma túy này đều gây ra tình trạng loạn thần. Với nhóm chơi “hàng đá” hay “cỏ Mỹ” thường bị ảo thanh. Tức, người bị ảo giác này nghe thấy những tiếng đe dọa, kích động, ra lệnh cứ vang lên trong tai, đầu óc mình và làm theo những ảo thanh đó.
Còn với “tem giấy” (“bùa lưỡi”) thì người chơi bị ảo thị. Tức thấy những hình ảnh kỳ lạ như thấy mẹ là quỷ dữ, đứng trên lầu mà thấy mình đứng dưới đất hay thấy mình là siêu nhân, chim đang bay lượn trên trời,…
Có trường hợp, người dùng bị hoang tưởng, tưởng mình là siêu nhân hay chim và có thể bay lượn, đứng từ trên cao nhảy xuống “như bay” và tử vong…
“Người phê “đá” và “tem” ra đường thì độ nguy hiểm như nhau. Đều bị kích động, làm hại mình và người xung quanh. Khi bị loạn thần, hoang tưởng thì đều có thể giết người hoặc giết mình”, bác sĩ Hiển khuyến cáo.
Bác sĩ khuyên phụ huynh phải quan tâm, chăm sóc con em mình thật kỹ. Nhận biết những thay đổi tâm sinh lý, biểu hiện của con để sớm biết và can thiệp đúng đắn. Phụ huynh đừng cho con em mình nhiều tiền. Khi thấy con có triệu chứng bất thường như mất ngủ hoặc ngủ bất thường (ngủ ngày, đêm thức), hốt hoảng, sợ sệt, hành vi kỳ dị thì nên đến khám bác sĩ chuyên khoa.
“Thế giới ngầm” luôn đi trước luật pháp và các nhà quản lý một bước. Họ luôn tìm cách lách luật một cách khôn ngoan. Thế nên các loại ma túy mới, trong đó có “tem giấy”, sẽ là một thách thức đối với công tác phòng chống ma túy hiện nay.
Chúng ta cần giáo dục cho con trẻ nhận biết để tránh xa những cuộc chơi mang tính nghiện ngập vì hầu hết các tình trạng nghiện ngập đều bắt đầu từ những cuộc chơi và sự rủ rê, cộng với bản tính tò mò “thử cho biết” của tuổi mới lớn”, bác sĩ Hiển nói thêm.
Tem giấy - ma túy kiểu mới hủy hoại giới trẻ ra sao
Tem giấy còn được gọi là bùa lưỡi, thực chất là miếng giấy được tẩm chất gây ảo giác LSD, gây ra ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi người dùng.
Giới trẻ sử dụng ma túy tem giấy để có ảo giác. Ảnh: TH.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Thanh Hiển, Bệnh viện tâm thần TP HCM, cho biết từng điều trị cho một bệnh nhân 15 tuổi bị nghiện tem giấy. Em này là học sinh cấp 3 có triệu chứng ảo thị và rối loạn giấc ngủ sau một thời gian "chơi tem". Bác sĩ đã cho bệnh nhân dùng thuốc và áp dụng các liệu pháp cai nghiện ma túy. Sau 2 lần điều trị, chất gây nghiện LSD được đào thải dần khỏi cơ thể em, triệu chứng ảo giác và rối loạn giấc ngủ đã thuyên giảm. Bác sĩ dặn dò người nhà theo dõi sát bệnh nhân để tránh nguy cơ tái nghiện sẽ rất khó điều trị.
Bác sĩ Hiển giải thích tem giấy là một loại ma túy mới nổi. Nó còn có tên tiếng lóng khác là “bùa lưỡi” bởi được sử dụng bằng cách le lưỡi liếm như dán tem. Hiện nay tem giấy được bán dưới hình thức những miếng giấy nhỏ như con tem, xuất hiện ở nhiều trường học trên cả nước, đặc biệt là các thành phố lớn và được học trò "chơi".
Tem giấy thực chất là miếng giấy được tẩm chất gây ảo giác LSD (Lysergic Axit Diethylamide), là chất bán tổng hợp được chiết xuất từ nấm cựa gà. Chất gây nghiện này tái xuất hiện trong thời gian gần đây sau một thời gian dài (từ cuối thập niên 1970) thế giới ngầm đã ngưng sản xuất. Đây là chất gây ảo giác mạnh nhất cho đến nay, chỉ vài chục mcg là có thể gây ảo giác nên được xem chất ma túy nguy hiểm nhất.
Ma túy ngụy trang trong những tờ tem giấy nhiều màu sắc được bán trước một số trường học. Ảnh: T.H.
Theo bác sĩ Hiển, về cơ bản có 4 tiêu chí chính để xác định một chất ma túy. Đó là một chất có thể gây nghiện; Có thể gây tác hại trên tâm thần, thần kinh và thể chất; Sử dụng có xu hướng tăng liều; Là chất bị cấm bởi luật pháp nước sở tại.
Ma túy chia làm 2 nhóm:
Nhóm thứ nhất gây ức chế trầm dịu bao gồm nhựa thuốc phiện/morphin (là thành phần chính và gây hoạt tính trong nhựa thuốc phiện), heroin (diacetyl morphine), các thuốc giảm đau được dùng hạn chế với mục đích y học như pethidine (dolargan), fentanyl (durogesic)…
Nhóm thứ hai gây kích thích thần kinh, gồm tất cả các nhóm còn lại như amphetamine và các dẫn xuất của methamphetamine (MDMA, MDEA, MMDA, DOM, có trong thuốc lắc), cocain chiết xuất từ lá cây erythroxylon coca, các thuốc gây ảo giác như LSD, Mescaline, PCP, cần sa và cần sa mới (cỏ Mỹ), muối tắm (mephedrone, cathinone) chiết xuất từ lá cây khat.
Do tác động trên hệ thần kinh nên ma túy có thể khiến người sử dụng bị mất ngủ sau khi dùng đối với nhóm kích thích thần kinh và gây ngủ bù sau thời gian mất ngủ. Bên cạnh đó là các triệu chứng loạn thần như ảo giác, hoang tưởng, kích động hành vi. Sử dụng lâu ngày có thể làm biến đổi nhân cách, tiêu tốn nhiều tiền và mất khả năng học tập, làm việc, trộm cướp để có tiền thỏa mãn cơn nghiện.
Hiện nay việc cai nghiện các loại ma túy này chủ yếu dừng lại ở điều trị triệu chứng (như ảo giác) chứ không có thuốc điều trị đặc hiệu. Các trường hợp nghiện nhẹ, tuân thủ điều trị và không tái nghiện thì sau một thời gian, chất LSD sẽ đào thải hết khỏi cơ thể. Với các bệnh nhân nặng hơn thì cần phải có liệu trình dài hơn.
Bác sĩ Hiển nhìn nhận, trong lịch sử phát triển của các chất ma túy, thế giới ngầm luôn đi trước luật pháp và các nhà quản lý một bước, luôn tìm cách lách luật một cách khôn ngoan. Khi luật pháp cấm chất này họ sẽ tìm ra chất khác thay thế chưa bị ngăn cấm. "Các loại ma túy mới nổi như tem giấy, muối tắm, cỏ Mỹ... được ngụy trang trong các món đồ chơi trẻ em hoặc thảo dược khô với diện mạo rất hiền lành nên khó bị cơ quan chức năng phát hiện", bác sĩ Hiển cho biết.
Điều đáng lo ngại là các loại ma túy mới trên không cho kết quả dương tính với các test nhanh phát hiện chất ma túy hiện có tại Việt Nam nên trở thành thách thức đối với công tác phòng chống ma túy. Theo bác sĩ Hiển, trong bối cảnh hiểm họa ma túy mới, cuộc chiến với ma túy còn dài và không có hồi kết. Trong khi chờ các cơ quan chức năng đề ra những phương án chế tài xử phạt đối với tội phạm sản xuất và vận chuyển ma túy thì phụ huynh và thầy cô cần chủ động giáo dục cho thế hệ trẻ nhận biết để tránh. "Hầu hết tình trạng nghiện ngập đều bắt đầu từ những cuộc chơi và sự rủ rê, cộng với bản tính tò mò thử cho biết của tuổi mới lớn", bác sĩ nhấn mạnh.
MA TÚY HỦY HOẠI CUỘC SỐNG NGƯỜI NGHIỆN NHƯ THẾ NÀO
Đức đang cai nghiện tại Trung tâm cai nghiện Thanh Đa (TP HCM), chia sẻ rằng "10 năm vướng vào ma túy cuộc đời thật vô nghĩa".
Hải Đức có 10 năm dùng heroin, 6 năm chơi ma túy đá. Đức chia sẻ, cuối năm học lớp 11 theo bạn bè dùng heroin, một năm sau bị công an bắt khi đang dùng thuốc lắc và ma túy ở bar. "Vào trung tâm cai nghiện Thanh Đa, sau khi cắt cơn, tôi luôn trăn trở làm sao để trở về với cuộc sống thường ngày”, người đàn ông nay 31 tuổi trăn trở.
Anh bảo rằng cứ ngỡ sau một lần lầm lỡ sẽ xa rời ma túy, song cắt được nghiện heroin thì lại đua đòi với bạn bè chơi "hàng đá". Đức nhớ lại: “Tôi cứ nghĩ hàng đá không gây nghiện nhưng thực sự sức hủy diệt nó còn hơn cả heroin. Mỗi lúc ngáo lên là nhìn đâu tôi cũng thấy kẻ thù, tức giận, như ai đó đang chửi mình trong tai nên cứ đập phá đồ đạc, gào thét”.
Người cai nghiện chia sẻ câu chuyện lầm lỡ vướng vào ma túy. Ảnh: Hoài Nhơn
Đức có vợ hiện mang bầu 4 tháng, đứa con trai nhỏ đang đợi bố cai nghiện xong về nhà. Vào trung tâm cai nghiện mấy tháng nay, Đức đã cắt được cơn, tâm lý bình tĩnh hơn. Anh thường cầm theo cây đàn ngồi ở góc sân trung tâm chơi một bản nhạc nhớ về gia đình nhỏ. Chiều chiều anh tập bóng rổ, chơi thể thao để trị liệu tâm lý, hy vọng khỏe lại sớm trở về với gia đình làm lại cuộc đời.
Còn Tiên nay 23 tuổi mà đã có thâm niên 10 năm chơi ma túy đá, ra vào trung tâm cai nghiện 7 lần và khá quen thuộc với các nhân viên, bác sĩ ở đây. Lần này quyết cai thành công, chàng trai tâm sự: “Hồi đó em chẳng biết nghĩ, cứ chơi là chơi, nào ngờ nghiện bỏ học từ lớp 7, phá không biết bao nhiêu tiền của gia đình".
Chàng trai nói rằng lâu nay cứ ra khỏi trung tâm cai nghiện là lại chứng nào tật nấy, xin tiền bố mẹ để chơi ma túy tiếp và rồi lại sa ngã vào đường cũ. "Bây giờ đủ lớn và cảm giác hối hận, lần này em quyết tâm không trở lại nơi này nữa bởi nước mắt mẹ sắp cạn vì em", Tiên nói.
Video: Nỗi ân hận của người cai nghiện ma túy
Ông Nguyễn Phan Minh, Phó Giám đốc Trung tâm cai nghiện Thanh Đa cho biết, năm 2004 Trung tâm tiếp nhận 4 học viên nghiện ma túy đá, đến nay mỗi năm trung tâm tiếp nhận cả trăm học viên. Ma túy đá đang trở nên thay thế cho heroin bởi nhiều người lầm tưởng ma túy đá là "sạch", ít nguy hiểm hơn.
Thực tế, ma túy đá rất nguy hiểm cho người dùng và những người xung quanh, bởi tình trạng loạn thần do amphetamine trong ma túy đá giết chết những nơ ron thần kinh, kích động người dùng. Đức nhớ lại: “Mỗi lần đập đá xong, em lái xe cứ nghĩ đang đi thẳng, chạy rất chậm nhưng thực tế não mất kiểm soát và xe chạy đánh võng tốc độ cao”.
Thái Siêu 19 tuổi ở Đồng Nai được đưa vào trung tâm để cắt cơn trong trạng thái loạn thần vì dùng ma túy đá. Chàng trai liên tục huyên thuyên: “Tôi là con rể của thủ tướng, là bạn của Obama...”. Các bác sĩ cho hay học viên này bị tổn thương thần kinh và có khả năng tâm thần vĩnh viễn do xài ma túy đá quá liều.
Nhân viên trung tâm cai nghiện quản lý học viên qua camera. Ảnh: Hoài Nhơn
“Ma túy đá chỉ tồn tại trong nước tiểu người dùng 2-3 ngày, quá thời gian này kết quả thử nghiệm âm tính nên rất khó xác định một người có xài ma túy đá hay không", ông Minh chia sẻ thêm.
Phương pháp trị liệu đối với người cai nghiện thường là tâm lý trị liệu, giáo dục trị liệu, lao động trị liệu… Hằng ngày, người cai nghiện sinh hoạt tập thể dục, học về tác hại ma túy, lao động, chơi thể thao, hát karaoke để cuộc sống dần xa và quên đi cơn thèm ma túy đá.
Quan trọng hơn cả là khi họ tái hòa nhập cộng đồng, môi trường gia đình cần thay đổi. Đa số người đến với ma túy thường có hoàn cảnh gia đình không hạnh phúc hoặc được nuông chiều, cha mẹ cho nhiều tiền đâm ra hư hỏng. Khi trở lại cuộc sống sau khi cai nghiện, nếu điều kiện gia đình không thay đổi thì người nghiện dễ tái phát. Do đó môi trường gia đình là yếu tố quyết định để người nghiện quên hẳn ma túy đá.
