MA TÚY ĐÁ

TƯỚNG 'ĐÁ TẢNG' CHỐNG MA TÚY ĐƯỢC HÂM MỘ CUỒNG NHIỆT Ở PHILIPPINES

Tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines Ronald dela Rosa tại lễ ra mắt linh vật mang hình mẫu của ông. Ảnh: Inquirer

Phụ nữ luôn là những người đầu tiên ùa đến. Họ cười khúc khích, huých vào khuỷu tay nhau và thay phiên đứng cạnh Ronald dela Rosa để chụp hình. Những cô gái tinh nghịch thậm chí còn hôn lên má ông và tuyên bố táo bạo: "Tôi rất yêu ngài!".

Những người đàn ông thì bình tĩnh hơn. Họ bắt tay và vỗ nhẹ vào vai ông như một người bạn học cũ trước khi xin chụp ảnh.

Thiếu tướng Ronald dela Rosa, tư lệnh cảnh sát quốc gia Philippines, được người dân Philippines mến mộ như ngôi sao nhạc rock, theo Foreign Policy. Đám đông đổ xô đến vây quanh Rosa khi ông xuất hiện ở nơi công cộng, khiến thuộc cấp phải chặn xung quanh để bảo vệ ông khỏi những cánh tay vươn tới muốn chạm vào người. Đi đến đâu ông cũng có người hâm mộ.

Bên cạnh Tổng thống Rodrigo Duterte, Rosa là quan chức trung tâm của cuộc chiến chống ma túy Philippines được phát động từ ngày 1/7, ngày đầu tiên Rosa nắm cương vị tư lệnh cảnh sát. Hơn 5.800 nghi phạm ma túy đã chết dưới tay cảnh sát hoặc các nhóm tự cho mình là "thay trời hành đạo".

Hình ảnh các thi thể với khuôn mặt thường bị dán chặt băng dính trên đường phố kèm theo tấm biển các-tông có ghi dòng chữ "kẻ buôn bán ma túy" hay "con nghiện" đã khiến các nhóm nhân quyền chỉ trích đây là hành động bạo lực chủ yếu nhằm vào thanh niên nghèo.

Tuy nhiên, đối với đa số người dân Philippines, điều đó không ngăn cản được sự hâm mộ cuồng nhiệt dành cho Rosa, người có biệt danh là Bato, tức Đá tảng. Trong mắt họ, tư lệnh đầu trọc thân thiện này là một người hùng.

Thông điệp chống ma túy của ông Rosa được công chúng hưởng ứng mạnh mẽ. Neil, một tài xế taxi 33 tuổi, xem nỗ lực chống ma túy toàn diện này là một hành động cứng rắn đáng hoan nghênh của chính phủ. "Chúng tôi làm việc suốt đêm và thỉnh hoảng chạy xe vào những con hẻm nhỏ để trả khách. Bằng cách quét sạch những con nghiện khỏi đường phố, cảnh sát đang bảo vệ những người như tôi".

Mariz Umali, phóng viên của mạng tin tức GMA, người chuyên đưa tin về hoạt động của cảnh sát trong 4 năm qua, nói rằng sự mến mộ của công chúng dành cho Đá tảng là một hiện tượng mới so với các tư lệnh cảnh sát trước đây. "Tôi nghĩ đó là sự chứng thực cho uy tín của ông ấy. Ông ấy là một người cực kỳ dễ gần, chân thành và thực tế giống như sếp mình", Umali nói, ám chỉ Tổng thống Duterte.

Chắc chắn, không một tư lệnh cảnh sát nào có thể truyền cảm hứng như Rosa. Ông có rất nhiều trang hâm mộ trên Facebook và thậm chí còn có game di động săn bắt tội phạm lấy hình ảnh của ông để thiết kế nhân vật.

Phong cách nhã nhặn, cuốn hút và có phần ngộ nghĩnh của ông Rosa đối lập hoàn toàn với phong cách của ông Duterte. Sự chung thủy của ông đối với vợ cũng nhận được sự ca ngợi của công chúng.

Tuy nhiên, cây bút Ana P. Santos của Foreign Policy nhận định sức lôi cuốn từ hình ảnh cá nhân chỉ là một phần của câu chuyện. Sự ủng hộ của công chúng dành cho cuộc chiến chống ma túy đầy chết chóc do Rosa chủ trì đã hỗ trợ cho hình ảnh dễ mến của ông.

Cuộc khảo sát toàn quốc hồi tháng 9 của Viện nghiên cứu xã hội ở Manila cho thấy 84% người trả lời nói rằng họ hài lòng phần nào với chiến dịch chống ma túy của chính phủ, mặc dù 71% cho rằng bắt sống các nghi can là điều "rất quan trọng".

Ronald dela Rosa đăng trên facebook bức ảnh ông nắm tay vợ với chú thích "khi bạn mệt mỏi sau một ngày làm việc, bạn vẫn có bàn tay để nắm". Ảnh: Expatmedia

Thực thi công lý bằng phát đạn

Cây bút Santos cho biết cứ 5 tòa án ở Philippines thì có một tòa thiếu thẩm phán hoặc công tố viên, khiến các vụ án ứ đọng ngày càng nhiều và điều này có nghĩa là mỗi vụ án hình sự có thể phải mất 5 - 15 năm để giải quyết.

Vì vậy, một số người thích thực thi công lý bằng những phát đạn như trong chiến dịch chống ma túy hơn là thông qua tiến trình xét xử kéo dài đằng đẵng ở tòa án.

Chito Gascon, chủ tịch Ủy ban Nhân quyền Philippines, cho rằng ông Rosa có cách tiếp cận mềm mại hơn ông Duterte, chẳng hạn như sử dụng các linh vật mang hình ảnh mình để truyền tải thông điệp 'Nói không với ma túy' hay thông qua các sự kiện âm nhạc và nhảy múa. "Tuy nhiên, tất cả điều này đều nhằm chính đáng hóa và làm dịu đi tính bạo lực của cuộc chiến chống ma túy", ông Gascon nói.

Trong khi đó, ông Rosa bác bỏ những chỉ trích về tính tàn bạo của cuộc chiến chống ma túy. "Chúng tôi đang thắng. Tôi cho rằng người dân cảm thấy họ có cuộc sống an toàn hơn".

"Tôi không biết phải làm thế nào để khiến những người chỉ trích hài lòng. Chẳng lẽ việc chúng tôi chấp nhận 720.000 con nghiện và người buôn ma túy ra trình diện mà không khởi tố hay tống giam họ không đủ nhân đạo sao?", ông giãi bày.

Chương trình ân xá cho người tự nguyện trình diện được áp dụng lần đầu tiên ở Davao, nơi ông Duterte giữ chức thị trưởng trong thời gian dài.

Theo đó, các lãnh đạo và người dân địa phương được giao nhiệm vụ tập hợp danh sách các nghi can sử dụng và buôn bán ma túy cần giám sát. Dựa trên danh sách này và các nguồn tin tình báo, cảnh sát quốc gia sẽ đến gõ cửa từng nhà để thuyết phục các đối tượng ra trình diện và ký cam kết từ bỏ ma túy hoặc đăng ký cai nghiện.

Thế nhưng, vẫn có những đối tượng đã ra trình diện thiệt mạng. Cảnh sát giải thích rằng họ phải hành động để tự vệ do nghi can bắn họ, dù có một số vụ việc chứng minh lý do này không hợp lý.

Đưa cảnh sát đến gần với dân

Cuộc chiến chống ma túy trao cho cảnh sát Philippines cơ hội xuất hiện như những người hùng để hồi đáp lời kêu gọi "phục vụ và bảo vệ nhân dân" với đảm bảo rằng tổng thống sẽ che chở cho họ. Ông Rosa cho biết ước vọng của ông đang trở thành sự thật.

"Mơ ước của tôi là người dân Philippines sẽ yêu mến lực lượng cảnh sát. Tôi hy vọng sẽ được nhớ đến là một tư lệnh đưa cảnh sát đến gần hơn với người dân", ông nói.

Cây bút Santos thì cho rằng việc người dân Philippines có tiếp tục sát cánh với cảnh sát hay không vẫn là một dấu chấm hỏi.

Những rạn nứt trong niềm tin đối với cảnh sát đang xuất hiện. Tháng 11, Rolando Espinosa, thị trưởng thị trấn Albuera, một nghi can buôn bán ma túy, bị cảnh sát bắn chết trong phòng giam. Cảnh sát giải thích rằng họ buộc phải ra tay vì Espinosa bắn họ.

Vụ việc này gây phẫn nộ trong dư luận và ở cả những nghị sĩ ủng hộ cuộc chiến chống ma túy. Tại cuộc điều trần về cái chết của Espinosa ở thượng viện, thượng nghị sĩ Panfilo Lacson, cựu tư lệnh cảnh sát Philippines, nói với ông Rosa: "Nếu có bất kỳ người nào ở đây hiểu về chấp pháp, đặc biệt là cuộc sống của cảnh sát, đó chính là tôi. Tôi có thể cho phép ông nhiều mức độ tự do trong hoạt động chấp pháp. Nhưng khi cảnh sát hành động quá trắng trợn mà không bị trừng phạt, tôi nghĩ với tư cách là tư lệnh cảnh sát quốc gia, ông phải làm điều gì đó".

"Tôi cho rằng ông nên dành sự quan tâm hoặc sự chú trọng tương xứng, nếu không muốn nói là cần chú trọng nhiều hơn đến việc giải quyết vấn đề của những cảnh sát liên quan đến các vụ giết chóc kiểu này", cựu quan chức nói thêm.

Rosa đột nhiên bật khóc và đáp rằng:

"Thưa ngài, tôi không thể trách công chúng nếu họ đang mất niềm tin ở lực lượng cảnh sát vì chính bản thân tôi không biết nên tin ai. Tôi thực sự muốn cải cách cảnh sát Philippines vì tôi yêu tổ chức này rất nhiều.Tôi sẽ không đầu hàng. Tôi sẽ làm được. Tôi sẽ không rút lui. Tôi sẽ cố gắng hết sức để làm trong sạch cảnh sát Philippines".

Ronald dela Rosa bật khóc tại cuộc điều trần ở thượng viện Philippines. Ảnh: Inquirer

Hồng Vân

http://nld.com.vn/

Cơ sở cai nghiện tệ hơn nơi tạm giam

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận xét như vậy tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy, tổ chức ngày 23-12

HÍT BÓNG CƯỜI, MỖI NĂM 15 NGƯỜI MỸ CHẾT

THANH NIÊN NGHI NGÁO ĐÁ ĐỐT NHÀ TẠI PHỐ TÂY SÀI GÒN

Rất đông người dân hiếu kỳ theo dõi vụ cháy tại phố Tây Bùi Viện tối 6-11 - Ảnh: LÊ PHAN

Thông tin ban đầu khoảng 19g30 ngày 6-11, người dân phát hiện một căn nhà bên trong hẻm 148 đường Bùi Viên bị bốc cháy kèm theo một số tiếng nổ.

Vụ việc khiến người dân và du khách đang sinh hoạt trong khu vực này bỏ chạy tán loạn.

Một số người tại khu vực cho biết vào thời điểm trước khi xảy ra vụ cháy có một nam thanh niên nghi bị ngáo đá ở trong căn nhà bị cháy và đe dọa sẽ đốt nhà.

Sau đó một lúc người này bỏ chạy ra ngoài, phía trong căn nhà khói lửa bốc nghi ngút.

Căn gác của căn nhà bị cháy - Ảnh: LÊ PHAN

Người dân nhanh chóng dùng các biện pháp dập lửa tạm thời nhưng bất thành, ngọn lửa đã bùng lên bao trùm căn nhà.

Nhận tin báo, lực lượng cảnh sát PCCC đã có mặt cùng 3 xe chữa cháy chuyên dụng đến để dập lửa.

Cơ quan chức năng địa phương và lực lượng CSGT cũng có mặt hỗ trợ phong tỏa hiện trường và điều tiết giao thông.

Thiệt hại và nguyên nhân chính gây ra vụ cháy đang được điều tra.

TẠI SAO KẺ 'NGÁO ĐÁ' DỄ GIẾT NGƯỜI HÀNG LOẠT?

Ảnh minh họa: Health.

Ma túy đá (hay chấm đá, hàng đá) là tên thường gọi của loại ma túy tổng hợp có chứa methamphetamine, chất này có nguồn gốc từ amphethamine. Amphethamine là chất kích thích thần kinh trung ương, lần đầu tiên được tổng hợp thành công ở Đức vào năm 1887. Đến năm 1920 nó được dùng để điều trị hen phế quản. Năm 1932 amphethamine được cho vào thuốc xịt mũi với tác dụng làm thông mũi, họng.

Các nghiên cứu cho thấy amphethamine gây tác hại đến hệ thần kinh trung ương nên Cục quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ (FDA) đã cấm amphethamin dạng hít vào năm 1954. Từ đây người ta bào chế ra methamphethamin (viết tắt là meth) được sản xuất theo công thức có độ tinh khiết cao hơn. Chất này ở dạng tinh thể có màu trắng trong giống như thủy tinh nên được gọi là đá, đây chính là ma túy đá. Meth được tạo ra từ phản ứng methy hóa amphethamin, với tác dụng kích thích thần kinh trung ương mạnh, kéo dài và độc hơn rất nhiều so với amphethamin.

Meth dễ tan trong nước, có thể sử dụng đường hít và tiêm. Chất này cũng dễ tan trong lipid nên hấp thụ vào cơ thể nhanh, dễ dàng xuyên qua hàng rào máu não. Cơ chế tác động của 2 chất này cũng có sự khác nhau: Amphethamin gián tiếp ức chế tái hấp thu các chất dẫn truyền thần kinh làm cho các chất dẫn truyền tồn tại lâu hơn tại các khe synapse (điểm giao giữa các tế bào thần kinh với nhau hoặc với tế bào khác). Trong khi đó, meth có tác dụng kích thích mạnh và trực tiếp lên hệ thống thần kinh trung ương.

Meth có tính chất gây nghiện mạnh vì nó phóng thích gần như ngay lập tức chất dopamine tại não, đây là chất trung gian hóa học tạo ra cảm giác sảng khoái. Theo cơ chế thông thường, khi con người vui vẻ, não sẽ tiết ra hormone nội sinh dopamine đem lại cảm giác hưng phấn, hoặc khi buồn phiên, căng thẳng, chất này cũng được tiết ra để xoa dịu hệ thần kinh, giúp cơ thể cân bằng. Sau đó, dopamine sẽ được tái hấp thu trở lại não để dự trữ cho lầu sau. Tuy nhiên ở những người sử dụng ma túy đá, chất meth kích hoạt cơ chế giải phóng dopamine ồ ạt vào hệ thần kinh làm cho cơ thể sảng khoái cao độ mà ngăn chặn sự hấp thu trở lại. ''Đập đá'' một thời gian dài sẽ làm cho cơ thể cạn kiệt dopamine.

Nghiên cứu cho thấy khi sử dụng meth, lượng dopamine được phóng thích nhiều gấp 3 lần cocain, gấp 4 lần so với heroin. Ngoài ra meth còn giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh khác thuộc nhóm catetrolamin (như epinephrine, norepinephrine) và serotomin (liên quan đến tác động gây ảo giác). Không chỉ ngăn chặn tái hấp thu các chất dẫn truyền thần kinh, meth còn làm đảo ngược hoạt động của các chất này và làm ngưng hoạt động của dopamine tại các điểm tiếp nhận. 

Hiệu ứng cấp tính do sử dụng meth xảy ra khi có tình trạng dư thừa nhóm chất dẫn truyền thần kinh catetrolamin và serotomin trong não. Lúc này, người sử dụng cảm thấy kích thích và sảng khoái cao độ làm tăng sự tỉnh táo và tập trung chú ý, tăng động lực, khí sắc, năng lượng, giảm sự thèm ăn. Các rối loạn tức thời có thể gồm lo âu, bồn chồn, mất ngủ. Chỉ trong vòng vài ngày tiếp xúc với đá, con nghiện đã bị thay đổi sinh lý não và giảm chất dẫn truyền thần kinh trung ương dopamine.

Sử dụng meth càng nhiều càng làm cạn kiệt catetrolamin và serotomin, gây mệt mỏi, trầm cảm, hôn mê, mất sảng khoái, phá vỡ tính toàn vẹn của hệ thống thần kinh trung ương, tế bào thần kinh và hệ thống dẫn truyền thần kinh. Meth làm thay đổi trạng thái cân bằng sinh hóa và cấu trúc của não, suy giảm chức năng nhận thức, lời nói và hình ảnh, suy giảm trí nhớ. Sử dụng kéo dài có thể bị trầm cảm, mất khoái cảm, lo âu, hoang tưởng, ảo thanh và ảo thị. Tùy theo thể trạng và đặc điểm của mỗi cá nhân sử dụng meth sẽ gây ra các loại ảo giác, hoang tưởng khác nhau. Chẳng hạn, sợ bị giết nên luôn mang theo dao bên mình để tự vệ hoặc nhìn chân người khác lại tưởng là con rắn nên dùng hung khí cắt đứt chân để ''giết rắn''...

Hiện nay, meth thường được sử dụng theo hình thức nuốt hoặc hít. Nó còn được pha trộn với các loại ma túy khác và bán ra thị trường với tên gọi là ''thuốc lắc" gây ảo giác, thường được sử dụng tại các địa điểm vui chơi. Nhiều nghiên cứu cho thấy meth dạng tinh thể có tác hại tâm lý và gây nghiện cao hơn các dạng khác. Qua một thời gian sử dụng mà ngưng đột ngột sẽ dẫn đến sự thiếu hụt dopamine và serotomin trầm trọng gây ra tình trạng rối loạn nhận thức, ảo giác, dễ kích động. Thời gian vừa qua xảy ra nhiều vụ án nghiêm trọng liên quan đến đối tượng sử dụng ma túy đá. Mới đây nhất là vụ nghi phạm sát hại 4 bà cháu ở Quảng Ninh chỉ vì câu nói tưởng chừng như vô hại của một đứa trẻ.

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG TÁI NGHIỆN MA TÚY NHÓM OMH (OPIUM – MORPHINE – HÉROINE)

1/ MỤC TIÊU:

-   Cho người cai nghiện sử dụng thuốc NALTREXONE để đối tượng không còn thèm nhớ và tìm kiếm ma túy.

-   Hoặc sử dụng thuốc Methadone là một chất gây nghiện nhưng ít độc hại hơn Heroin, giá cả rẻ hơn Heroin.

-   Methadone sử dụng uống nên không gây lây nhiễm các bệnh HIV/AIDS, viêm gan siêu vi B - C

-   Việc điều trị thuốc Naltrexone hoặc Methadol phải tùy thuộc vào hoàn cảnh, bệnh lý từng đối tượng

-   Trang bị cho người nghiện kỹ năng vượt qua cảm giác thèm thuốc, ví dụ bỏ qua không chú ý đến cảm giác của bản thân, giữtâm hồn vững vàng, luyện tập hô hấp hít thở sâu đều đặn bằng ý chí, các phương pháp thiền kết hợp với kỹ năng tư vấn - liệu pháp tâm lý - liệu pháp giáo dục - liệu pháp xã hội.

-   Trang bị cho người nghiện khả năng sử lý tình huống nguy cơ cao. Ví dụ tham gia vui chơi giải trí, văn hóa thể thao, làm những việc hữu ích như giúp đỡ bạn nghiện, sống cuộc sống điều độkhông cần tời bất kỳ một chất gây nghiện nào, nhất là rượu.

-   Chuẩn bị tinh thần đối phó với tình huống có thể bị sa ngã khi có thời cơ như đi phép, thấy có ma túy trong tầm tay.

ĐIỀU TRỊ BẰNG THUỐC CHO

NGƯỜI NGHIỆN MA TÚY NHÓM OMH

(OPIUM * MORPHINE * HEROIN)

(THUỐC PHIỆN * MOCPHIN * HÊ-RÔ-IN)

2/ KẾ HOẠCH:

-      Giúp bệnh nhân xác định được nguyên nhân dẫn dắt họ đi vào ma tuý.

-      Nhân viên điều trị phải tìm ra những yếu tố nguy cơcủa bệnh nhân và giúp họ nhận thức được chúng, học tập khả năng vượt qua chúng.

-      Giúp cho bệnh nhânhiểu rằng tái nghiện là một quá trình xảy ra trong nội tâm bệnh nhân và cuối cùng dẫn đến là một hành vi tái sử dụng.

-      Giúp bệnh nhân hiểu được tại sao có cảm giác thèm thuốctrong tư tưởng và học tập để vượt qua cảm giác ấy.

-      Giúp bệnh nhân hiểu và có thể đương đầuvới áp lực củabạn bè cũ, phe nhóm xấu muốn họ tái nghiện.

-      Giúp bệnh nhân có một tổ chức hỗ trợ.

-      Nếu bệnh nhân bị vui hay buồn quá độ, giúp họ nhận ra tình trạng bất thường ấy để tìm cách vượt qua.

-      Nếu bệnh nhân có những nhận thức sai lạc, giúp họ cách xử lý chúng.

-      Giúp bệnh nhân hướng tới một lối sống điều độ, cân bằng.

-      Giúp bệnh nhân tự xây dựng cho mình những biện pháp phòng chống sa ngã và tái nghiện.

3/ BIỆN PHÁP:

Nghiện ma túy là một bệnh mãn tính - khó chữa - dễ tái phát nhưng có thể chữa được.

Não bộ thể hiện những thay đổi một cách rõ ràng sau sử dụng ma túy và những thay đổi này vẫn còn tồn tại rất lâu sau khi đã ngừng sử dụng ma túy.

Điều trị sẽ cho kết quả tốt nhưng với điều kiện:

+ Đúng phương pháp

+ Đúng thời gian

+ Đúng thuốc

+ Đúng người bệnh

Việc PHÒNG BỆNH - CHỮA BỆNH và CHỐNG TÁI NGHIỆNsau cai là BA VẤN ĐỀ LỚN phải được tác nghiệp đồng bộ, phải có một chiến lược khoa học thống nhất - kiên quyết - xuyên suốt - khép kín - kịp thời - thích ứng với đặc điểm của mỗi trường hợp. Bởi lý do nghiện rất đa dạng và phức tạp bắt nguồn từ những xáo trộn khác nhau về cuộc sống, các vấn đề nội tâm - gia đình và xã hội cho nên việc điều trị cai nghiện thích ứng với một bệnh nhân này lại không thích ứng cho bệnh nhân khác, nhưng dù bất cứ bệnh nhân nào, việc điều chỉnh nhận thức - hành vi và nhân cách là điều phải làm, dẫu dùng phương pháp Methadone hoặc chất đối kháng Naltrexone.

Việc kết hợp quản lý bệnh nhân bằng các dịch vụ y tế cùng các liệu pháp tâm lý - giáo dục, thỏa mãn mọi yêu cầu điều trịcủa đối tượng là trọng tâm của mọi kế hoạch điều trị. Chương trình điều trị phải đề ra biện pháp trên cơ sở tuổi, giới tính, trình độ văn hóa, cha mẹ, hoàn cảnh, công ăn việc làm, cũng như tiền sử lạm dụng sức khỏe, lạm dụng tình dục của bệnh nhân. Việc điều trị phải được tiến hành dài ngày với những biện pháp khác nhau theo từng giai đoạn tiến triển của bệnh nhân.

Nghiện ma túy là một bệnh mãn tính có đặc điểm là dễ tái nghiện sau khi cai cho nên điều trị phải là một quá trình dài, bao gồm những biện pháp đa dạng và sự nỗ lực tối đa, ngay cả khi bệnh nhân đã trở về tái hòa nhập cộng đồng. Nhưng do hiểu biết chưa đủ về tính chất nghiện của ma túy lại xảy ra tình trạng bệnh nhân đông, số nhân viên thì ít, trình độ hiểu biết về ma túy có mặthạn chế, tình trạng săn sóc hậu cai không đúng mức nên tỷ lệ tái nghiện hiện nay là rất cao.

Cai nghiện ma túy được gọi là thành công phải đạt được 4 yếu tố:

+ Không tái sử dụng ma túy

+ Có một lối sống chuẩn mực, tự quản lý bản thân

+ Thực hiện thành công sự thay đổi về nhận thức

+ Phục hồi được hệ thống não bộ đã bị tổn thương, ngộ độc vì ma túy.

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG TÁI NGHIỆN NHÓM MA TÚY  DẠNG KÍCH THÍCH (ATS)

1. CÁC QUY TẮC GIẢM NGUY CƠ (TÁC HẠI):

- Giảm nguy cơ dựa trên khái niệm về “bậc thang mục tiêu điều trị”

- Thừa nhận rằng, đối với một số người, việc từ bỏ ma túy là rất khó khăn và tái nghiện là một phần của quá trình phục hồi.

- Thừa nhận rằng cần có các can thiệp tạm thời để đảm bảo rằng người sử dụng không bị ảnh hưởng sức khỏe không thể hồi phục (như bị nhiễm HIV/Viêm gan B hoặc C) hoặc tử vong do quá liều hoặc hành vi nguy cơ khác.

2. GIẢM NGUY CƠ, CÁC NẤC THANG MỤC TIÊU:

Nếu không thể ngừng sử dụng ma túy trong thời gian ngắn:

-  Giảm số loại ma túy và số lượng từng loại (VD: tiêu ít tiền hơn cho ma túy).

-  Giảm số lần dùng (như chỉ dùng vào cuối tuần; một lần/tháng, trong các dịp đặc biệt).

-  Không tiêm chích ma túy

-  Nếu tiêm chích, không chích chung.

-  Nếu dùng chung, đảm bảo rằng bơm kim tiêm được làm sạch.

3. GIẢM NGUY CƠ/ GIẢM TÁC HẠI:

Kết quả tích cực từ mạng lưới can thiệp đồng đẳng:

- Thử nghiệm ngẫu nhiên can thiệp đồng đẳng trong nhóm thanh thiếu niên sử dụng Methamphetamine ở ChiangMai, Thái Lan (2005 - 2007).

-  Đối tượng trong cả hai nhóm đều báo cáo giảm sử dụng Methamphetamine rõ rệt (99% trong đánh giá ban đầu so với 53% sau 12 tháng).

-  Tăng sử dụng bao cao su liên tục rõ rệt, (32% trong đánh giá ban đầu lên 44% sau 12 tháng).

4. CÁC CHIẾN LƯỢC GIẢM TÁC HẠI CỤ THỂ:

- Tầm quan trọng của lập kế hoạch: khi người sử dụng nói kiên quyết “tôi sẽ không từ bỏ, tôi chỉ muốn giảm sử dụng”, các chiến lược có thể bao gồm hỗ trợ người sử dụng:

- Sử dụng ít hơn (tập trung vào mức độ sử dụng: số lượng hoặc số tiền tiêu cho chất gây nghiện).

- Giảm tần xuất sử dụng (chỉ sử dụng vào cuối tuần; 1 lần/tháng).

- Ổn định vể tâm l‎ý xã hội: giúp ổn định các lĩnh vực khác trong cuộc sống của người sử dụng để họ lấy lại cảm giác kiểm soát được việc sử dụng chất gây nghiện của họ (xây dựng sự tự kiểm soát).

- Tất cả những biện pháp có tác dụng trong giảm tác hại đối với chất dạng thuốc phiện đều có tác dụng với Amphetamin:

- Hoạt động đồng đẳng, giáo dục thay đổi hành vi nguy cơ.

- Điều trị nghiện hiệu quả dựa trên bằng chứng được triển khai để lôi cuốn sự tham gia, duy trì và đem lại lợi ích cho người sử dụng chất.

- Các chương trình trao đổi bơm kim tiêm/bao cao su.

5. CHƯƠNG TRÌNH GIẢM TÁC HẠI CHO NGƯỜI SỬ DỤNG CHẤT KÍCH THÍCH:

- Chương trình trao đổi bơm kim tiêm tại cộng đồng:   

- Nhân viên còn tiến hành phân phát bơm kim tiêm tại nhà và tại cộng

- Tiếp cận đồng đẳng trao đổi bơm kim tiêm thứ cấp

- Người sử dụng nhận dịch vụ tư vấn cá nhân và tư vấn nhóm về giảm tác hại

- Chuyên biệt cho sử dụng chất kích thích

- Người sử dụng được tiếp cận với dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV, thông tin về HCV, các thông tin sức khỏe khác và được hỗ trợ khi cần.

- Người sử dụng được tiếp cận với các nguồn dịch vụ giảm tác hại khác nhau.

6. CÁC GIẢI PHÁP KHÁC:

​Khuyến nghị:

- Củng cố luật pháp

- Giải quyết bạo lực gia đình

- Vấn đề y tế công cộng STD/HIV

- Phúc lợi cho trẻ em

- Các bệnh nhiễm trùng

- Lạm dụng chất gây nghiện

- Sức khỏe tâm thần

- Đào tạo cán bộ điều trị

- Giáo dục

- Thông tin đại chúng

CÁC PHƯƠNG PHÁP PHÒNG CHỐNG TÁI NGHIỆN RƯỢU

Cai nghiện rượu cần được thực hiện tại trung tâm cai nghiện nội trú hoặc tại bệnh viện.

Người nghiện rượu cần xác lập một kế hoạch điều trị theo từng đối tượng bao gồm điều trị bằng thuốc, các biện pháp điều trị không dùng thuốc nhằm giúp người nghiện chuyển đổi nhận thức, hành vi, nhân cách và không còn thèm nhớ rượu.

LIỆU PHÁP DÙNG THUỐC:

Liệu pháp dùng thuốc để người nghiện rượu sợ, không còn muốn tái sử dụng rượu. hiện nay có 3 loại thuốc chủ lực cai rượu là: +              Disulfiram +              Naltrexone +              Acamprosate

-> THUỐC CAI RƯỢU DISULFIRAM:

Tên thương mại của Disulfiram là Disulfiram – Antabus – Espénol dưới dạng viên nén.

Liều lượng: viên 250mg x 1 viên/ngày

Tác dụng của Disulfiram

Disulfiram ngăn chặn rượu chuyển hóa chất trung gian Acestaldihyt thành nước và khí CO2, do bị ngăn chặn chất trung gian làm người nghiện khó chịu khi uống rượu thậm chí dù một lượng rất nhỏ. Tác dụng bao gồm: buồn nôn, ói mửa, đỏ bừng mặt, nhức đầu, đau ngực, mắt mờ, ra mồ hôi, khó thở, lo lắng, rối loạn tâm thần. Các triệu chứng trên xuất hiện khapngr 10 phút sau khi uống rượu và kéo dài hơn 1 giờ khiến người nghiện sợ rượu không dám uống nữa.

Các vấn đề cần lưu ý

1-   Thời gian điều trị trung bình khoảng từ 1-2 năm

2-   Không được uống bất kì thức uống nào có cồn 48 giờ trước khi uống liều thuốc Disulfiram đầu tiên.

3-   Chỉ được uống chất có cồn sau khi ngừng uống Disulfiram vài tuần.

4-   Disulfiram làm một số bệnh nhân buồn ngủ, do đó không nên lái xe hoặc vận hành máy móc khi bệnh nhân có cảm giác trên.

5-   Tuyệt đối không ăn uống các loại thức ăn có chứa cồn.

6-   Luôn mang theo trong bóp (ví) 1 thẻ có ghi bệnh nhân đang điều trị Disulfiram và luôn luôn phải liên lạc với bác sĩ điều trị khi xảy ra vụ việc bất thường.

Phản ứng phụ:

Ít gặp, bao gồm: dị ứng, mụn trứng cá, buồn ngủ, mỏi mệt, đau đầu, bất lực. Một số người cai nghiện rượu có cảm giác có mùi kim loại hay mùi tỏi trong miệng. Cảm giác này sẽ mất sau một thời gian.

Trong thời gian qua, ở TP.HCM đã xảy ra tình trạng một số dùng Disulfiram để cai rượu, thậm chí có một số bà vợ lén cho ông chồng nghiện rượu của mình uống thuốc để mà chừa rượu. Kết quả không như y muốn, mà có khi người dùng, nhất là ông chồng không biết đã dùng thuốc, cứ uống rượu nhiều vào, bị ngộ độc rất nặng, phải đi cấp cứu. Do đó, thuốc điều trị phải được sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Thuốc Disulfiram tuy giá rẻ, dễ dùng nhưng chỉ áp dụng được với bệnh nhân chịu hợp tác điều trị hoặc gia đình có thể kiểm soát bệnh nhân uống thuốc.

->  THUỐC CAI RƯỢU NALTREXONE:

Naltrexone lúc ban đầu được sử dụng để cai ma tuý nhóm thuốc phiện (Á phiện - Mocphin – Heroin), nhưng qua các nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy khi uống rượu, rượu sẽ được chuyển hoá trong cơ thể, gắn kết với một loại protein trong máu và tác dụng vào các thụ thể µ, β… như tác dụng của nhóm OMH gây khoái cảm. Tương tự cơ chế khi ta sử dụng nhóm OMH, các khoái cảm do uống rượu làm người nghiện thích thú và tiếp tục uống rượu. Khi người bệnh điều trị Naltrexone thuốc sẽ ức chế, bịt lỗ khoá tất cả các thực thể nêu trên nên không còn tạo ra khoái cảm, người nghiện mất dần cảm giác hứng thú khi uống rượu do đó sẽ giảm dần lượng uống tiến đến bỏ rượu. Thời gian điều trị trung bình từ 1 đến 2 năm.

ƯU ĐIỂM CỦA VIỆC SỬ DỤNG NALTREXONE LÀ:

1.   Hiệu quả chán uống rượu xuất hiện từ từ do đó bệnh nhân dễ thích nghi với việc giảm liều lượng rượu.

2.   Thuốc không gây các tác dụng phụ khó chịu như khi sử dụng Disulfirame. Vì thế có thể dung cho các bệnh nhân không hợp tác điều trị.

DIỄN BIẾN ĐIỀU TRỊ:

-         THÁNG THỨ NHẤT: Bệnh nhân mất rõ rệt cảm giác thèm rượu. Lượng rượu uống còn khoảng 50%.

-         THÁNG THỨ HAI: Bệnh nhân chỉ còn rất ít cảm giác thèm rượu. Lượng rượu uống giảm 70%.

-         THÁNG THỨ BA: Bệnh nhân không còn quan tâm đến rượu, có thể ngưng uống rượu hoàn toàn.

-         Tuy nhiên để bệnh nhân bỏ hẳn rượu, phục hồi hệ thống não bộ, điều chỉnh nhận thức hành vi nhân cách và giải quyết các vấn đề nội tại, thời gian điều trị phải từ 1 đến 2 năm, kết hợp giữa điều trị dùng thuốc với các biện pháp điều trị không dùng thuốc.

->   THUỐC CAI RƯỢU BẰNG ACAMPROSATE:

Acamprosate dẫn xuất từ muối Ca: Campral – tên biệt dược: Aotal, Zulex. Đây là loại thuốc mới dùng để cai rượu.

Thuốc có tác dụng ức chế vận chuyển GABA và đối kháng Glutamate Receptor – cơ chế tác dụng hiện nay chưa được giải thích rõ ràng, nhưng thuốc có tác dụng làm giảm sự thèm muốn uống rượu. Khác với Disulfiram, Acamprosate không bị tác dụng phụ khi đang uống thuốc mà vẫn sử dụng rượu. thuốc không bị chuyển hoá ở gan, do đó không cần giảm liều ở người bị suy gan.

Acamprosate có cấu trúc tương tự GABA và được cho là ức chế hệ Glutamatergic. Điều này là Acamprosate làm giảm sự hoạt động Glutamatergic thường thấy ở bệnh nhân nghiện rượu. Acamprosate viên nén 333mg Liều dùng từ 1v x2-3l/ngày.